انتشار صورت‌‌های مالی بانک‌‌ها در سامانه کدال که هر از چند گاهی در طول سال منتشر و از این طریق عملکرد آنها در معرض دید عموم قرار می‌‌گیرد، بیانگر وضعیت سیستم بانکی است تا در اقدامی شفاف برای همه مشخص شود کدام‌یک از شرایط مناسب و مساعدی در انجام فعالیت‌‌های بانکی برخوردار است یا کدام بانک و موسسه مالی موفقیت چندانی در این زمینه نداشته‌‌اند. اکنون اما بررسی صورت‌‌های مالی اکثر بانک‌‌ها حکایت از زیان انباشته سنگین و بعضا قرارداشتن آنها در شرایط بسیار سختی دارد. به‌طور مثال هم‌اکنون چند بانک روزهای سیاه را به‌دلیل مواجهه با زیان فوق سنگین سپری می‌‌کنند که علت آن علاوه بر ناکارآمدی مدیریتی در انجام امور، اضافه برداشت‌‌های قانونی و بعضا غیر قانونی از بانک مرکزی بوده است و از توان تامین چنین منابعی برای بازپرداخت و... برنمی‌‌آیند.

الزام بانک‌‌ها به فروش دارایی و اموال مازاد

به گفته کارشناسان، این اقدام یعنی ملزم شدن بانک‌‌ها به افشای اطلاعات خود راهکاری درست در راستای شناسایی نحوه عملکرد سیستم بانکی است تا از این طریق بانک‌‌های کارآمد و قوی از بانک‌‌های ناکارآمد و ضعیف تفکیک شوند. حال با توجه به وضعیت نامساعد بانک‌‌ها و زیان‌ده بودن اغلب آنها که تعدادشان نیز در کشور کم نیست، بنابراین تصمیم‌‌گیری و سیاستگذاری‌‌ها در این زمینه برای عبور از بحران و حرکت در مسیر مثبت شدن تراز عملیاتی آنها همچنین خروج از زیان‌‌ها سنگین ضروری است. چنین اقدامی البته علاوه برتوجه مدیریت صحیح و کارشناسانه مدیران بانکی در انجام امور، نیازمند بهره‌‌گیری از اساتید، کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی، به‌ویژه متخصصان پولی مالی و بانکی است تا با ایجاد راهکار‌‌های اصولی بتوان سیستم بانکی را در مسیر رونق متحول کرد. ازآنجاکه بخش عمده زیان بانک‌‌ها به‌دلیل اضافه برداشت از بانک مرکزی بوده است، اکنون رئیس کل بانک مرکزی، بانک‌‌ها را ملزم به فروش اموال و دارایی‌‌های مازاد کرده و تاکید دارد چنانچه بانکی اموال مازاد خود را نفروشد، لیست آن بانک در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌‌گیرد تا مشمول جرایم مالیاتی شود.

بانک‌‌های زیان‌دهی که پشتوانه‌های مالی قوی دارند

حجت‌الله فرزانی، کارشناس مسائل بانکی درباره علل زیان انباشته بانک‌‌ها و راهکارهایی برای خروج آنها از این وضعیت گفت: اضافه برداشت بانک‌‌ها و ناکارآمدی‌‌های مدیریتی موجب شده است تا خیلی از بانک‌‌ها دچار مشکل و با زیان مواجه شوند. البته همین بانک‌‌های زیان‌ده از دارایی‌‌های زیادی برخوردارند که می‌‌توانند با فروش آن به منابع قابل توجهی دست یابند و از این طریق از زیان خارج شوند. او به منابع مالی بانک‌‌ها که در قالب اموال و دارایی‌‌های مازاد فریز شده است، اشاره و اظهار کرد: یکی از دلایل زیان بانک‌‌ها و انباشته شدن آنکه به ناترازی در منابع و مصارف مبدل شده است، وجود اموال و دارایی‌‌هایی فراوان و مازادی است که در اختیار آنهاست و واگذار نمی‌‌کنند. از طرفی آنها بعضا نسبت به رعایت اصول، مقررات، مصوبات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار در این زمینه بی‌‌توجه بوده و از حد خود خارج شده‌‌اند؛ درحالی‌که طبق قانون، تملک دارایی‌‌ها باید واگذار شود، ولی بانک‌‌ها نسبت به این موضوع بی‌‌توجهند. این کارشناس مسائل بانکی اضافه کرد: درصورت واگذاری اموال و دارایی بانک‌ها منابع مالی هنگفتی نصیب آنها خواهد شد و از این راه می‌توانند زیان خود را پوشش دهند و حتی به سودآوری قابل توجهی نیز برسند؛ چراکه بهترین روش تامین کسری منابع و به صفر رساندن زیان انباشته بانک‌‌ها این روزها فروش اموال مازاد است که به راحتی برای بانک تبدیل به نقدینگی می‌‌شود.

