پالس مثبت به اقتصاد جهانی

خبرهای اولیه از مذاکرات تجاری چین و آمریکا که با سفر هیات تجاری چین به واشنگتن از چهارشنبه هفته گذشته آغاز شد، حاکی از پالس‌های اولیه مثبت از جانب دو طرف است، امری که امید کارشناسان برای حصول توافق تجاری میان دو غول اقتصادی دنیا را زنده کرده است. در این رابطه در نشستی که روز پنج‌شنبه دونالد ترامپ با معاون نخست‌وزیر چین، لیو هی داشت، نامه‌ای از طرف رئیس‌جمهوری چین قرائت شد. در این نامه شی جین‌پینگ خطاب به رئیس‌جمهوری آمریکا ابراز امیدواری کرد هر دو طرف سهم خود را برای رسیدن به یک تواقق تجاری پیش از ضرب‌الاجل اول مارس برآورده سازند. در مقابل نیز دونالد ترامپ مدعی شده است به‌زودی برای دستیابی به یک توافق تجاری جامع با رئیس‌جمهور شی جین پینگ دیدار خواهد کرد. ترامپ البته برنامه‌ای را برای دیدار با همتای چینی خود اعلام نکرد، اما می‌گوید می‌تواند بیش از یک نشست با رئیس‌جمهوری چین داشته باشد. در این رابطه، طرف‌های چینی از رابرت لایت‌هایزر، نماینده تجاری آمریکا و استیون منوچین وزیر خزانه‌داری این کشور خواسته‌اند با تیم تجاری خود اواسط فوریه به پکن سفر کنند. البته تاریخ قطعی این سفر مشخص نشد. به گزارش «رویترز» ترامپ و مذاکره‌کنندگان تجاری او پس از پایان این مذاکرات دو روزه مدعی شدند پیشرفت‌های بزرگی حاصل شد. او در جریان نشستی که با معاون نخست‌وزیر چین در کاخ‌سفید داشت، گفت: «امیدوار است بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا بتوانند به بزرگ‌ترین توافق تجاری تاریخ برسند.» خبرگزاری دولتی «شینوآ» چین نیز در پایان این مذاکرات، در گزارشی به نقل از بیانیه‌ هیات تجاری چین نوشت: «در این مذاکرات سطح بالای دو روزه، پیشرفت‌های مهمی حاصل شد.»  در پایان این مذاکرات، فرستاده ارشد چین در کاخ‌سفید به دونالد ترامپ مژده داد که کشورش در تعهدی جدید و فوری برای افزایش خرید سویای آمریکا اقدام خواهد کرد. به دنبال این پیشنهاد یک مقام دولتی اعلام کرده است مقدار این خرید چین در مجموع ۵ میلیون تن خواهد بود، دو برابر میزانی که این کشور از زمان از سرگیری خرید خود (ماه دسامبر)، خریداری کرده است. در ۲۰۱۷، مجموع فروش دانه‌های روغنی سویا آمریکا به چین بالغ بر ۷/ ۳۱ میلیون تن بود. به دنبال تعرفه‌های تلافی‌جویانه دولت چین اما این میزان کاهشی چشمگیر یافت، تا جایی که مقامات چینی اعلام کردند قصد دارند خرید سویای خود از‌ آمریکا را به صفر برسانند. از سرگیری خرید سویا توسط چینی‌ها، اما واکنش مثبت ترامپ را به همراه داشت تا جایی که گفت: «این اقدام کشاورزان ما را بسیار خوشحال خواهد کرد.» به گزارش خبرگزاری «شین‌هوآ»، تیم تجاری چین در بیانیه‌ خود گفته‌اند چین مصمم است واردات محصولات کشاورزی، صنعتی، انرژی و خدمات آمریکا را افزایش دهد.  به گزارش «رویترز» در حالی که چین برای حل اختلافات تجاری میان دو کشور پیشنهاد به افزایش خرید محصولات آمریکایی داده است، مذاکره‌کنندگان اما به‌دنبال حل موضوعات اساسی‌تر هستند که شامل تقاضای آمریکا به منظور دست به کار شدن دولت چین برای حمایت از حقوق مالکیت معنوی آمریکا و پایان دادن به آنچه واشنگتن انتقال اجباری تکنولوژی شرکت‌های آمریکایی به رقبای چینی خوانده، است. در این رابطه، رابرت لایت‌هایزر، نماینده تجاری آمریکا، می‌گوید در مذاکرات اخیر پیشرفت‌های اساسی در این موضوعات حاصل شده، مانند ایجاد مکانیزمی برای دنبال کردن اصلاحاتی که طرف چینی متعهد به اجرای آنها شده است. این مقام آمریکایی در نشستی که با نماینده چین داشت گفت: «در حال حاضر، ممکن نیست من موفقیت مذاکرات را پیش‌بینی کنم. اما ما در جایی هستیم که اگر همه چیز خوب کار کند، موفقیت می‌تواند رخ دهد.» لایت‌هایزر سپس در جمع خبرنگاران اعلام کرد هدف ایالات‌متحده این است که چین را مجبور به اقدامات مشخص‌تر، جامع‌تر و عملی‌تر کند در حالی که مکانیزمی وجود داشته باشد تا در صورت شکست چینی‌ها، واکنش مناسب اتخاذ شود. به عقیده کارشناسان چنین مکانیزمی این امکان را برای طرف آمریکایی ایجاد خواهد کرد تا تعرفه‌های ملغی شده را دوباره برقرار سازند.  

