به گزارش «ایبنا» جهان مدرن یادگارهای خوب و بد زیادی از دوران استعمار بریتانیا دارد و یکی از آنها ظهور شرکت‌های چندملیتی در جهان است که حالا بعد از دو قرن توانسته‌اند بخشی از اقتصاد کنونی را شکل دهند و با به‌روز کردن تکنولوژی‌ و ایده‌ها در بسیاری از کشورها خود را توسعه و گسترش دهند. یکی از شناخته‌شده‌ترین این شرکت‌ها، بانک بزرگ اچ‌اس‌بی‌سی یا همان موسسه مالی و بانکداری بریتانیایی است که در سال ۱۸۶۵ در هنگ‌کنگ، از مستعمرات وقت بریتانیا‌ راه‌اندازی شد.

کلمه (HSBC) که در آغاز تنها مخفف Hongkong and Shanghai Banking Corporation بود اما حالا نماد یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چندملیتی است که در زمینه بانکداری بازرگانی، بانکداری جهانی، بانکداری خرد و مدیریت ثروت و همچنین بانکداری خصوصی بین‌المللی فعالیت می‌کند. اما چگونه این بانک به چنین جایگاهی رسیده است. شاید یکی از دلایل اصلی موفقیت (HSBC)، پیشگامی اقدامات بانکی مدرن در بسیاری از کشورها بوده است. به‌عنوان مثال‌ در سال ۱۸۸۸ اولین بانکی بود که در تایلند تاسیس شد و در آنجا اولین اسکناس‌های کشور را چاپ کرد.

توماس ساترلند، بانکدار و کارآفرین اسکاتلندی، حدود صد و پنجاه سال قبل با هدف ایجاد روابط تجاری میان چین و اروپا و گسترش روابط اقتصادی چین با ایالات‌متحده آمریکا، بانک اچ‌اس‌بی‌سی را تاسیس کرد. او ‌از فعالان سیاسی زمان خود، عضو حزب لیبرال بریتانیا و از نمایندگان پارلمان این کشور بود. به مرور، موسسه مالی(HSBC) از سال ۱۹۸۰ با خرید سهام بانک‌ آمریکایی میدلند، دارایی‌ها و فعالیت‌های خود را گسترش داد و با خرید سهام بانک‌های کوچک و بزرگ و ادغام موسسات مالی مطرح دیگر در دنیا با (HSBC) باعث شد نام این بانک، شهرت بسیاری پیدا کند.

برند و لوگوی ۶ ضلعی این بانک که توسط گرافیستی به نام «هنری اشتانیر» طراحی شده، توانست در مدت دو دهه به‌تدریج جایگاه خود را میان برندهای تجاری مطرح دنیا پیدا کند. این لوگوی ۶ضلعی توسط بانک هنگ‌گنک و شانگهای در سال ١٩٨٣ تصویب شد و استفاده از ٢ مثلث سفید در داخل آن به این دلیل است که کل لوگو به ظاهر یک ساعت شنی است و به‌نظر می‌رسد دلیل دیگر آن، ملیت موسس آن باشد که باعث طراحی لوگو بر اساس شکل ظاهری صلیب اندروی مقدس شده است.

حضور بانک «HSBC» در خاورمیانه و ایران

با خرید سهام بریتیش بانک خاورمیانه (British Bank of the Middle East) در سال ۱۹۵۹ میلادی (۱۳۳۸ شمسی) بانک «HSBC» به بازارهای خاورمیانه وارد شد. همچنین این بانک در سال ۱۸۸۹ فعالیت خود را در ایران با نام امپریال بانک پرشیا (Imperial Bank of Persia)  آغاز کرد.