علل تعلل بانک‌‌ها در فروش اموال و دارایی‌‌های مازاد

او درادامه خاطرنشان کرد: اکنون هزاران میلیارد تومان منابع فریزشده ارزش اموال و دارایی‌‌های بانک‌‌هایی است که به‌صورت درآمد غیرمولد و ناکارآمد دراختیار آنها است. با وجود این اگر چنین منابعی با آزاد‌سازی و عرضه به درآمد مولد تبدیل شوند، بانک‌‌ها به راحتی می‌‌توانند زیان خود را پوشش دهند. از طرفی این موضوع راهکاری سریع و کوتاه‌مدت برای کسب درآمد بانک‌‌ها می‌‌تواند باشد. فرزانی اظهار کرد: راه نجات بانک‌‌های زیان‌ده در شرایط فعلی فروش اموال و دارایی‌‌های مازاد آنهاست؛ چراکه ارزش املاک و دارایی بانک‌‌هایی که طی سال‌های گذشته به تملک خود درآورده‌‌اند اکنون چندبرابر شده است، البته براساس قانون تجارت این اموال باید واگذار شوند؛ ولی بانک‌‌ها در این زمینه تعلل می‌‌کنند.

طمع بانک‌‌ها در حفظ سودآوری و بی‌‌توجهی به قوانین

ابراهیم بهادرانی، کارشناس اقتصادی درباره علل کم‌توجهی بانک‌‌‌‌ها به فروش اموال و دارایی‌‌های خود حتی در شرایطی که وضعیت آنها نامساعد است، گفت: رشد بالای نرخ تورم در کشور و ارزشمند شدن املاک و دارایی‌‌ها که سال به سال بر ارزش آن افزوده‌‌تر می‌‌شود بانک‌‌ها را به فکر انداخته است که املاک و ارایی‌‌های مازاد خود را به راحتی نفروشند؛ زیرا به خوبی می‌‌دانند که در بلند‌‌مدت برای آنها سودآورتر است. او با بیان اینکه بانک‌‌ها موسسات اقتصادی بوده که به دنبال سودآوری هستند، گفت: البته بانک‌‌ها نباید فقط به فکر سودآوری باشند و نسبت به خدمات‌رسانی به مردم کم توجه شوند؛ اما اغلب بانک‌‌ها سمت‌وسوی سودآوری را در اولویت کاری خود قرار می‌‌دهند. با وجود این خیلی راغب نیستند که اموال خود را بفروشند و به نقدینگی تبدیل کنند؛ چراکه دچار خسران می‌‌شوند و سعی بر آن دارند که دارایی و املاک مازاد خود را به هر شکل ممکن نگه دارند. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: هرچند بخشی از اموال و دارایی بانک‌‌ها به‌دلیل وثیقه‌هایی است که بانک بالاجبار صاحب آن شده است؛ اما برخی بانک‌‌ها نیز بخشی از منابع خود را به جایی اینکه به‌عنوان خدمات به مردم اختصاص دهند به خرید املاک تخصیص داده‌‌اند تا ازاین طریق کسب سود کنند در چنین شرایطی خیلی از بانک‌‌ها در انجام تکالیف خود یعنی توجه به تولید و تامین نیازهای مردم و... سهل‌انگارند. بهادرانی تصریح کرد: بانک‌‌ها با وجود برخوردارای از دارایی‌‌های فراوان اما متاسفانه در زمان نیاز مالی به جای فروش اموال دست به اضافه برداشت از بانک مرکزی می‌‌زنند؛ چراکه پول مردم را در قالب سپرده گرفته‌‌اند؛ اما در زمان بازپرداخت آنها زمانی که با کمبود منابع مواجه می‌‌شوند یا می‌‌خواهند وارد یک سرمایه‌‌گذاری سودآور شوند از بانک مرکزی استقراض می‌‌کنند در چنین شرایطی است که اکنون بانک مرکزی قصد دارد بانک‌‌هایی که دارای اموال مازاد هستند چنانچه آنها را نفروشند به سازمان امور مالیاتی معرفی کند.بنا به این گزارش، بانک مرکزی اخیرا به بانک‌‌ها دستور داده است تا اموال و دارایی‌‌های مازاد خود را عرضه و به فروش برسانند و چنانچه نسبت به این موضوع بی‌توجه شوند، لیست اموال آنها را به سازمان امور مالیاتی می‌‌دهد تا جریمه شوند این اقدام هرچند در راستای اجرای قانون است که از قبل نیز به بانک‌‌ها اعلام شده است، اما در عمل می‌‌تواند تاثیر بسزایی نیز بر تقویت منابع مالی بانک‌‌ها بگذارد؛ چراکه خیلی از آنها هم اکنون شرایط خوبی ندارند و زیان‌ده هستند، از طرفی هم باید میزان برداشت‌‌های خود را به صفر برسانند.

 

 

اخبار مرتبط