ادامه نگرانی‌ها از عدم‌رفع ناترازی بنزین
طبق آمار وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران، میانگین مصرف بنزین از ابتدای سال‌جاری تا اواخر شهریور معادل ۱۱۵میلیون لیتر در روز بوده که این رقم در مقایسه با میانگین مصرف در مدت مشابه سال‌گذشته ۱۳.۵میلیون لیتر در روز افزایش یافته‌است. البته وزارت نفت با اجرای برخی راهکارها همچنان تراز بنزین را در حالت سربه‌‌‌‌‌‌‌سر نگه داشته‌است (و حتی در مقاطعی هم بنزین وارد کرده)، اما با روند کنونی مصرف و حجم تولید، طولی نخواهد کشید که ایران مجددا به واردکننده عمده و دائمی بنزین تبدیل شود. طبق آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، مصرف بنزین برای سال۱۴۰۲ طبق برآورد از رشد مصرف در سال‌های گذشته، عدد میانگین ۱۲۰میلیون لیتر در روز برآورد شده‌است.
هر چند تاکنون احتمالا مجموعه دولت با اقداماتی نظیر افزایش کمیت بنزین و کاهش کیفیت، استفاده از ظرفیت پتروشیمی‌ها برای تولید مواد اولیه بنزین یا سوآپ بنزین اقدام به رفع ناترازی کرده، اما نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که ناترازی روزانه ۱۵میلیون لیتری بنزین به‌معنای کمتر‌بودن میزان تولید متعارف پالایشگاه‌ها از مصرف بنزین بوده و ضررهای سنگینی را به کشور وارد کرده‌است. ناترازی بنزین در معنای ذکرشده در صورتی‌که از طریق واردات بنزین تامین می‌‌‌‌‌‌‌شد، سالانه حداقل ۳میلیارد دلار برای کشور هزینه در پی داشت که حال این هزینه‌ها به‌جای واردات در قالب‌‌‌‌‌‌‌های دیگر از جمله کاهش تولید محصولات پتروشیمی خود را نشان می‌دهد. اما بررسی اقدامات دولت سیزدهم در موضوع رفع ناترازی بنزین نشان می‌دهد که گام موثری برای حل مشکل برداشته نشده و متاسفانه خبری از برنامهای جامع نیست.
سیدعلی حسینی، کارشناس حوزه سوخت با اشاره به تعمیق ناترازی بنزین در آینده عنوان کرد: در دو سال‌گذشته طرح‌های جدید پالایشی از جمله پتروپالایشگاه شهید‌سلیمانی همچنان روی کاغذ باقی‌مانده و وارد مرحله اجرایی نشده‌است. وضعیت پیشرفت پتروپالایشگاه‌ها نیز جالب نیست و عمدتا هیچ پیشرفتی نداشته‌‌‌‌‌‌‌اند. به‌این‌ترتیب در سال‌های آینده افزایش تولید بنزین از مسیر احداث پالایشگاه‌های جدید منتفی است. وی اظهار کرد: همچنین در حوزه مصرف نیز اقدامی برای افزایش کیفیت خودروها و استانداردسازی مصرف بنزین صورت نگرفته است. خودروهای ایرانی ۲برابر استاندارد جهانی بنزین مصرف می‌کنند. برنامهای نیز برای توسعه سوخت‌های جایگزین مثل سی‌‌‌‌‌‌‌ان‌‌‌‌‌‌‌جی و ال‌پی‌جی وجود ندارد، در نتیجه به‌نظر می‌رسد، ناترازی بنزین تعمیق خواهد شد.
بررسی‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که اگر مصرف بنزین در ۱۰سال‌آینده همانند میانگین رشد مصرف در ۱۰سال‌گذشته افزایش پیدا کند، ناترازی بنزین با وجود عدم‌بهره‌‌‌‌‌‌‌برداری از واحدهای جدید پالایشی به بیش از ۶۰میلیون لیتر در روز خواهد رسید. طبق برآورد، در صورت ادامه روند افزایشی مصرف بنزین و عدم‌سرمایه‌گذاری در تولید، دولت ایران در سال۱۴۱۲ ناچار خواهد بود روزانه حدود ۶۰میلیون لیتر بنزین وارد کند که با نرخ یک دلاری برای هر لیتر بنزین، سالانه حدود ۲۲میلیارد دلار ارز از کشور خارج خواهد شد. برای تقریب ذهن، اگر ایران روزانه یک‌میلیون بشکه نفت با قیمت ۶۰ دلار بفروشد، می‌تواند ۲۲میلیارد دلار درآمدزایی کند، یعنی در ۱۰سال‌آینده ایران مجبور خواهد بود، پولی معادل فروش روزانه یک‌میلیون بشکه نفت را صرف واردات بنزین کند.
