بریتانیایی‌ها از خروج از اتحادیه اروپا پشیمانند؟
کِی‌یر استارمر، رهبر حزب کارگر در یک کنفرانس تجاری گفت که حزبش برگزیت را عملی می‌کند. دولت از پرداختن به تاثیر توافق برگزیت که نخست‌وزیر سابق یعنی بوریس جانسون آن را امضا کرده بود، پرهیز کرده و وزیران، مشکلات اقتصادی کشور را تنها به بحران انرژی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین و اثرات باقی‌مانده از همه‌گیری کووید-۱۹ نسبت می‌دهند. با این حال، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، پیش‌بینی کرد که تنها روسیه در سال۲۰۲۳ از رکود اقتصادی بیشتری نسبت به بریتانیا در میان کشورهای گروه بیست که کشورهای دارای اقتصادهای توسعه‌یافته و در حال توسعه هستند، رنج خواهد برد. رشد ۲/ ۰ درصدی پیش بینی‌شده در سال۲۰۲۴ به‌طور مشترک بین روسیه و بریتانیا، ضعیف‌ترین رشد در میان کشورهای گروه بیست است.
چشم‌انداز رشد بریتانیا حتی از آلمان پایین‌تر است؛ زیرا اقتصاد آن به‌دلیل وابستگی به واردات گاز روسیه، به‌طور منحصربه‌فردی در معرض افزایش قیمت انرژی قرار دارد. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه علام کرد که ابهامات ادامه‌دار در کنار هزینه‌های بالاتر سرمایه، همچنان بر سرمایه‌گذاری تجاری در بریتانیا که پس از برگزیت به‌شدت کاهش یافته است، تاثیر می‌گذارد. سازمان بودجه بریتانیا، چشم‌انداز تیره‌تری ارائه کرده؛ یعنی کاهش ۴/ ۱درصدی تولید ناخالص داخلی را در سال۲۰۲۳ پیش بینی کرده است. بانک مرکزی انگلیس و دولت مجبور به تشدید سیاست‌های پولی و مالی برای مهار تورم هستند. سازمان بودجه بریتانیا در چشم‌انداز اقتصادی و مالی خود در هفته گذشته اعلام کرد که پیش‌بینی آن، منعکس‌کننده این فرض است که برگزیت منجر به کاهش تجارت بریتانیا در بلندمدت است. یعنی ۱۵درصد کمتر از زمانی است که این کشور در اتحادیه اروپا بود.
کاهش تجارت بریتانیا
در ماه مه (اردیبهشت-خرداد)، سازمان بودجه بریتانیا تخمین زد که شرایط جدید تجارت بریتانیا با اتحادیه اروپا که در توافق‌نامه تجارت و همکاری (TCA) که از اول ژانویه۲۰۲۱ اجرایی شد، رشد اقتصادی بلندمدت را نسبت به زمانی که بریتانیا در اتحادیه اروپا بود تا ۴ درصد کاهش می‌دهد. کمیته سیاست پولی بانک انگلستان، پیش‌بینی مشابهی را منتشر کرد و مایکل ساندرز، سیاستگذار سابق بانک مرکزی بریتانیا دوشنبه به CNBC گفت که عامل اصلی ضعف در اقتصاد بریتانیا، کاهش میزان تجارت به‌دلیل برگزیت است که منجر به رشد اقتصادی پایین‌تر می‌شود. ساندرز استدلال کرد که شواهد فراوانی وجود دارد مبنی بر اینکه افزایش میزان تجارت یا فضای باز بهتر برای تجارت در صادرات و واردات، رشد اقتصادی را افزایش می‌دهد.
او گفت: «بریتانیا موانع تجاری با اروپا را افزایش داده و معاملات تجاری که با سایر کشورها انجام شده تا حد زیادی فقط حفظ وضعیت موجود تجارت با کشورهای ثالث است. هیچ افزایش خالص قابل توجهی در میزان تجارت با کشورهای غیر اتحادیه اروپا مشاهده نشده است. بنابراین اثر خالص کلی، کاهش قابل توجهی در میزان تجارت بریتانیا بوده است که می‌توانید آن را در کاهش شدید واردات و صادرات به‌عنوان سهمی از تولید ناخالص داخلی از سال۲۰۱۹ در مقایسه با روند سایر اقتصادهای پیشرفته و در مقایسه با آن مشاهده کنید. روندهایی که در سال های گذشته شاهد آن بوده‌ایم.» سهم تجارت بریتانیا به‌عنوان بخشی از تولید ناخالص داخلی از حدود ۶۳درصد در سال۲۰۱۹ به حدود ۵۵درصد در سال۲۰۲۱ کاهش یافته؛ درحالی‌که رشد داخلی نیز کند است. هر دو بانک بزرگ انگلستان و سازمان بودجه بریتانیا تخمین می‌زنند که تولید بالقوه بریتانیا از سه‌ماه چهارم سال۲۰۱۹ به‌طور کامل کاهش یافته است و رشد کمی را تا چند سال آینده تجربه خواهد کرد.
