در آخرین ماه پاییز قیمت اقلام مصرفی خانوار چه تغییری داشتند؟
پوشش خوراکیها با حداقل دستمزد
مرکز آمار تورم نقطهای خوراکیها در آذرماه سال جاری را معادل ۲۶.۴درصد اعلام کرده که نسبت به آبان ۲.۹واحد درصد کاهش پیدا کرده است. این در حالی است که این تورم در آبانماه نسبت به ماه مهر با ۳.۳واحد درصد افزایش را تجربه کرده بود.
افزایش قیمت کالاهای خوراکی در حالی ادامه دارد که نسبت به رقم تورم نقطهای کل کشور که در آذرماه معادل ۳۱.۴درصد بود، ۵واحد درصد پایینتر است.
تورم خوراکی به معنای افزایش قیمت مواد غذایی و اقلام خوراکی است که میتواند تاثیر قابلتوجهی بر هزینههای خانوارها و الگوی مصرفی آنها داشته باشد. تورم خوراکی بر توان خرید افراد اثر دارد و موجب تغییرات در انتخابها و ترجیحات غذایی میشود. به عبارت دیگر، با افزایش قیمتها، بسیاری از خانوارها ممکن است مجبور به تغییر در الگوی مصرف خود شده و برخی از مواد غذایی ضروری را از سبد خرید خود حذف کنند. این موضوع میتواند پیامدهای جدی برای سلامت عمومی و تغذیه مردم به همراه داشته باشد. این نوع تورم به دلایل مختلفی از جمله کاهش تولید محصولات کشاورزی، افزایش هزینههای تولید، نوسانات نرخ ارز، رشد تقاضا یا تغییرات در سیاستهای مرتبط با واردات و صادرات رخ میدهد. با توجه به سهم بالای مواد غذایی در سبد هزینههای خانوار در ایران، افزایش تورم خوراکی میتواند بهطور مستقیم بر سفره مردم و دسترسی آنها به غذاهای سالم و متنوع تاثیرگذار باشد. بهویژه در شرایطی که این تورم به سرعت افزایش پیدا کند و درآمدهای مردم نتواند همراستا با آن رشد کند.
سهم خوراکی از دستمزد
»دنیایاقتصاد» بر اساس سبد اقلامی که وزارت رفاه آن را برای توزیع کالابرگ مشخص کرده، هزینههای لازم برای تامین این سبد را برای آذر ماه سال جاری و سال گذشته براساس قیمتهای اعلامشده از سوی مرکز آمار محاسبه کرده است. این بررسی نشان میدهد در آذرماه سال جاری سهم هزینه مواد غذایی مصرفی یک خانوار ۴نفره از حداقل حقوق به ۵۷.۳درصد رسیده است. این در حالی است که سهم مذکور از حداقل حقوق در مدت مشابه سال گذشته معادل ۶۵.۶درصد بود. با این حال در ماه گذشته سهم مواد غذایی یک خانوار ۴نفره از حداقل حقوق برابر با ۵۶.۸درصد بود و در ماه جاری رشد ۰.۵واحد درصدی را ثبت کرده است.
پرچمداران تورم ماهانه
بررسی جزئیات تورم ماهانه خوراکیها در سومین ماه پاییز نشان میدهد اقلامی مانند هندوانه، سیبزمینی و پیاز بهترتیب پرچمداران تورم آذرماه بودهاند. تورم ماهانه این اقلام به ترتیب 36.4، 19.3 و 12.9درصد بوده است. به نظر میرسد افزایش تقاضا برای هندوانه در شب یلدا باعث افزایش قیمت این میوه در آذرماه شده است. همچنین کارشناسان معتقدند که افزایش قیمت سیبزمینی بهدلیل این است که در سال گذشته سیبزمینیکاران متضرر شدند و همین امر موجب شد تا امسال به سمت تولید محصولات دیگر بروند.
در آذرماه 6قلم از کالاهای خوراکی تورم ماهانه منفی را تجربه کردهاند. این اقلام شامل پرتقال، کدو سبز، هویجفرنگی، مرغماشینی، موز و گوشت گوسفند هستند. به گفته کارشناسان، یکی از دلایل کاهشی شدن قیمت مرغ، کاهش تقاضا برای آن است که بخشی از این کاهش تقاضا بهدلیل کاهش توان خرید مردم است.
در گروه نان و غلات بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به ماکارونی با 3.1درصد، رشته آش با 2.5درصد و شیرینی خشک با 2درصد بوده است.
همچنین در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآوردههای آن بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به ماهی قزلآلا با 2.8درصد است. در شرایطی که قیمت گوشت قرمز بالا است و خانوارها بهویژه اقشار کمدرآمد توان خرید آن را ندارند، ماهی میتواند بهعنوان یک جایگزین مناسب برای تامین پروتئین وارد سبد غذایی این خانوارها شود. در چنین شرایطی لازم است که سیاستگذاران توجه ویژهای به مساله افزایش قیمت ماهی داشته باشند.
در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآوردههای آن، گوشت گوسفند در آذرماه تورم ماهانه منفی 0.8درصدی را تجربه کرده است. تحلیلگران معتقدند دلیل کاهش قیمت گوشت گوسفندی در این بازه افزایش عرضه گوشت وراداتی در بازار است. همچنین تورم ماهانه گوشت گاو یا گوساله نسبت به ماه گذشته تورم 0.1درصدی را ثبت کرده است.
در گروه لبنیات و تخم مرغ و انواع روغن نیز بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل متعلق به کره پاستوریزه با 10درصد، خامه پاستوریزه با 6.7درصد و پنیر ایرانی با 4.4درصد است.
نگاهی به تورم نقطهبهنقطه
بررسی تورم نقطهبهنقطه خوراکیها نشان میدهد در آذرماه سال جاری لیموترش با تورم حدود 76درصدی، صدرنشین تورم مواد خوراکی است. پس از آن، فلفل دلمهای و هویج فرنگی با تورم 74.3، 71.1درصدی در رتبههای بعدی پرتورمترین خوراکیها قرار گرفتهاند. در آذر دو کالای روغن مایع، روغن نباتی جامد تورم نقطهبهنقطه منفی ثبت کردهاند.