نتایج پیگیری سیاستهای نامتعارف اقتصادی در ترکیه همچنان تشدید میشود
تورم۸۰ درصدی با فریز نرخ بهره
تورم 80 درصدی ژوئیه
جدیدترین گزارشهای رسمی درباره تورم ترکیه بیانگر آن است که تورم ترکیه در ژوئیه به بالاترین حد خود در 24سال اخیر رسیده و در قله 6/ 79درصدی قرار گرفته است. دادههای منتشرشده در روز چهارشنبه نشان میدهد که افزایش جهانی هزینه انرژی و مواد غذایی به همراه تداوم تضعیف ارزش لیر، موجب شده است که قیمتها در ترکیه در ماه گذشته نیز افزایش یابد؛ هرچند که این افزایش در ماه مذکور کمتر از پیش بینی کارشناسان اقتصادی بوده است. در حال حاضر تورم ترکیه در بالاترین سطح از سپتامبر 1998 قرار دارد؛ در زمان مذکور ترکیه با تورم 4/ 80درصدی در حال مبارزه برای پایان دادن به تورم مزمن خود بود. بررسی جزئی تورم ترکیه در ماه ژوئیه نشان میدهد بیشترین افزایش سالانه قیمت مصرفکننده مربوط به بخش حملونقل و این بخش تورم 119درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که قیمت مواد غذایی و نوشیدنیهای غیر الکلی 6/ 94درصد افزایش یافتهاند. لیر ترکیه در سال گذشته 44درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داد؛ از ابتدای امسال نیز این ارز در برابر دلار کاهش ارزش 27درصدی را تجربه کرده است.
لجبازی با سیاست پولی
تورم ترکیه در پاییز سال گذشته شعلهور شد. دلیل اصلی آغاز جهش تورم ترکیه کاهش نرخ بهره بهصورت تدریجی بود. در واقع بانک مرکزی ترکیه به درخواست رجب طیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه نرخ بهره را از 19درصد به 14درصد رساند. در هر دوره از کاهش نرخ بهره 500واحد پایه از نرخ بهره این کشور کم میشد. در روزهای گذشته رویترز پیشبینی میکرد که تورم ماهانه ترکیه 9/ 2درصد و تورم سالانه این کشور به 5/ 80درصد برسد. این در حالی است که بر اساس اعلام موسسه آمار ترکیه قیمت مصرفکننده در این ماه 73/ 2درصد بوده و بر اساس این آمار قیمتها در ترکیه کمتر از میزان پیشبینیشده افزایش یافته است. ارائههای سهماهه بانک مرکزی ترکیه نشان میدهد محدوده تخمینی تورم سالانه در پاییز امسال به نزدیک 90درصد خواهد رسید. با وجود آنکه پیشبینی تورم 90درصدی برای پاییز پیش رو درصد قابل توجهی است، با این حال بسیاری از کارشناسان و مخالفان حزب عدالت و توسعه معتقدند که آمار منتشرشده توسط نهادهای رسمی ترکیه واقعی نیست و تورم حال حاضر ترکیه بیش از این است.
قله تورم اینجاست؟
تورم ترکیه از پاییز سال گذشته به صورت مداوم در حال افزایش بوده است. هرچند که دلیل اولیه و اصلی تورم این کشور سیاستهای پولی دولت اردوغان بود؛ اما عوامل جهانی مانند آغاز جنگ روسیه و اوکراین و افزایش قیمت سوخت و مواد غذایی در پی آن، هیزم بر آتش تورم این کشور اضافه کرد و موجب تشدید روند صعودی آن شد. اما حالا در شرایطی که قیمت سوخت رو به کاهش است، بسیاری معتقدند که این روند صعودی دوام نخواهد یافت. در همین راستا جیسون تووی، اقتصاددان ارشد بازارهای نوظهور در کپیتال اکونومیکس گفته است: «ممکن است که تورم ترکیه با کاهش شدید قیمت انرژی به قله خود نزدیک شده باشد.» او در یادداشتی نیز گفته است: «حتی اگر تورم نزدیک به اوج خود رسیده باشد، تا چند ماه دیگر نزدیک به نرخهای فعلی خود که در حال حاضر بالا است، باقی خواهد ماند.»
پافشاری بر سیاست نامعتارف اقتصادی
با وجود آنکه دلیل اصلی افزایش تورم ترکیه را باید در کاهش نرخ بهره جستوجو کرد، با این حال دولت و بانک مرکزی ترکیه بر پایین نگه داشتن نرخ بهره اصرار ورزیدند. از پاییز سال گذشته دولت این کشور در تلاش بوده تا به مردم اثبات کند که سیاست درستی در پیش گرفته و تورم به زودی کاهش خواهد یافت. در هفتههای گذشته نیز دولت ترکیه اعلام کرده بود که تورم این کشور در نتیجه برنامه اقتصادی خود کاهش مییابد. در واقع سیاستهای مذکور برنامهای که نرخهای پایین را برای تقویت تولید و صادرات در اولویت قرار داده و هدف از اجرای این برنامه دستیابی به مازاد حساب جاری است. این در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که تورم حال حاضر و نارضایتی مردم پایانی برای حکمرانی حزب عدالت و توسعه است.