مسیریابی جدید سیاستهای پولی با گزارش تورم نوامبر
فدرال رزرو در ۲۰۲۳ چه کرد؟
آمارها حاکی از آن است که نشست جرمی پاول، رئیس فدرال رزرو با سایر مقامات بانک مرکزی در این کشور زمانی تشکیل خواهد شد که گزارش شاخص قیمت مصرفکننده در ماه نوامبر نیز در اختیار آنها قرار دارد و با توجه به روند تورمی این کشور میتوانند سیاستهای متناسب با شرایط را اتخاذ کنند. در نخستین ماه از سال ۲۰۲۳ تورم ایالاتمتحده در سطح ۶.۴ درصدی ایستاد و نرخ بهره نیز در محدوده ۴ تا ۴.۵ درصد در حال نوسان بود. بررسیها نشان میدهد که صعود حدود یک درصدی بهره تا ماه ژوئن سبب شد روند تورمی تا همین ماه به روند نزولی خود ادامه دهد و پس از آن با توقف سیاستهای انقباضی شاخص قیمت مصرفکننده به مدت دو ماه متوالی به دلیل افزایش هزینهها در بخش انرژی به مسیر صعودی هدایت شود. پاول تا کنون همچنان بر نرخ بهره در سطوح سابق خود باقی مانده و سبب شده تورم در ماه اکتبر بار دیگر شیب کاهشی به خود بگیرد و از ۳.۷ درصد به ۳.۲ درصد نزول کند. گفتنی است که عوامل مذکور اثر مستقیم سیاستهای پولی انقباضی بر اقتصاد آمریکا است، اما از اثر غیرمستقیم این سیاستها نباید غافل شد. از مهمترین آنها میتوان به رکود در بازارکار، ورشکستگی برخی از بانکهای بزرگ در اوایل سال جاری که مهمترین دلیل آن عدم مدیریت بانکها در خصوص عدم تطبیق نرخ بهره فدرال رزرو و نرخ بهره بانکی بود، اشاره کرد. از دیگر اثرات سیاستهای انقباضی باید به نوسانات بازارهای جهانی اشاره کرد.
با افزایش نرخ بهره، دلار جهانی تقویت شد و این امر موجب شد تا بازارهای جهانی از جمله طلا و بیتکوین با ضررهای بسیاری مواجه شوند. بیتکوین در آغاز سال جاری در محدوده ۱۶ هزار دلاری و طلا نیز در کانال ۱۸۰۰ دلاری در حال نوسان بود. اما در طی مسیر و توقف سیاستهای پولی پاول، بیتکوین به بالای کانال ۴۰ هزار دلاری راه پیدا کرد و طلا نیز با ثبت رکورد تاریخی دیگر همچنان در بالای کانال ۲۰۰۰ دلاری باقی ماند. بررسیها در این خصوص حاکی از آن است که طلا و بیتکوین در سال جاری به ترتیب با رشد ۱۸ و ۱۷۳ درصدی مواجه شدند.
نرخ بهره کاهش مییابد؟
اقتصاددانان معتقدند که تورم سالانه در ایالاتمتحده در ماه نوامبر اندکی کاهش خواهد یافت، اما نمیتوان از تداوم روند نزولی آن اطمینان حاصل کرد. آنها پیشبینی میکنند که تورم ایالاتمتحده به سطح ۲ درصدی خواهد رسید، اما روند نزولی آن تدریجی خواهد بود. البته سخنان پاول در نشست قبلی فدرال رزرو را نباید فراموش کرد. این مقام سیاسی- اقتصادی تاکید کرد: «تورم هنوز بسیار بالاتر از هدف است، اما در مسیر درستی حرکت میکند. بنابراین ما فکر میکنیم که کار درستی که اکنون انجام میدهیم این است که با دقت حرکت کنیم، با دقت در مورد اینکه اوضاع چگونه پیش میرود و اجازه دهیم دادهها به ما بگویند داستان چیست. دادهها به ما میگویند که آیا به اندازه کافی کار کردهایم یا خیر.» اما در نشست بعدی فدرال رزرو در ۱۲ و ۱۳ دسامبر چه خواهد گذشت؟ در پاسخ به این سوال برخی از اقتصاددانان اعلام کردند: «معاملهگران معتقدند که سیاستهای ضد تورمی به پایان رسیده و در انتظار کاهش نرخ بهره از مارس ۲۰۲۴ هستند. قابل ذکر است پاول و سایر مقامات درخصوص این امر سخنی نگفتند.»