قیمت جهانی نفت به‌رغم تنش‌های خاورمیانه ثابت، اما عوامل تهدیدکننده ثبات بازار در حال افزایش است
نفت در کشوقوس التهابات خاورمیانه
در ۳۱دسامبر، بالگردهای نیروی دریایی آمریکا، ۱۰جنگجوی یمنی را هدف قرارداده و سه قایق تندروی را غرق کردند. در این میان، یمنیها بزرگ‌ترین رگبار پرتابه‌‌‌‌‌های خود را شلیک و وارد درگیری با نیروهای دریایی ایالاتمتحده و بریتانیا شدند. ایالاتمتحده و بریتانیا در واکنش، عملیات بمباران چندین تاسیسات متعلق به یمن را رهبری کردند.
روند نزولی قیمت نفت
درحالی‌که نفت‌خام برنت پس از حملات هوایی برای مدت کوتاهی به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه رسید، قیمت نفت در هفته‌های اخیر عمدتا روندی نزولی داشته‌است. اصول بازار حاکی از یک بازار متعادل با اندکی مازاد عرضه است و تا زمانی‌که یک تهدید آشکار برای عرضه جهانی نفت وجود نداشته‌باشد، بهنظر می‌رسد معامله‌گران تنش‌ها در خاورمیانه را به‌سر و صدای پس زمینه تعبیر می‌کنند.
ترافیک کشتی در کانال سوئز
فعالیت حوثی‌‌‌‌‌ها تاکنون بر تنگه باریک بابالمندب متمرکز شده‌است که خلیج عدن را به دریای سرخ متصل می‌کند. تقریبا ۵۰ کشتی هر روز از طریق این تنگه عبور و به سمت کانال سوئز حرکت کرده و از آن خارج می‌شوند؛ این یعنی «شریان مرکزی تجارت‌جهانی.» برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان، ترانزیت در منطقه را به حالت تعلیق درآورده و کشتی‌‌‌‌‌ها را مجبور به حرکت به سمت دماغه امید‌‌‌‌‌نیک در آفریقای‌جنوبی کرده‌‌‌‌‌اند. مسیر طولانی‌‌‌‌‌تر به دلیل هزینه‌های سوخت، خدمه و بیمه بالاتر، نرخ جابه‌جایی دریایی را افزایش داده‌است. به گفته کلارکسونز، یک دلال کشتی، سال‌گذشته تقریبا ۲۴هزار کشتی از کانال سوئز عبور کرده‌‌‌‌‌اند. این یک دهم تجارت‌جهانی است که شامل ۱۰درصد نفت دریایی و ۸درصد گاز طبیعی مایع می‌شود. کشتی‌هایی که از کانال سوئز عبور می‌کنند از زمان جنگ در اوکراین اهمیت استراتژیک بیشتری پیدا کرده‌‌‌‌‌اند، زیرا تحریم‌های روسیه، اروپا را به نفت خاورمیانه که یک‌سوم نفت‌خام برنت جهان را تامین می‌کند، بیشتر وابسته کرده‌است.
پیش‌بینی تورم بالاتر
سوئز یک کانال مهم برای حمل‌ونقل جهانی است که تقریبا یک‌سوم ظرفیت کانتینری دنیا را تشکیل می‌دهد. به این ترتیب، تنگناهای مرتبط با مداخلات یمنیها، خطر بالقوه جدیدی برای ایجاد تورم فزاینده ایجاد می‌کند. در ماه‌های اخیر شاهد تغییر مسیر صدها کشتی از کانال سوئز بوده‌‌‌‌‌ایم. ما هنوز نمی‌دانیم که کدام صنایع به‌شدت تحت‌تاثیر قرارگرفته‌‌‌‌‌اند، اما متاثر از افزایش قیمت نفت و گاز، هزینه‌های کالاهای مصرفی نیز ممکن است افزایش یابد. در همین ارتباط، محمد‌یعقوب؛ تاجر انرژی، می‌گوید: با وجود انحراف منابع از کانال سوئز، تنش‌ها در دریای سرخ تاکنون تاثیری ضعیف بر قیمت انرژی داشته‌است. ما شاهد نوسانات زیادی بوده‌‌‌‌‌ایم. هرچند در تعیین قیمت نفت، خطرات ژئوپلیتیک درنظر گرفته‌شده‌است، اما این به‌‌‌‌‌تنهایی برای افزایش معنادار قیمت‌ها کفایت نمی‌کند. وی ادامه داد: «حقیقت این است که در این رابطه در دنیای رسانه‌ها، تیترهای تکراری به‌‌‌‌‌وفور به چشم می‌خورد.
