آیا شرکتهای ملی و بینالمللی نفت و گاز به تعهدات خود برای کاهش انتشار کربن پایبند خواهند بود؟
امضای منشور جهانی کربنزدایی
این ابتکار بخشی از جریان شتابدهی به روندکربنزدایی جهانی است که هدف آن تغییر سیستمهای تولید انرژی، کاهش انتشار کربن و محدود ساختن گازهای گلخانهای غیراز CO۲ است. این منشور تاریخی، اقدامی موثر در جلوگیری از آثار مخرب زیستمحیطی در جهان محسوب میشود. صندوق دفاع از محیطزیست، تعهد OGDC به کاهش آلودگی متان را بهعنوان یک گام اساسی میبیند که میتواند تاثیر قابلتوجهی بر کاهش تغییرات آبوهوایی داشتهباشد.بهطور کلی، این منشور نشاندهنده یک تغییر قابلتوجه در صنعت نفت و گاز برای حرکت به سمت شیوههای زیستمحیطی پایدارتر است.
شرکتکنندگان در کاپ ۲۸ امیدوارند با بستن قراردادهایی که جهان را قادر به برآوردهکردن الزامات توافقنامه پاریس میکند، اقدامات اقلیمی را سریعتر پیش ببرند. راهاندازی منشور کربنزدایی جهانی که توسط ۵۰شرکت نفت و گاز در تلاش برای سرعتبخشیدن به اقدامات اقلیمی امضا شد، بهعنوان گامی تاریخی ارزیابی میشود. این ۵۰شرکت، بیش از ۴۰درصد از تولید جهانی نفت را در اختیار دارند و بیش از ۶۰درصد آنها شرکتهای ملی نفت هستند؛ بیشترین تعداد شرکتهای ملی نفت که تاکنون متعهد به ابتکار کربنزدایی شدهاند.
تحقق اهداف انتشار کربن خالص صفر
سلطان الجابر، رئیس COP۲۸، در توضیح این موضوع تاکید کرد: «راهاندازی OGDC اولین گام بزرگ است؛ ولی برای تحقق اهداف انتشار کربن خالص صفر در سال۲۰۵۰، نیاز به اقدامات بیشتری داریم.» رسیدن به این هدف، مستلزم سرمایهگذاری در سیستمهای انرژی آینده از جمله انرژیهای تجدیدپذیر، سوختهای کمکربن و فناوریهای پیشرفته همراه با افزایش شفافیت از جمله افزایش اندازهگیری، نظارت، گزارشدهی و تایید مستقل انتشار گازهای گلخانهای و بهکارگیری آنها در کاهش انتشارکربن است. این ۵۰ شرکت همچنین موافقت کردند تا برای تسریع کربنزدایی، بهترین شیوهها را تا سال۲۰۳۰ برای کاهش شدت انتشار آلایندهها، کاهش فقر انرژی و ارائه انرژی ایمن و مقرونبهصرفه برای حمایت از توسعه همه اقتصادها بهطور جمعی اجرا کنند.
طرح ابتکاری کربنزدایی جهانی بر سه رکن کلیدی متمرکز است: ۱. تصمیمگیری در مورد سیستمهای انرژی فردا، ۲. کربنزدایی از سیستمهای انرژی امروز، ۳. هدفگذاری برای حذف متان و سایر گازهای گلخانهای غیراز CO۲.
منشور کربنزدایی یک طرح جامع برای تغییرات گسترده در سیستمهای انرژی است که به تقاضا و عرضه سوخت بهصورت همزمان میپردازد. تغییر اقلیم یک چالش جمعی است که نیازمند اقدام متمرکز از سوی تولیدکنندگان و مصرفکنندگان انرژی، تغییرات اساسی در جامعه و بخش انرژی و همچنین همکاری بینالمللی برای پیشبرد انتقال انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای است. امضاکنندگان منشور کربنزدایی شامل شرکتهای ملی NOC وشرکتهای بینالمللی IOC هستند. برخی از شرکتهای ملی امضاکننده این منشور عبارتند از: شرکت ملی نفت لیبی، امارات، ازبکستان، مالزی، اندونزی، عربستان، جمهوریآذربایجان، عمان، پاکستان و بحرین.فهرست امضاکنندگان IOC که شامل پنج غول نفتی نیز است عبارتند از:
Azule Energy، BP، Cepsa، COSMO Energy، Crescent Petroleum، Dolphin Energy Limited، Energean Oil & Gas، Eni، EQT orporation، Exxonmobil، ITOCHU، LUKOIL، Mitsui & Co، Oando plc، Occidental Petroleum، Puma Energy (Trafigura)، Repsol، Shell، TotalEnergies، and Woodside Energy Group.
