شاخص قیمتها در سپتامبر چه مسیری را در پیش خواهد گرفت؟
بازگشت التهاب به هسته تورم
افزایش هزینه انرژی
گزارشها حاکی از آن است که روند قیمتی انرژی سهم قابل توجهی در ایجاد تورم در ماههای گذشته داشته است. با توجه به این موضوع، برخی از تحلیلگران معتقدند که هزینه انرژی در ماه سپتامبر حدود ۲۰۰ درصد نسبت به یکسال قبل افزایش یافته است. بر این اساس باید گفت این نسبت در ماه قبل از آن ۱۵۱ درصد نسبت به سال قبل بود. از این رو باید از افزایش هزینه انرژی به عنوان نخستین عامل تورم افزایشی در ماه سپتامبر اشاره کرد.
افزایش هزینه تحصیلات و پوشاک
دومین عامل مهمی که احتمال افزایش تورم را در ماه اخیر تشدید میکند، افزایش در هزینههای آموزش و تامین پوشاک خواهد بود. بر این اساس باید گفت در زمان شیوع کرونا از سال ۲۰۲۰، دانشآموزان و دانشجویان هزینههای مربوط به شهریه خود را با ۵۰ درصد تخفیف دریافت میکردند. اما این موضوع در ماههای اخیر به دلیل کاهش شیوع این بیماری، تخفیفهای مربوط به این موضوع لغو شد؛ زیرا این عملکرد برای بحرانهای ناشی از شیوع کرونا برای تسهیل در پرداختهای خانوارها صورت گرفته بود. علاوه بر هزینههای آموزش در تمامی مقاطع، هزینههای تامین پوشاک نیز در ماه سپتامبر شیب صعودی به خود گرفت. آمارها نشان میدهد هزینههای تامین پوشاک ۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده است. البته این نرخ در ماه اوت برابر ۳/ ۳ درصد نسبت به سال گذشته بود.
افزایش تورم هسته
تورم بدون احتساب انرژی در حال افزایش است. گروهی از کارشناسان عقیده دارند در صورتی که اقدامی برای جلوگیری از افزایش قیمت انرژی و سوخت انجام نگیرد، تورم هسته هر ماه به روند صعودی خود ادامه خواهد داد. البته در این میان باید به این مساله توجه کرد که قیمت کالاها و خدمات مصرفی در سپتامبر ۵/ ۶ درصد گرانتر از ماه مشابه در سال گذشته است، همچنین این نرخ در ماه گذشته برابر با ۶درصد نسبت به سال گذشته بوده است.
پادزهر تورم
عوامل مذکور بیانگر این مساله است که تورم در ماه سپتامبر روند صعودی به خود خواهد گرفت. در میان این بحبوحه باید به سیاستهای ضد تورمی بانک مرکزی آمریکا نیز اشاره کرد. بر این اساس گروهی از کارشناسان تصور میکنند که افزایش تورم هسته بار دیگر در ماه سپتامبر، فدرال رزرو را تحریک به افزایش یک درصدی نرخ بهره خواهد کرد. این نهاد از افزایش نرخ بهره به عنوان سلاح ضد تورمی خود در برابر تورم استفاده میکند. برخی از تحلیلگران پیشبینی میکنند که این نهاد برای مهار تورمی که آمارهای دقیق آن در روزهای آتی منتشر خواهد شد، از سیاستهای نرخ بهره بیشترین استفاده را خواهد برد. اما سوال این است که افزایش نرخ بهره بر چه عواملی اثرگذار است؟
تحولات بازارهای جهانی حاکی از آن است که شاخص دلار، در پی افزایش نرخ بهره فدرال رزرو در ۲۲ سپتامبر بار دیگر به روند صعودی خود ادامه داده است. این امر شیب بازارهای ریسکی و طلا را نیز به دنبال داشت. بر این اساس طلا در روزهای اخیر حمایت ۱۷۰۰ دلاری را از دست داد و روز گذشته در ساعت۱۹:۳۰ به وقت تهران قیمت ۱۹۸۱دلار را به ثبت رساند. در این میان با از دست رفتن محبوبیت طلا در بین سرمایهگذاران و همچنین نوسانات شاخص دلار، آنها ترجیح دادند که داراییهای خود را به بازار رمزارزها منتقل کنند. این امر به حفظ کانال ۱۹ هزار دلاری بیتکوین کمک کرد. پیشبینی میشود با تداوم افزایش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، طلا به کف ۱۶۰۰ دلار سقوط خواهد کرد.