فردی که در جریان این مذاکرات بوده است می‌گوید پیشرفت‌های ناچیزی درخصوص طیف گسترده‌ای از نگرانی‌ها پیرامون دسترسی به بازارهای کشاورزی چین که در مذاکرات مطرح شد صورت گرفت. در این رابطه رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داده است در صورتی که تا ضرب‌الاجل اول مارس دو طرف نتوانند به توافق برسند، تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلار از واردات چینی را بیش از دو برابر خواهد کرد (افزایش از ۱۰ به ۲۵ درصد). او همچنین گفته است انتظار ندارد ضرب‌الاجل تعیین‌ شده تمدید شود. رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید: «من فکر می‌کنم زمانی که من و رئیس‌جمهور شی‌جین‌پینگ ملاقات کنیم، در همه نقاط توافق صورت خواهد گرفت.» با این حال تاکنون ترامپ چند توافق تجاری پیشنهاد شده با چین را وتو کرده و به منظور ایجاد فشار بر این کشور مسیر افزایش تعرفه‌ها را پیش گرفته است. در این باره اقتصاددانان بانک استرالیا در یادداشتی مدعی شده‌اند: «بسیاری از تحلیلگران عمیقا نسبت به دستیابی به توافقی میان این دو کشور مردد هستند.» در ادامه این یادداشت آمده است: «با این حال از زمانی که این مذاکرات توسط سیاست‌مداران برگزار شده است و نه بوروکرات‌های تجاری، بدبینی ما کمتر شده است. هر دو طرف انگیزه‌های بسیاری برای دستیابی به توافق دارند.» اوایل روز پنج‌شنبه، دونالد ترامپ در پیامی توییتری مدعی شد به‌دنبال آن است تا چین بازارهای خود را باز کند، نه تنها بازارهای مالی که در‌حال‌حاضر به‌دنبال بازگشایی آن است، بلکه به روی بخش‌های تولیدی، کشاورزی و سایر صنایع‌ و کسب‌وکارهای آمریکایی. بدون این، هر توافقی غیرقابل قبول خواهد بود.»  به گزارش «رویترز» پس از سال‌ها افزایش مداوم کسری تجاری آمریکا در برابر چین و گلایه آمریکایی‌ها درخصوص اینکه چینی‌ها به‌طور سیستماتیک مالکیت معنوی و رازهای تجاری کشورشان را تصاحب می‌کنند، واشنگتن از پکن خواست در مدل اقتصادی خود تغییرات اساسی ایجاد کند، تغییراتی که به شرکت‌های آمریکایی اجازه رقابت در زمینی عادلانه‌تر را می‌دهد. این تغییرات شامل پایان دادن به انتقال اجباری تکنولوژی از شرکت‌های آمریکایی به چین و حفاظت کامل از حقوق مالکیت معنوی این کشور است. به گزارش «رویترز»، چین مصمم است تا سال ۲۰۲۵، ۱۰ بخش صنعتی استراتژیک خود– شامل هوافضا، روباتیک، نیمه‌رسانا، هوش مصنوعی و وسایل نقلیه با سوخت جدید – را ارتقا دهد. البته آمریکایی‌ها می‌گویند با پیشرفت‌های تکنولوژیک چین مشکلی ندارند، اما نمی‌خواهند دانش آمریکایی مخفیانه دزدی شود. آنها می‌گویند حمایت گسترده‌ پکن از شرکت‌های دولتی منجر به تولید بیش از حد می‌شود؛ امری که رقابت‌ را برای شرکت‌های آمریکایی سخت می‌کند. مقامات چینی اما در رابطه با مخالفت‌های آمریکا نظر دیگری دارند. به اعتقاد آنها، آمریکا تلاش می‌کند مانع از ظهور چین در موقعیت غالب اقتصاد جهانی شود. به‌علاوه چینی‌ها منکر انتقال اجباری تکنولوژی‌ شرکت‌های آمریکایی هستند و می‌گویند مبادلات تجاری میان شرکت‌های دو کشور بر قرار است.