اینس‌تکس یا «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری ایران و اروپا» یک ابزار ویژه مالی است که در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ (۱۱ بهمن ۱۳۹۷) توسط آلمان، فرانسه و انگلیس، برای تسهیل تجارت غیردلاری با ایران ایجاد شد. هدف اصلی از ایجاد این کانال مالی ویژه، دادن امکانات به شرکت‌های کوچک و متوسط اروپایی است تا بتوانند مجاری متعارف مالی خود را با ایران حفظ کنند. توکاس همچنین درباره تصمیم جدید آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌های خریداران نفت ایران می‌گوید مطمئن نیست که کشورهای واردکننده نفت از ایران، حداقل به دلایل فنی، بتوانند به‌سرعت پالایشگاه‌های خود را با نفت دیگری تنظیم کنند. «ایرنا» در گفت‌وگویی با توکاس ارزیابی او را در مورد تصمیم آمریکا برای تمدید نکردن معافیت خریداران نفت ایران جویا شده است. او در پاسخ عنوان کرده است: این نمونه دیگری است از رفتار آمریکا که با هیچ‌کس درباره‌اش هماهنگی نکرده و هیچ سازمان بین‌المللی هم از آن پشتیبانی نمی‌کند. آنها اکنون در مرحله تلاش برای واردکردن بیشترین فشار بر ایران هستند، با پذیرفتن این ریسک که ایران ممکن است نسبت به این کار واکنش نشان بدهد. اما من مطمئن نیستم کشورهای واردکننده نفت از ایران واردات خود را قطع کنند. موضوع فقط نخریدن نفت ایران نیست؛ بلکه موضوع فنی در میان است. اینکه این کشورها پالایشگاه‌های خود را روی نفت ایران تنظیم کرده‌اند و به همین سادگی که در رسانه‌ها گفته می‌شود نمی‌توانند نفت کشور دیگر مثل عربستان را جایگزین آن کنند.

توکاس در مورد تاثیر رفتارهای آمریکا در تجارت بین ایران و آلمان نیز گفته است: تجارت بین ایران و آلمان به‌طور چشمگیری قوی است. با توجه به فشارهای آمریکا، در سال گذشته ما فقط شاهد یک کاهش ۹ درصدی در صادرات به ایران بوده‌ایم که خیلی زیاد نیست. همین حالا ما در تماس با بانک‌های ایرانی در ‌هامبورگ هستیم و می‌دانیم که آنها فعال هستند. از سویی شاهد گزارش‌های رسانه‌ها هستیم که تهدید آمریکا را با بزرگنمایی نمایش می‌دهند. ولی ما رابطه بسیار طولانی بین شرکت‌های متوسط آلمانی با ایران داریم که من می‌دانم بسیاری از آنها ادامه خواهد یافت. ما درحدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون یورو در ماه تجارت با ایران داریم. این حجم تجارت ماست و می‌تواند زیادتر شود. به همین دلیل ما نیازمند حمایت بیشتر از طرف دولت آلمان و ایران هستیم.

رئیس اتاق بازرگانی آلمان و ایران ارزیابی خود در مورد سازوکار ویژه مالی اروپا و ایران و تاثیر آن بر تسهیل تجارت ایران با شرکت‌های اروپایی را هم این‌طور توضیح می‌دهد: «باید توجه کنید که این سازوکار یک پیام قوی سیاسی است. نشان دادن اینکه کشورهای اروپایی در مخالفت با آمریکا قدم برمی‌دارند، درحد خودش باارزش است. ولی در عمل این سازوکار هنوز درحال شکل‌گیری است. من می‌دانم که افرادی درحال فعالیت برای راه انداختن آن هستند ولی هنوز نتیجه عملی نداشته و طبیعتا مقداری زمان می‌برد. او با اشاره به تاثیر رفتارهای آمریکا بر اجرایی شدن سازوکار مالی افزوده است: درحال‌حاضر من هیچ واکنشی از سوی دولت‌های اروپایی در مورد اجرایی نشدن سازوکار مالی با قطع معافیت نفت از سوی آمریکا نمی‌بینم. اینس‌تکس اکنون یک ابزار کاملا جدید برای کشورهای اروپایی است و آنها باید آن را راه بیندازند. من یکی، دو نفر اصلی در اینس‌تکس را می‌شناسم و فکر نمی‌کنم رفتارهای آمریکا روی آن تاثیر بگذارد چون این موضوع ارتباطی با آمریکا ندارد. توکاس با اشاره به اشتیاق آلمانی‌ها برای همکاری با ایران عنوان کرده است: ما شرکت‌های زیادی داریم که درباره اینس‌تکس سوال می‌کنند و خواستار آن هستند که بلافاصله از آن استفاده کنند. ولی ما به آنها می‌گوییم که اجرایی شدن این سازوکار مدتی طول می‌کشد. ولی علاقه شرکت‌ها زیاد است. می‌دانید که شرکت‌های آلمانی بیش از ۱۳۰ سال است که در ایران فعال هستند. آنها به بقای خود و به تجارت با ایران در شرایط حساس ادامه خواهند داد. البته آنچه ما از دست می‌دهیم سرمایه‌گذاری‌های مشترک بزرگ با ایران خواهد بود که اکنون امکان‌پذیر نیست. اما روابط تجاری ادامه خواهد یافت و حفظ خواهد شد. البته من از طرف شرکت‌های ایرانی می‌شنوم که روال اداری برای انتقال پول و مجوز واردات این روزها سخت شده و سازمان‌های دولتی ایران باید سهم خودشان را از کمک به تجارت انجام بدهند.

اخبار مرتبط