آژانس رتبه‌بندی کرول باند مستقر در نیویورک، رتبه بریتانیا را حتی قبل از اینکه بودجه کوچک فاجعه‌بار نخست‌وزیر سابق یعنی لیز تراس در ماه سپتامبر، بازارهای اوراق قرضه را دچار بحران کند، کاهش داد. کن ایگان، مدیر اعتبارات مستقل اروپا در آژانس رتبه‌بندی کرول باند، هفته گذشته به CNBC گفت که برگزیت یک پدیده مهم برای بریتانیا بود؛ زیرا باعث ایجاد چندین ضعف ساختاری در اقتصاد شد. بخشی از دلیل کاهش رتبه ما، دیدگاه بلندمدتی بود که برگزیت از منظر اعتباری بر بریتانیا تاثیر منفی داشته و خواهد داشت، از همه چیز از تجارت گرفته تا امور مالی دولت و جنبه‌های کلان اقتصادی. آژانس رتبه‌بندی کرول باند هم مثل سازمان بودجه بریتانیا، بانک مرکزی انگلستان، صندوق بین‌المللی پول و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و اکثر اقتصاددانان معتقد است که رشد در میان‌مدت، در نتیجه برگزیت کمتر خواهد بود. ایگان توضیح داد: «از گذشته، تجارت بریتانیا آسیب دیده و واحد پولی این کشور، ضعیف شده است؛ اما ما شاهد بهبود تجارت نبوده‌ایم. سرمایه‌گذاری واقعا نقطه ضعف از زمان برگزیت بوده؛ چون سرمایه‌گذاری تجاری به‌شدت کمتر شده است.» اگر تورم را در شرایط فعلی با سایر نقاط جهان مقایسه کنید، به نظر می‌رسد تورم خدمات اصلی و کالاهای اصلی در بریتانیا بسیار بالاتر از بقیه اروپا باشد. برخی معتقدند که حتی اگر بحران انرژی فردا تمام شود، شما همچنان این فشارهای تورمی را در بریتانیا خواهید داشت.
تغییر افکار عمومی
ساندرز گفت درحالی‌که بخشی از وخامت اوضاع از سه‌ماه چهارم سال۲۰۱۹ به‌دلیل همه‌گیری ویروس کرونا بود، برگزیت نیز نقش مهمی در افزایش موانع تجاری با اتحادیه اروپا برای شرکت‌ها از آغاز سال۲۰۲۱ داشت. او پیشنهاد کرد: «اگر نمی‌خواهید برگزیت را به‌طور کامل متوقف کنید، همچنان می‌توانید برگزیتی آهسته یا اصلاح‌شده را نسبت به آنچه بریتانیا در سال۲۰۱۹ انتخاب کرده است، ادامه دهید. بریتانیا سخت‌ترین قواعد برگزیت را انجام داد و این یک انتخاب بود، ما می‌توانستیم اتحادیه اروپا را ترک کنیم؛ اما به سراغ نوعی برگزیت برویم که موانع بسیار کمتری بر سر راه تجارت ایجاد کند و میزان تجارت کمتر آسیب ببیند.
همچنین رشد اقتصادی نیز در طول زمان، کمتر آسیب ببیند.» انتظار می‌رود که دولت ریشی سوناک، نخست‌وزیر جدید روابط دوستانه‌تری با اتحادیه اروپا نسبت به دولت‌های قبلی خود یعنی بوریس جانسون و لیز تراس، داشته باشد. با این حال، هم محافظه‌کاران و هم حزب کارگر هرگونه بازگشت به نهادهای همسو با اتحادیه اروپا را به‌دلیل ترس از دست دادن رای در حوزه‌های اصلی حامی برگزیت رد کرده‌اند. با این حال نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد احتمالا افکار عمومی شروع به تغییر کرده است. یک نظرسنجی در اوایل این ماه نشان داد که ۵۶درصد از مردم گفته‌اند که بریتانیا در سال۲۰۱۶ در خروج از اتحادیه اروپا اشتباه کرده است؛ درحالی‌که ۳۲درصد گفته‌اند که این درخواست درست بوده است. تقریبا یک‌پنجم رای‌دهندگان به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، اکنون بر این باور بودند که برگزیت تصمیم اشتباهی بود که این میزان، یک رکورد است.