پوشش‌‌‌‌‌های خبری زیادی درباره تنش‌ها در دریای سرخ، به‌ویژه در یک هفته اخیر منتشر شده، اما حجم عرضه جهانی نفت در هفته‌های اخیر به‌طور کلی ثابت مانده‌است.» باید به‌خاطر داشته باشید که نفت همچنان می‌تواند در سراسر آفریقا و همچنین از بنادر در غرب عربستان‌سعودی حرکت و نیاز برای عبور از بابالمندب را حذف کند.گفتنی است، به باور این تاجر انرژی، بعید است حوثی‌‌‌‌‌ها به کشتی‌های کشورهای دوست تولیدکننده نفت و گاز در منطقه حمله کنند. محمد یعقوب افزود: البته عوامل مهم دیگری نیز در این زمینه نقش دارند مانند رکورد تولید اخیر ایالاتمتحده، لغو تحریم‌های نفتی در ونزوئلا و تقاضای ضعیف جهانی نفت، با این حال وی با نگاهی به آینده هشدار داد که «تنش‌های احتمالی در منطقه، به‌ویژه در اطراف تنگه هرمز، می‌تواند قیمت‌ها را تحت‌تاثیر قراردهد.»
واقعیت این است که تقریبا ۱۷میلیون بشکه نفت‌خام، نزدیک به یک‌ششم عرضه جهانی، روزانه از طریق تنگه هرمز بین خلیج فارس و دریای عمان حمل می‌شود. اگر ایران به هر طریق درگیر مناقشات منطقه شود، تهران می‌تواند کنترل این کانال حیاتی را به‌دست بگیرد. به گفته کالوم بروس؛ تحلیلگر گلدمن‌ساکس، بروز هرگونه اختلال در تنگه هرمز می‌تواند منجر به افزایش ۲۰درصدی قیمت نفت در یک ماه و پس از آن حتی در قیمت‌های بالاتر شود؛ «این شوک بزرگی به بازار انرژی خواهد بود. در حال‌حاضر اما، احتمال وقوع آن در بازار جهانی نفت کمتر از یک‌درصد است. بهنظر می‌رسد دوطرف ایرانی و آمریکایی، تمایلی به درگیری نظامی با یکدیگر ندارند.»بروس خاطرنشان کرد که تجار نفت به فعالیت در خاورمیانه توجه جدی خواهند داشت. غزه به زمین نبرد تبدیل شده‌است. دریای سرخ نیز قسمتی دیگر از ماجراست. در سراسر منطقه، شاهد آن هستیم که تنش‌ها در هفته‌های اخیر تشدید شده‌است.
در ۲ژانویه، صالح العاروری، رهبر ارشد حماس در بیروت در پی حمله پهپادهای اسرائیلی پس از سه ماه خصومت در مرز لبنان و اسرائیل هدف حمله تروریستی قرار گرفت. این اولین حمله هوایی به بیروت از سال۲۰۰۶ بود. هفته گذشته، اسرائیل یک فرمانده حزب‌‌‌‌‌الله را در جنوب لبنان ترور کرد، درحالی‌که حزب‌‌‌‌‌الله در پاسخ، یک پایگاه حساس اسرائیل را با موشک هدف قرار داد. در همین حال، در عراق حملات به پایگاه‌‌‌‌‌های نظامی آمریکا افزایش پیدا کرده‌‌‌‌‌اند. جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا، در موضع‌‌‌‌‌گیری جدید خود اعلام کرد که مایل است از تبدیل‌شدن جنگ علیه غزه به یک آتش‌سوزی همه‌‌‌‌‌جانبه منطقه‌ای جلوگیری کند، هرچند که بمباران یمن از نگاه حوثی‌‌‌‌‌ها به‌عنوان تشدید تنش‌ها تلقی می‌شود.
روز یکشنبه، آنتونی بلینکن، وزیر امورخارجه آمریکا برای چهارمین‌مرتبه در سه ماه گذشته در قالب یک سفر دیپلماتیک به خاورمیانه سفر کرد. کالوم بروس گفت: «بهنظر می‌رسد جنگ اسرائیل با حماس به تنش‌های موجود در منطقه انرژی بخشیده است، درحالی‌که تحرکات نیروی دریایی ایالاتمتحده در دریای سرخ به سرفصل اخبار تبدیل شده‌است، مسائل محوری اقتصادی هستند که همچنان در تعیین قیمت جهانی نفت نقش اساسی را بازی می‌کنند.»