کاپ ۲۸ مدعی است که بر سر یک نقشهراه شفاف برای تسریع پیشرفت از طریق انتقال انرژی و رویکرد «هیچکس را پشتسر نگذار»، برای اقدام فراگیر آب و هوا، به توافق رسیدهاست. مگ اونیل، مدیرعامل وودساید، خاطرنشان کرد: «این منشور به تسریع اقدامات اقلیمی و دستیابی به تاثیرات مثبت در بخشهای نفت و گاز اختصاص دارد و قرار است از طریق همکاری با دولتها، مشارکت با فناوری و بخشهای مالی برای بهدست آوردن نتایج کلنگر و تعامل با مشتریان و سایر صنایع انرژی بر، کاهش انتشار گازهای گلخانهای را تسریع میکند.» وودساید در حالحاضر متعهد به کاهش انتشار کربن تا سال۲۰۳۰ و تحقق انتشارکربن صفر خالص تا سال۲۰۵۰ یا زودتر است. این شرکت همچنین بر روی به حداقل رساندن انتشار متان متمرکز است. در سال۲۰۲۲، انتشار گاز متان این شرکت حدود ۰.۱درصد از حجم تولید بود.
تاثیرگذارترین اقدام اقلیمی بینالمللی
صندوق دفاع از محیطزیست (EDF) یک سازمان غیردولتی (NGO) است که بهدنبال راههایی برای تمیزکردن هوا، کربنزدایی کشتیها و کاهش آلودگی متان است و معتقد است که تعهد متان مندرج در منشور کربنزدایی نفت و گاز میتواند «تاثیرگذارترین اقدام اقلیمی بینالمللی در چند دههاخیر باشد.» رئیس EDF، فرد کروپ، میگوید که این ۵۰شرکت، مسوول ۴۰درصد از تولید جهانی نفت، موافقت کردهاند که «عملا آلودگی متان خود را حذف کنند.» منشور کربنزدایی نفت و گاز بهدنبال یک تلاش چند ماهه برای متقاعدکردن تولیدکنندگان عمده نفت و گاز برای کاهش ردپای متان امضاشده و شرکتها را متعهد کرده تا آلودگی متان را تا سال۲۰۳۰ به ۰.۲درصد در عملیات تولید خود برسانند.
کروپ که از مشارکت بسیاری از شرکتهای ملی نفت و گاز که عمدتا در گفتوگوی گاز متان غایب بودهاند، «خشنود است» و معتقد است که این منشور میتواند انتشار گاز متان را به ازای هر امضاکننده به میزان ۸۰ تا ۹۰درصد کاهش دهد. رئیس EDF معتقد است که این منشور، همراه با مقررات متان نهایی شده توسط دولت ایالاتمتحده و اقدامات در اجلاس امارات-چین-آمریکا، «تاثیرگذارترین اقدام» در ۳۰ سالگذشته برای کاهش سرعت میزان گرمشدن کرهزمین است.» به رغم این گام بزرگ رو به جلو، کارهای بیشتری برای مدیریت بحران آب و هوا باید انجام شود. از صنعت نفت و گاز انتظار میرود به کاهش متان دل خوش نکند و اقدامات بیشتری در این زمینه انجام دهد. طرز فکرها و اقدامات سنتی این آرزو را برآورده نخواهد کرد. غولهای نفتی باید بهسرعت زمینههای لازم برای استقرار انرژی پاک را فراهم کنند.»