نفت بازهم در مسیر افزایش هفتگی متوالی، این‌بار اما با تضعیف چشمانداز بازار قرار دارد
طلای‌سیاه بر مدار صعود؟
بررسی فاکتور «قیمت نفت» در بورس
هرچند قیمت نفت در مقطعی از معاملات آسیایی در روز جمعه کاهش یافت، اما به‌دنبال انتشار آمارهای مثبت اقتصادی در ایالات‌متحده و گمانه‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌ها در مورد اقدامات محرک چین و کاهش تولید اوپکپلاس، برای پنجمین هفته متوالی افزایش یافت. نفتخام برنت در روز جمعه 28 ژوئیه و تا ساعت 6 به وقت گرینویچ با 29سنت یا 3/ 0درصد کاهش به 83دلار و 95سنت در هر بشکه رسید و همچنان در مسیر افزایش هفتگی قرار داشت.
نفتخام وست‌تگزاس اینترمیدیت آمریکا (WTI) با 27سنت یا 3/ 0درصد کاهش به 79 دلار و 82سنت در هر بشکه رسید، اما به سمت افزایش هفتگی پیش رفت؛ این در حالی است که در لحظه تنظیم گزارش نفتخام برنت بازهم با افزایش، در قیمت 84 دلار و 99سنت و نفتخام وست‌تگزاس اینترمیدیت در قیمت 80 دلار و 58سنت معامله می‌شود. به گزارش رویترز، قیمت نفت چند هفته است که روند افزایشی درپیش گرفته زیرا گزارش‌های مثبت درآمدی و داده‌هایی که نشان می‌دهد اقتصاد ایالات‌متحده در سه‌ماهه دوم سال‌جاری میلادی رشد سریع‌تر از حد انتظار را تجربه کرده است، بازار را آرام و نگرانی‌ها از روند کند رشد اقتصاد جهانی را کاهش داده‌است.
مولفه‌‌‌‌‌‌های تاثیرگذار بر قیمت جهانی نفت
وزارت بازرگانی ایالات‌متحده روز پنج‌شنبه گذشته با حمایت از دیدگاه جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو مبنی‌بر اینکه اقتصاد می‌تواند به «تعادل‌نرم» دست‌یابد، گفت: تولید ناخالص داخلی سه‌ماهه دوم ایالات‌متحده به 4/ 2درصد رسید‌که از رقم مدت مشابه پیشین و اجماع کارشناسان بر رقم 8/ 1درصد عبورکرد. چشمانداز اقدامات محرک اقتصادی بیشتر چین، به‌‌‌‌‌‌ویژه در بخش تجارت بین‌المللی نیز به نوبه خود از قیمت‌های افزایشی نفت حمایت کرده‌است. جان رونگ‌‌‌‌‌‌یپ استراتژیست بازار در دفتر آی‌‌‌‌‌‌جی واقع در سنگاپور، گفت: «ارقام تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه‌ماهه دوم و سایر داده‌های اقتصادی، ما را به تحقق چشمانداز بسیار روشن‌‌‌‌‌‌تری درخصوص تقاضای جهانی نفت در میان‌مدت امیدوار می‌کند.» بازار جهانی نفت همچنین منتظر نشست بعدی کمیته نظارت بر بازار سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانشان، موسوم به اوپکپلاس، در 4 اوت برای اعلام کم و کیف ادامه راهبرد کاهش تولید داوطلبانه است.
بررسی اقتصاد نفتی روسیه
لازم به ذکر است اقتصاد روسیه تا حد زیادی به منابع مالی حاصل از صادرات نفت و گاز این کشور وابسته است. بر اساس آمار منتشر‌شده، فروش حامل‌های انرژی ۱۵درصد از تولید ناخالص داخلی و ۴۵درصد از مجموع ستون درآمد در بودجه این کشور را به خود اختصاص می‌دهد. صنعت امروز نفت روسیه حدود 10میلیون بشکه تولید نفتخام روزانه را در دستور کار دارد. میانگین صادرات نفتخام این کشور در آوریل سال‌جاری، بالاترین میزان از آغاز درگیری نظامی این کشور با اوکراین را ثبت کرد. امری که درآمد نفتی این کشور را تا 7/ 1میلیارد دلار افزایش داد، بنابراین به‌سادگی می‌توان نتیجه گرفت صرف‌نظر پوتین از منابع مالی حاصل از صادرات نفت و گاز این کشور، آن‌‌‌‌‌‌هم در شرایطی که به تزریق منابع برای استفاده تسلیحاتی و لجستیکی در میدان نبرد با اوکراین نیاز مبرم دارد، امری دور از ذهن و غیرممکن به‌نظر می‌رسد.
پیش‌بینی صعود قیمت نفت
بادن مور، رئیس بخش کالا در بانک ملی استرالیا گفت: «ما همچنان شاهد افزایش قیمت نفت در سه‌ماهه سوم سال2023 هستیم و انتظار داریم پیش‌بینی قیمت بالای 90 دلار آمریکا در هر بشکه (برنت) تحقق پیدا کند تا در انتهای مسیر، شاهد کاهش اختیاری تولید اوپک یا کاهش عرضه نفتخام عربستان‌سعودی باشیم.» با این حال، افزایش نرخ بهره اخیر از سوی بانک‌های مرکزی جهانی که به‌دنبال مهار تورم افسارگسیخته هستند، سوالاتی را در مورد تقاضای نفت برای افق بلندمدت ایجاد‌کرده است. این در حالی است که طبق آمار منتشر شده، در ماه مه سطح تولید کارخانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بزرگ دنیا به‌‌‌‌‌‌واسطه تقاضای ضعیف در چین و همچنین اروپا کاهش محسوس را تجربه کرد. علاوه‌بر اینها، میانگین تولید آمریکا در ماه پیش از آن نیز کاهش بیشتری پیدا کرد تا جایی‌که می‌شد ادعا کرد میانگین تولید جهانی با افتی کم‌‌‌‌‌‌سابقه، به سطحی که آخرین‌بار در اوج پاندمی کووید-19 مشاهده شده بود، سقوط کرد.
