پیروزی فدرال رزرو بر تورم، در گرو مهار انتظارات
گروه رستورانهای زنجیرهای «دلجیورنو» در ویرجینیا طی دو سال گذشته بهرغم هزینههای بالای همه اقلام مصرفی از لیوان کاغذی گرفته تا تخممرغ، تلاش کرده است قیمت منوی خود را ثابت نگه دارد. اما به اعتقاد مدیریت این مجموعه، ادامه این رویه دیگر ممکن نیست. «قیمت بسیاری از اقلام از جمله گوشت بوقلمون، رست بیف، ژامبون و بسیاری موارد دیگر همه به نحو سرسامآوری افزایش یافته است. اما میان آنچه آمارهای دولت میگوید با واقعیت تفاوتی فاحش وجود دارد.»
بر اساس گزارش بلومبرگ، انتظار میرود مقامات فدرال رزرو در جلسه این هفته نرخ بهره را ثابت نگه دارند. این در حالی است که پیشرفت در کنترل تورم طی ماههای اخیر موجب قوت گرفتن این پیشبینی شده است که مقامات بانک مرکزی آمریکا در جلسه آتی خود در ماه مارس، درباره کاستن از هزینههای استقراض تصمیمگیری خواهند کرد. سنجه تورمی مدنظر بانک مرکزی آمریکا در ماه دسامبر در مقایسه با سال گذشته ۲.۶درصد افزایش یافت، که نسبت به نرخ تورم ۷.۱درصدی که در سال ۲۰۲۲ تجربه شد، پیشرفت مهمی محسوب میشود.
سنجه ترجیحی سیاستگذاران آمریکایی یعنی «تورم زمینه» در حال حاضر کندترین سرعت رشد سالانه خود طی سه سال گذشته را تجربه میکند و طبعا نشان میدهد که انتظارات تورمی کاهشی شده است. اما شوکهای قیمتی میتواند تا مدتها در خاطر مصرفکنندگان و کسبوکارها باقی بماند. هرچند تورم کاهش یافته است، اما در قیمتها کاهش محسوسی مشاهده نشده است. تلاش آمریکاییها برای عقب نماندن از تورم این ریسک را در بر دارد که بازگرداندن ثبات قیمتها که ایالات متحده برای چندین دهه از آن برخوردار بوده است، دور از دسترس باشد. این یکی از دلایلی است که مقامات فدرال رزرو اعلام کردهاند که برای کاهش نرخ بهره معیار عجلهای ندارند.
آلن گرینسپن، رئیس سابق بانک مرکزی آمریکا، ثبات قیمتها را به دنیایی تشبیه کرده است که در آن تورم به قدری پایین است که نه کسبوکارها و نه خانوارها تغییرات قیمتی را در تصمیمات روزانه خود در نظر نمیگیرند. اما واضح است که افزایش بیش از ۱۹درصدی قیمتهای مصرفکننده طی چهار سال گذشته، بر نگاه مردم آمریکا نسبت به روند تورم تاثیر گذاشته است.
شرکت نظرسنجی «مورنینگ کانسالت» به صورت هفتگی از خانوارها سوال میکند درآمد آنها چقدر باید افزایش یابد تا بتوانند همان کالاها و خدماتی را که امروز خریداری میکنند یک سال آینده خریداری کنند. درحالیکه این سنجش در ماه نوامبر ۲۰۲۲ به بالای هشتدرصد رسیده بود، مصرفکنندگان همچنان میگویند برای اینکه بتوانند از عهده هزینههای کنونی برآیند درآمد آنها باید در ۱۲ ماه آینده ۵.۸درصد افزایش یابد. کایلا بروون، اقتصاددان ارشد در مؤسسه «مورنینگ کانسالت» میگوید، نگرش مصرفکننده نسبت به تورم با تعدیل شرایط تورمی بهبود یافته است. اما به طورکلی، هنوز حساسیت زیادی در میان مردم عادی نسبت قیمتها وجود دارد.
مایکل وبر، دانشیار دانشکده بازرگانی دانشگاه شیکاگو، این وضعیت را «نوستالژی قیمت» مینامد، به این معنا که مصرفکنندگان به یاد میآورند که قبلا برای خرید تخممرغ یا تعویض روغن چه هزینهای پرداخت میکردند و امروز وقتی برای خرید همان کالا یا دریافت خدمات مشابه اقدام میکنند، قیمتهای بالاتر این تصور را ایجاد میکند که روند تورم افزایشی است. اگرچه نشانههایی وجود دارد که کسبوکارها با افزایش قیمتها شاهد کاهش تقاضای خرید در میان مصرفکنندگان هستند، ۲۵درصد از کسبوکارهای کوچک اخیرا در نظرسنجی انجامشده از سوی فدراسیون ملی کسبوکارهای مستقل در ماه دسامبر اعلام کردند که قیمتها را افزایش دادهاند. یکسوم صاحبان کسبوکارها نیز انتظار دارند طی سه ماه آینده قیمتها را بیشتر افزایش دهند.
فشارهای هزینهای
آلفونسو رایت، یکی از بنیانگذاران شرکت چای بروکلین، میگوید ترجیح میدهد قیمتها را برای مشتریان خود افزایش ندهد بااینحال هزینه بسیاری از اقلامی که او باید خریداری کند طی دو سال گذشته افزایش یافته است. رایت میگوید، در ماه آینده برای اولینبار طی پنج سال گذشته، برخی از قیمتها را افزایش خواهد داد. از نظر او، تورم هنوز پایان نیافته است و به همین دلیل رایت مانع مهمی در مقابل روند افزایشی هزینه اجاره یا تعمیر تجهیزات نمیبیند. بااینحال، افزایش دستمزد یکی از حوزههایی است که شرکتها نگرانی زیادی در مورد آن ندارند. جان والدمن، بنیانگذار و مدیر اجرایی شرکت نرمافزار منابع انسانی «هوم بیس» میگوید، نرخهای دستمزد بیش از ده هزار شرکت در پایگاه داده آن پس از افزایش ۱۷درصدی در دو سال منتهی به ۲۰۲۳، در ماه دسامبر ثابت ماند. موضوع دستمزدها یکی از عوامل تعیینکننده در مسیر ثبات قیمت است، اما یکی از موارد ضروری است که مقامات فدرال رزرو به دنبال آن بودهاند. به عقیده والدمن، شرایط در حال آرامشدن و بازار کار در حال بازگشت به حالت عادی است.
جولیا کورونادو، بنیانگذار شرکت MacroPolicy Perspectives که در زمینه مطالعات و تحقیقات در حوزه اقتصاد خدمات ارائه میدهد، در این باره میگوید، قضاوت درباره زمان کاهش نرخها درحالیکه اقتصاد بهتدریج به سمت شرایط ثبات قیمتی پیش میرود دشوار است و مقامات فدرال رزرو ممکن است مجبور شوند قبل از اینکه این شرط محقق شود، دست به کاهش نرخ بهره بزنند یا با ریسک آسیب به اقتصاد مواجه شوند.