شکایت تجاری چین از آمریکا

دولت چین در اقدامی تازه نشان داد که قصد ندارد در برابر فشارهای تجاری دولت ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، ساکت بنشیند. روز سه‌شنبه، دولت چین علیه اقدام اخیر آمریکا مبنی بر افزایش تعرفه واردات صفحات انرژی خورشیدی و ماشین‌های لباسشویی، دادخواستی را به سازمان تجارت جهانی (WTO) تسلیم کرد.

این اقدام چین در شرایطی صورت گرفت که اغلب صاحبنظران بر این باور بودند که چین در برابر این اقدام حمایت‌گرایانه آمریکا سکوت اختیار خواهد کرد و به سازمان تجارت جهانی پناه نخواهد برد. استدلال این پیش‌بینی‌ها این بود که در صورت خدشه وارد شدن به روابط تجاری آمریکا و چین، این چین است که به‌خاطر حجم بیشتر صادراتش به آمریکا متضرر خواهد شد. حالا اما چین در اقدامی غیرمنتظره نشان داد که بیش از این تاب اقدامات حمایت‌گرایانه دولت ترامپ را ندارد و قصد ندارد در برابر آن سکوت کند.

نشریه وال‌استریت ژورنال در تحلیلی نوشت چین در دادخواست روز سه شنبه خود اعلام کرده است که تعرفه‌های جدید آمریکا با قوانین بین‌المللی «همخوانی ندارد» و پکن خواستار غرامت از واشنگتن است. این در حالی است که تنها دو روز پیش از شکایت چین به سازمان تجارت جهانی، وزیر بازرگانی این کشور در بیانیه‌ای اعلام کرده بود بررسی‌ها نشان می‌دهند صادرکنندگان آمریکایی ذرت خوشه‌ای، در حال «دامپینگ» هستند و با استفاده از یارانه‌های ناعادلانه دولت آمریکا، محصولات خود را پایین‌تر از قیمت سربه‌سری در بازار چین می‌فروشند. نتایج این بررسی می‌تواند منجر به آن شود که چین واردات این محصول از آمریکا را به داخل خاک خود ممنوع کند.

ترامپ که با شعارهای حمایت از صنایع داخلی و «نخست آمریکا» به ریاست‌جمهوری رسید، همواره سعی در تشدید سیاست‌های تجاری علیه چین داشته است و حالا گفته می‌شود که وضع تعرفه‌های بیشتر و محدودیت سرمایه‌گذاری چینی‌ها در آمریکا را در دستور کار خود قرار داده است. این راهکارها در قالب بخشی از رسیدگی‌ها به موضوع شکایت‌های شرکت‌های آمریکایی در دستور کار ترامپ قرار گرفته است. شرکت‌های آمریکایی از این موضوع شکایت داشته‌اند که دولت چین شرکت‌های آمریکایی مستقر در خاک خود را مجبور می‌کند که به‌عنوان هزینه ورود به این بازار، دارایی‌های معنوی ارزشمند خود را در اختیار چین قرار دهند. همین اواخر هم کاخ سفید بیانیه‌ای را در این باره منتشر و در آن اعلام کرده بود: ‌«برآوردها نشان می‌دهند که این اقدامات چین برای آمریکا میلیاردها دلار هزینه در پی دارد.» حالا و در پی ارائه دادخواست چین به سازمان تجارت جهانی، سخنگوی نمایندگی تجاری آمریکا از اظهار نظر درباره این شکایت خودداری کرده است.

بر اساس تحلیل وال‌استریت ژورنال، گر چه دادخواهی اخیر چین در سازمان تجارت جهانی به وضوح چالشی جدی برای رویکرد تجاری جدید ترامپ محسوب می‌شود، اما به دلیل قوانین حاکم بر سازمان تجارت جهانی، هنوز گام‌های زیادی تا شعله‌ور شدن آتش اقدامات تلافی‌جویانه تجاری بین دو کشور باقی مانده است.

چارچوب قانونی سازمان تجارت جهانی

طبق فرآیندهای حاکم بر سازمان تجارت جهانی، چین در گام نخست خواستار «رایزنی» سازمان تجارت جهانی با آمریکا شده است، اقدامی که حداکثر تا روز دوشنبه هفته آینده آغاز خواهد شد. در صورتی که سازمان تجارت جهانی و آمریکا نتوانند ظرف مدت ۳۰ روز از آغاز این مذاکرات، موضوع را به نحوی که برای چین راضی‌کننده باشد حل و فصل کنند، قوانین این سازمان به چین اجازه می‌دهد پرونده‌ای را با عنوان تحریم‌های تلافی‌جویانه علیه آمریکا بگشاید. زمان انتظار چین برای اجرای این تحریم‌ها اما دست کم سه سال پس از گشودن پرونده این تحریم‌ها خواهد بود.

موضع دیگر کشورها

گر چه برخی از دیگر شرکای تجاری آمریکا نیز اعلام کرده‌اند که همچون ترامپ نسبت به اقدامات تجاری چین احساس نگرانی می‌کنند و دوست دارند که در به چالش کشیدن آن با واشنگتن هم‌پیمان شوند، اما همزمان همین کشورها نسبت به ایرادهایی که ترامپ از نظام تجارت جهانی گرفته است نیز نگرانند. آنها بر این باورند که حملات ترامپ به کشورهایی غیر از چین و ادعای وی مبنی بر اینکه سازمان تجارت جهانی یک نهاد شایسته برای حل و فصل مناقشات تجاری نیست، می‌تواند دردسر ساز باشد. این در حالی است که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، تا کنون سعی کرده است خود را در مقام حافظ جدید جهانی‌سازی در برابر سیاست‌های ترامپ قرار دهد. شکایت جدید چین به سازمان تجارت جهانی اما این کشور را در موضعی مشابه دو متحد سیاسی آمریکا – کره جنوبی و تایوان- قرار می‌دهد. این دو کشور نیز طی دو هفته اخیر دادخواست‌های مشابهی در اعتراض به وضع تعرفه‌های جدید آمریکا به سازمان تجارت جهانی ارائه کرده‌اند و این اقدام آمریکا را غیرقانونی خوانده‌اند.

 

شادی آذری