بررسی مداخلات بانک‌ها در بازار
به گزارش رویترز، هرگونه احتمال افزایش مجدد نرخ بهره بانکی با هر دلیل، می‌تواند به‌صورت بالقوه موجب ایجاد ابهام در آینده بازار، وقوع رکود شدیدتر اقتصادی و افزایش کوتاه‌مدت تقاضای جهانی نفت شود. روز 26 ژوئیه فدرال‌رزرو ایالات‌متحده با اعمال یک افزایش ۲۵واحدی دیگر، نرخ بهره را همانطور که انتظار آن می‌رفت بالا برد و بانک‌مرکزی اروپا نیز روز بعد از آن تصمیمی مشابه را به مورد اجرا گذاشت. جان رونگ‌‌‌‌‌‌یپ در ادامه با اظهارنظر درباره گمانه‌‌‌‌‌‌زنی‌‌‌‌‌‌های اخیر در مورد تحرکات راهبرد مالی جدید بانک‌ها گفت: «به‌نظر می‌رسد کشف قیمت جهانی نفت در شرایط کنونی به متغیرها و فاکتورهای متنوع و گستره‌‌‌‌‌‌تری بستگی دارد.» بر همگان روشن است که افزایش مداوم نرخ بهره بانکی در ایالات‌متحده و اروپا برای مبارزه با تورم افسارگسیخته، دیگر مانند گذشته، عملکرد مطلوب نظر فعالان بازار مالی را به‌همراه ندارد. به‌عنوان یک اصل اقتصادی، رشد نرخ بهره بانکی می‌تواند به رشد بهای دلار، ایجاد تورم و افزایش قیمت کالا به‌‌‌‌‌‌ویژه برای آن دسته از افرادی شود که در مبادلات روزمره خود از ارزهایی غیر از دلار بهره می‌برند.
راهبرد کاهش تولید نفتخام
اوایل هفته گذشته پس از آنکه داده‌ها نشان داد ذخایر نفتخام آمریکا کمتر از حد انتظار کاهش یافته، قیمت جهانی نفت نیز به‌صورت مقطعی کاهش یافت. در همین چارچوب، جیم ریتربوش رئیس شرکت ریتربوش‌‌‌‌‌‌‌اند آسوشییتس، در ایلینویز ایالات‌متحده گفت: «ما هنوز شاهد سیگنال مثبت در مورد افزایش تقاضای نفت و فرآورده‌های نفتی نیستیم، به‌‌‌‌‌‌ویژه درخصوص میعانات که بخش عمده‌‌‌‌‌‌ای از پیشرفت بازار در ماه گذشته را رقم زدند.»گفتنی است مدتی است اوپکپلاس که سهم عمده‌‌‌‌‌‌ای در تامین نفت بازار جهانی دارد با هدف کنترل قیمت‌ها و در پاسخ به عواملی نظیر افت محسوس میزان تقاضای نفتخام در سرزمین اژدهای زرد یا رشد تولید نفت از سوی آمریکا، میزان تولید نفتخام خود را محدود کرده‌است.
به‌عنوان مثال، دو کشور عربستان و روسیه در ابتدای ژوئیه اعلام کردند که تولید روزانه نفتخام خود را در ماه پیش‌‌‌‌‌‌رو نیز کاهش خواهند داد. در همین چارچوب، ریاض اعلام کرد که راهبرد داوطلبانه کاهش تولید روزانه یک‌میلیون بشکه‌‌‌‌‌‌ای خود را در اوت یا حتی ماه‌های بعد از آن نیز ادامه خواهد داد. با فاصله اندکی پس از اعلام رسانه‌‌‌‌‌‌ای کاهش تولید نفت عربستان، روسیه نیز از تصمیم به کاهش ۵۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌ای عرضه روزانه نفت خود برای ماه آینده میلادی خبر داد. شایان ذکر است این حجم از کاهش تولید، برابر با حدود 2درصد از مجموع عرضه نفت در بازار سوخت‌های فسیلی را شامل می‌شود.
همچنین رویترز در گزارش اخیر خود آورده است که صادرات نفت عربستان در ماه مه نسبت به مدت مشابه سال2022، حدود ۴۰درصد کاهش یافته‌است، به‌‌‌‌‌‌گونه‌ای که این شرایط کل صادرات این کشور عضو اوپک را تحت‌تاثیر قرار داده‌است. در همین چارچوب، مرکز ملی آمار عربستان اعلام کرد: ارزش صادرات نفت این کشور در ماه مه از ۱۱۵میلیارد و ۵۰۰میلیون ریال در سال۲۰۲۲ میلادی به ۷۲میلیارد ریال (۱۹میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار) در مه امسال و سهم صادرات نفت از مجموع صادرات این کشور از 8/ 80درصد به حدود 74درصد رسیده است. چین با خرید و واردات معادل 4/ 17درصد از کل صادرات نفت عربستان، بزرگ‌ترین مقصد صادرات این کشور بوده که پس از آن هند و ژاپن قرار دارند.
بورس زیر ذره‌‌‌‌‌‌‌بین رکود
