در گزارش سالانه سازمان تجارت جهانی اعلام شد

جهش رشد تجارت جهان در ۲۰۱۷

دنیای اقتصاد : سازمان تجارت جهانی گزارش سالانه خود را منتشر کرد. این گزارش که مروری بر رویدادهای تجاری جهان در سال ۲۰۱۷ دارد اما عنوان آن گزارش سال ۲۰۱۸ است، با پیامی از رئیس این سازمان و مروری بر فعالیت‌های سال گذشته آغاز شده و در ادامه تحلیلی عمقی‌تر از جنبه‌های مختلف فعالیت‌های WTOدر ۱۲ ماه گذشته به‌دست داده است. گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» نگاهی دارد به اهم این گزارش.

مهم‌ترین اعداد سال به روایت WTO

مهم‌ترین آمار و ارقام در این گزارش حدوداً۲۰۰صفحه‌ای که سازمان تجارت جهانی براساس اطلاعات تجارت جهان در سال ۲۰۱۷ منتشر کرده، به این شرح است. در سال ۲۰۱۷ شمار کشورهای متقاضی عضویت در این سازمان به ۲۲ رسید. نام ایران هم در زمره این کشورها آورده شده است. ایران یکی از کشورهایی است که در فعالیت‌های موسوم به «کمک‌های فنی» به متقاضیان عضویت در سازمان تجارت جهانی هم مشارکت می‌کند. در سال گذشته براساس این گزارش میزان مشارکت نمایندگان ایران در این فعالیت‌ها ۴۱ درصد اعلام شده است. در گزارش امسال WTO آمده است حجم فعالیت‌های موسوم به کمک‌های فنی به متقاضیان پیوستن به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۱۷ افزایش یافته و بیش از ۱۴۰ رویداد در این خصوص برگزار شده است. مجموع اقدامات سازمان تجارت جهانی در جهت حمایت از کشورهای متقاضی عضویت در این سازمان به ۳۵۰ مورد رسید و ۱۸ هزار نفر از مقامات این کشورها، آموزش‌هایی در راستای آشنایی با اهداف این سازمان و کسب بینشی عمیق‌تر از فعالیت‌های WTO دریافت کردند. شمار اعضای سازمان تجارت جهانی در این گزارش ۱۶۴ کشور ذکر شده است که در مجموع ۹۸ درصد از تجارت جهان را در اختیار دارند. در این گزارش آمده است میزان رشد تجارت کالاها در سال گذشته تقریبا ۳ برابر شده است. حجم تجارت کالاها در سال گذشته ۷/ ۴ درصد رشد کرده است، درحالی‌که میزان این رشد در سال ۲۰۱۶ تنها ۶/ ۱ درصد بود. توافق تسهیل تجارت نیز از ماه فوریه سال گذشته میلادی به اجرا درآمد. اجرای این توافق می‌تواند به کاهش هزینه تجارت کالاها تا سقف ۳/ ۱۴ درصد بینجامد. یازدهمین نشست وزرای خارجه کشورهای عضو WTO نیز در ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ در بوئنوس‌آیرس آرژانتین برگزار شد و ۴۵۰۰ نفر از مقامات کشورهای عضو در این اجلاس شرکت کردند. سال ۲۰۱۷ بیستمین سال توافق تاریخی WTO درخصوص حذف تعرفه واردات محصولات فناوری ارتباطات در کشورهای عضو این سازمان بود. در سال ۲۰۱۷ قوانین تجارت در ۲۳ کشور عضو این سازمان مورد بررسی و بازنگری قرار گرفت. حجم فعالیت‌های معطوف به حل‌وفصل اختلافات میان اعضای سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت به‌طوری که هر ماه بیش از ۳۸ جلسه هیات استیناف و حکمیت تشکیل شد، درحالی‌که در سال ۲۰۱۶ شمار این جلسات ماهانه ۳/ ۳۲ مورد بود. در سال ۲۰۱۶ قریب به ۸/ ۳۸ میلیارد دلار در جهت کمک به تجارت در جهان صرف شد. به  این ترتیب مجموع این کمک‌ها از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۶ به ۳۴۲ میلیارد دلار رسید.