رویتر و سرنوشت امپریال بانک ایران

از قرار معلوم، این بانک در سال ١٨٨٩ توسط بارون جولیوس دو رویتر (Baron Julius de Reuter) در تهران فعالیت خود را آغاز کرد و برخلاف دیگر شعب خارجی «HSBC»، شعبه ایران لقب Royal Charter را نیز از دولت انگلستان دریافت کرد. «امپریال بانک‌پرشیا»، در سال‌های بین ١٨٩٠ تا ١٨٩٣، هفت شعبه در شهرهای مختلف ایران تاسیس کرد و گسترش چشمگیری در ایران داشت؛ به‌طوری‌که تا سال ١٩٢٠، ٢۶ شعبه از این بانک در ایران دایر شده بود. در سال ١٩٣۵‌ ‌زمانی که نام کشور از پرشیا به ایران تغییر یافت، نام بانک نیز از امپریال بانک‌پرشیا به «امپریال بانک ایران» تغییر کرد.

در سال ١٩۵٢،«HSBC» از ایران خارج شد اما مجددا در سال ١٩۵٩ به ایران بازگشت. در نهایت با «ملی شدن صنعت بانکداری در ایران» در سال ١٩٧٩میلادی (۱۳۵۸‌شمسی) شعبه «HSBC» برای همیشه در ایران تعطیل شد.تا نیم قرن پیش، بانک «HSBC» در سایر کشورهای خاورمیانه مثل کویت، بحرین، دبی، عمان، عربستان، لبنان، قطر، تونس، مراکش و ابوظبی هم شعبه‌های خود را افتتاح کرد‌ که البته بیشتر این شعبه‌ها هم با ملی‌شدن بانکداری در کشورهای خاورمیانه، یکی پس از دیگری بسته شدند. شعبه بانک HSBC در ابوظبی یکی از معدود شعب باقی‌مانده از این بانک در خاورمیانه است.

«HSBC» بزرگ‌ترین بانک محلی جهانی!

اکنون نام و هویت دیداری شرکت در تمام دنیا همسان شده‌ است و قدرت خود را به بانک‌های خود در بازارهای محلی و منطقه‌ای نیز منتقل و اعمال می‌کند. البته هر قدر یک بانک در خارج از کشور اصلی بیشتر شناخته‌شده باشد، در کشور خود اعتماد بیشتری را بر‌می‌انگیزد و این پارادوکسی است که در شعار تبلیغاتی شرکت یعنی «بانک محلی جهان» هم نمود یافته‌است تا جایی‌که در سال ۲۰۱۰ مجله فوربس این بانک را به‌عنوان بزرگ‌ترین موسسه مالی و بانکداری و هشتمین شرکت بزرگ در دنیا معرفی کرد.

«HSBC» فعال در دو کشور هند و چین

هند و چین دو کشوری هستند که «HSBC» در آنان حضور بسیار فعال و گسترده‌ای دارد. در عین حال، این بانک  از ورود به بازار کشورهای دیگر نیز باز نمانده است. با این حال بانک شانگهای و هنگ‌کنگ، وفاداری و تعهد خود به کشور اصلی خود یعنی هنگ‌کنگ را نیز به‌عنوان یکی از اهداف اصلی استراتژیک حفظ کرد و یکی از شیک‌ترین دفاتر مرکزی نیز در همین کشور قرار دارد که با عنوان دفتر مرکزی بانک در هنگ‌کنگ توسط یکی از معماران و طراحان خبره آن زمان، یعنی نورمن‌فاستر ساخته شد و در سال ١٩٨۶ بازگشایی شد و تاکنون فعالیت خود را ادامه داده است.

هند نیز از کشورهایی است که «HSBC» گسترش و پیشرفت فراوانی در آن داشت. در سال ٢٠٠١، اولین شعبه بانک «HSBC» در پونا  افتتاح شد که هر ٣۶۵ روز در سال باز و در حال ارائه خدمات بانکی به مشتریانش بود و در همان سال  «HSBC» توانست وارد بازار بیمه هند نیز شود. در حال‌حاضر «HSBC» یکی از بزرگ‌ترین موسسات مالی و بانکداری دنیا و نیز موفق‌ترین شرکت بریتانیا است. شعبه مرکزی بانک در شهر لندن قرار دارد.