پایگاه جدید صادرات مجدد

فراهم شدن برخی از زیرساخت‌های ضروری از یک‌سو و باز تعریف و حاصل شدن تفاهم‌های جدید برای گسترش روابط میان دو کشور از دیگر سو، به فرصتی برای سرمایه‌گذاران ایرانی برای حضور پررنگ‌تر در بازارهای عمان تبدیل شده است. همچنین در سطحی کلان‌تر عمان که به‌عنوان شریک استراتژیک ایران از دیرباز تاکنون شناخته می‌شود، می‌تواند نقشی که دبی در سال‌های اخیر به‌عنوان واسط برای ترانزیت کالاهای ایرانی بر عهده داشته را در فاز جدید مناسبات اقتصادی‌ منطقه‌ای برای ایران بازی کند و پایگاه تازه‌ای برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران ایرانی شود. در سال‌های اخیر عوامل مختلفی در تصمیم ایران برای تغییر پایگاه تجاری‌اش تاثیرگذار بوده است، پیش از این روابط اقتصادی ایران با امارات به‌دلیل سیستم موجود انتقال ارز و گستردگی فعالیت صرافان در دبی، گسترش یافته بود اما پس از گسترش تحریم‌ها در ابتدای دهه ۹۰، بانک‌ها یا سایر نهادهای اماراتی روابط خود را با فعالان‌اقتصادی ایرانی کمرنگ کردند و در نهایت این روند تشدید شد تا فکر تغییر پایگاه اقتصادی- تجاری ایران از دبی به سمت عمان مطرح شود. از سال گذشته مقامات بانکی و سیاسی ایران و عمان مذاکراتی را برای این انتقال پایگاه به عمان انجام داده بودند. مقامات ایرانی در آن زمان تاکید کردند که عمان می‌تواند مرکزیت روابط بانکی بین‌المللی ایران را بر عهده داشته باشد و همچنین می‌توان از ظرفیت‌های این کشور برای صادرات مجدد کالا استفاده کرد. در مقابل عمانی‌ها نیز تسهیل مقررات بانکی برای کشور‌های سرمایه‌گذار از جمله ایران را در دستور کار قرار دادند و از رویکرد جدید ایران استقبال کردند.

در ماه‌های بعد مذاکرات و رایزنی‌ها میان فعالان اقتصادی دو کشور در زمینه‌های مختلف از جمله خطوط کشتیرانی، بیمه، تامین سوخت کشتی‌ها، سرمایه‌گذاری مشترک، چگونگی شرکت در مناقصات، مشکل حمل و نقل کانتینرهای یخچال‌دار، موانع بهداشتی صادرات محصولات غذایی در داخل کشور، هزینه بالای تایید مدارک و عدم تایید قراردادها ادامه پیدا کرد و اکنون در سفر اخیر هیات ایرانی به عمان ضمن تاکید بر ادامه اجرای تفاهم‌های قبلی، ابعاد جدیدی برای توسعه روابط اقتصادی و حل مشکلات موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفت. از جمله مباحث جدید مطرح شده میان دو طرف می‌توان به استفاده از ظرفیت‌های مناطق آزاد عمان برای جذب سرمایه‌گذاری برای ایجاد واحدهای تولیدی، انبار، سردخانه، دفاتر تجاری و همچنین صادرات مجدد کالا به کشورهای مختلف اشاره کرد. از سوی دیگر، بررسی آمارهای اخیر از وضعیت تجارت خارجی کشور نیز گزاره فوق را مبنی بر تغییر پایگاه تجاری ایران تایید می‌کند. مطابق آمارهای اعلام شده در ۶ ماه منتهی به شهریور ماه ۹۷، واردات ایران از عمان تفاوت معناداری کرده است. در این دوره زمانی، ایران ۳۱۹ میلیون دلار از عمان واردات داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان‌دهنده رشد ۲۶۴ درصدی است.

معافیت‌ عمانی‌ها برای تجار ایرانی

در سفر هیات تجاری ایران به مسقط که به سرپرستی محسن ضرابی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان انجام شد، شرایط حضور گسترده‌تر تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی در عمان به منظور سرمایه‌گذاری مشترک و صادرات مجدد مورد بررسی قرار گرفت و به گفته فعالان بخش‌خصوصی ایران، به منظور تسهیل در روابط دوجانبه، مقرر شده است که تجار ایرانی مشمول معافیت‌های مالیاتی عمان قرار گیرند. همچنین موضوع صادرات مجدد ایران از طریق عمان مورد بحث و بررسی قرار گرفت که عمانی‌ها از این موضوع استقبال کردند. همچنین هیات تجاری ایرانی در این سفر با وزیر صنعت، معدن و تجارت عمان دیدار کرد. در جریان این ملاقات، بهره‌مندی بیشتر تجار و سرمایه‌گذاران ایرانی از موافقت‌نامه تجارت آزاد با عمان، حل موانع بانکی، استفاده از بنادر عمان برای ترانزیت کالاهای ایرانی، همچنین افزایش حجم سرمایه‌گذاری مشترک مورد بررسی قرار گرفت و تاکید شد که تا دستیابی به توافقات لازم برای رفع موانع، مذاکرات میان دو طرف ادامه پیدا کند.