۱۲ تهدید جدید در کمین تجارت جهانی کالاها

اعضای سازمان تجارت جهانی در سال گذشته میلادی تهدیداتی علیه تجارت جهانی ایجاد کردند. قوانینی که در کشورهای برزیل، چین، مصر، هند،‌ قزاقستان، پاکستان، روسیه و اوکراین به تصویب رسید از جمله این تهدیدات هستند. شورای تجارت کالا شاهد اعتراض اعضا درخصوص قوانین و رویکردهای عربستان سعودی، امارات عربی و بحرین در محدود ساختن واردات و صادرات کالاها با قطر بودند. مصر واردات ۲۵ گروه از کالاها را به سازندگانی محدود کرده است که در وزارت تجارت و سازمان صادرات و واردات آن کشور ثبت شده‌اند. چین سیاست‌های مربوط به فعالیت شرکت‌های دولتی و نیز کمک‌هزینه‌های دولتی را به موقع و به‌طور کامل اعلام نمی‌کند. هند برخلاف مفاد توافق حذف تعرفه واردات محصولات فناوری ارتباطات، برخی محصولات مخابراتی را مشمول تعرفه‌های موضوعه واردات ساخته است. چین هم تعرفه‌ای بر واردات نیمه‌هادی‌ها اعمال کرده است. اعضای سازمان تجارت جهانی همچنین عملکرد اوکراین و اعمال قوانین ضد دامپینگ در واردات کودهای نیتروژنی را تهدیدی علیه تجارت جهانی دانستند. تحمیل شرایط دریافت تاییدیه اجباری برای واردات سیمان و دریافت گواهی «حسن تولید» بر واردات دارو در روسیه نیز مورد اعتراض اعضا قرار گرفت. ادامه محدودیت ترانزیت کالاها میان قزاقستان و قرقیزستان و بسته ماندن مبادی ورودی کالا از افغانستان به پاکستان در فاصله ۱۷ فوریه تا ۲۱ مارس سال گذشته در دیورند که موجب ضرر ۶ میلیون دلاری صادرکنندگان افغانستانی شد نیز موجب اعتراض اعضا شد.

نگاهی به رویدادهای WTO در سال ۲۰۱۷

در بخش دیگری از این گزارش، سازمان تجارت جهانی به مهم‌ترین رویدادهایی که در سال ۲۰۱۷ روی داد پرداخته است:

ماه ژانویه: آزودو، مدیرکل سازمان تجارت جهانی در اجلاس اقتصادی داووس شرکت کرد. اعضای سازمان تجارت جهانی ورود به اجرایی شدن اصلاحیه دسترسی به داروها را مورد استقبال قرار دادند.

ماه فوریه: خاویر کریم از آفریقای جنوبی به‌عنوان رئیس شورای عمومی سازمان انتخاب شد. توافق تسهیل تجارت سازمان تجارت جهانی به اجرا گذاشته شد.

ماه مارس: روبرتو آزودو به‌عنوان مدیرکل سازمان تجارت جهانی بار دیگر انتخاب شد و دومین دوره خود را در ماه سپتامبر آغاز کرد. او برنامه متخصصان جوان سازمان تجارت جهانی را آغاز کرد.

ماه آوریل: آنگلا مرکل، با روسای نهادهای چندملیتی دیدار کرد تا چالش‌های جهانی‌شدن را مورد بحث قرار دهد.

ماه مه: دیدار مدیر کل سازمان تجارت جهانی از کارخانه رولز رویس آلمان انجام شد. شورای عمومی سازمان تجارت جهانی، سوزانا مالکورا، وزیر خارجه آرژانتین را به‌عنوان رئیس یازدهمین کنفرانس وزرا معرفی کرد.

ماه ژوئن: سازمان تجارت جهانی بیستمین سالگرد توافق فناوری اطلاعات را گرامی داشت.

ماه ژوئیه: مرور جهانی «کمک‌رسانی به تجارت» اغاز شد. مدیر کل آزودو بیانیه‌ای را خطاب به اجلاس گروه ۲۰ در هامبورگ ایراد کرد.

ماه اوت: اتاق بازرگانی بین‌المللی و سازمان تجارت جهانی ابتکار عمل معرفی «قهرمانان کسب‌وکارهای کوچک» را آغاز کردند.

ماه سپتامبر: روبرتو آزودو دومین دوره مدیر کلی سازمان تجارت جهانی را آغاز کرد. نشست عمومی سازمان تجارت جهانی با موضوع «تجارت: پشت عناوین خبرها» برگزار شد.

ماه اکتبر: سازمان تجارت جهانی هفتادمین سالگرد توافق عمومی تعرفه‌ها و تجارت را گرامی‌ داشت. دیدار غیررسمی وزرای کشورهای عضو در مراکش انجام شد تا برای کنفرانس وزرا آماده‌سازی شود.

ماه نوامبر: مدیرکل سازمان تجارت جهانی در اجلاس وزرای بازرگانی اپک در ویتنام سخنرانی کرد. آزودو مدیرکل سازمان تجارت جهانی و لوفون، نخست‌وزیر سوئد میزبان سمیناری بودند با موضوع جهانی شدن، مفید برای همه.

ماه دسامبر: یازدهمین کنفرانس وزرای سازمان تجارت جهانی در بوئنوس‌آیرس برگزار شد.