شهلا عموری، نایب رئیس اتاق ایران و عمان و رئیس اتاق اهواز نیز که در این سفر حضور داشت، با بیان اینکه سرمایه‌گذاری و صادرات به عمان از خطرپذیری پایینی برای سرمایه‌گذاران برخوردار است، اعلام کرد که تجار ایرانی مشمول معافیت مالیاتی این کشور قرار گرفته‌اند. وی ادامه داد: عمان اکنون برگ برنده تجارت ایران در منطقه محسوب می‌شود و فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران باید از موقعیت فراهم شده بازار عمان نهایت استفاده و بهره را ببرند. رئیس اتاق بازرگانی اهواز با بیان اینکه در این سفر مزیت‌های ارتباطی تجاری و سرمایه‌گذاری با عمان مورد ارزیابی قرار گرفت، اظهار کرد: امکانات و زیرساخت‌های ایجاد شده بندر صلاله برای حضور تجار از نزدیک بررسی شد و علاوه بر این چگونگی حضور شرکت‌‌های ایرانی در این منطقه و تسهیلاتی که برای فعالیت اقتصادی ایران ارائه خواهد شد، ارزیابی شد. به گفته عموری، منطقه آزاد صلاله برای جذب سرمایه‌گذار در زمینه ایجاد واحدهای تولیدی، انبار، سردخانه و دفاتر تجاری، همچنین صادرات مجدد کالا به کشورهای مختلف زمینه را مهیا کرده است. وی عنوان کرد: مقرر شده است که با هماهنگی میان مسوولان دو کشور، تسهیلات لازم برای حمل کالا، تعاملات و همکاری تجاری و فعالیت سرمایه‌گذاری مشترک دو کشور فراهم شود. رئیس اتاق بازرگانی اهواز ادامه داد: دولت عمان زیرساخت‌ها را در منطقه فراهم کرده و ساخت و ساز را به سرمایه‌گذاران با قیمتی مناسب واگذار کرده است. نایب رئیس اتاق ایران و عمان با اشاره به مساحت ۳ هزار و ۵۰۰ هکتاری منطقه صلاله گفت: در این منطقه گیت گمرکی وجود ندارد و کالا بر مبنای خوداظهاری و اعتماد به صاحب کالا وارد می‌شود.

پیشنهاد همکاری‌ها ICT میان دو کشور

همچنین محسن ضرابی،‌ رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عمان با اشاره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ایران در تولید شیلات و آبزیان در این دیدار تاکید کرد که فعالان اقتصادی ایرانی این توانمندی را دارند که در کنار پوشش بازار عمان تولیدات خود را از طریق این کشور به دیگر بازارها صادر کنند. وی افزود: همچنین این امکان برای شرکت‌های عمانی وجود دارد که نسبت به سرمایه‌گذاری در ایران با هدف صادرات در حوزه شیلات اقدام کنند و از منابع ارزان قیمت صندوق توسعه ملی استفاده کنند. سعید العوفی، معاون وزیر کشاورزی و شیلات عمان نیز ضمن تایید توانایی ایران در زمینه شیلات تصریح کرد که عمان این آمادگی را دارد تا روابط خود در زمینه صادرات شیلات ایران به عمان و صادرات مجدد آن به دیگر کشورها را توسعه دهد. رئیس اتاق مشترک ایران و عمان در پاسخ پیشنهاد کرد: در سفری که معاون وزیر کشاورزی عمان طی دو ماه آینده به ایران خواهد داشت، همایشی با حضور مقامات دو طرف و بخش‌خصوصی فعال ایران و عمان در حوزه شیلات برگزار شود. ضرابی همچنین با اشاره به اقداماتی که در راستای همکاری‌های دو کشور در زمینه IT، ICT و «های‌تک» انجام شده، گفت: اتاق مشترک ایران و عمان آمادگی دارد با اطلاع از زیرساخت‌ها و نوع تسهیلاتی که می‌تواند در اختیار شرکت‌های ایرانی در عمان قرار گیرد، شرکت‌های ایرانی را ترغیب کند که با کمک اتاق مشترک، نسبت به همکاری‌های دو طرفه با عمانی‌ها اقدام کنند. همچنین قائم‌مقام شورای پژوهش‌های علمی عمان و قائم‌مقام پارک علم و فناوری عمان نیز از پیشنهاد برگزاری همایش نانو و تکنولوژی‌های جدید میان دو کشور در تهران استقبال کرد.