«دنیایاقتصاد» جایگاه صنعت نفت و گاز نروژ را در مناسبات انرژی اروپا بررسی کرد
طلوع نفت نروژ در غروب روسی
نفت و گاز نروژ، بالاتر از روسیه
دولت نروژ اعلام میکند که منابع نفت و گاز نروژ برای امنیت انرژی اروپا ضروری است و برای دهههای آینده نیاز خواهد بود. نروژ در سالگذشته در زمینه عرضه انرژی به اروپا در پی تنشهای مسکو - کییف، از روسیه بهعنوان بزرگترین تامینکننده گاز اروپا پیشیگرفت. رویترز مینویسد؛ بهدنبال تحولات ژئوپلیتیکی بهواسطه نبرد روسیه با اوکراین که منجر به وضع تحریمهای سختگیرانه غرب بر صادرات نفت، گاز و فرآوردههای نفتی از مبدا روسیه شد، دولت نروژ چندی پیش از تمایل این کشور برای کمک به اتحادیه اروپا در راستای مقابله با افزایش قیمتهای گاز طبیعی در سطح قارهسبز و بهدنبال کاهش عرضه نفت و گاز روسیه خبر داد. در همین ارتباط، معاون نخستوزیر روسیه اعلام کرد صادرات گاز این کشور به اتحادیه اروپا در سالجاری تا ۵۰میلیارد مترمکعب کاهش مییابد؛ این در حالی است که در سال۲۰۲۲ میلادی حدود ۱۴۵میلیارد مترمکعب گاز طبیعی به قارهسبز صادر شد. به گزارش رویترز، همزمان با کاهش عرضه گاز طبیعی روسیه به اروپا، نروژ با درک صحیح اضطرار پیشآمده، خود را بهعنوان بزرگترین تامینکننده گاز این منطقه معرفی کرد.
نروژ؛ ناجی انرژی اروپا
به دنبال گمانهزنیهای رسانهای، نخستوزیر نروژ اعلام کرد که اسلو به هیچوجه بهدنبال قیمت بالای گاز طبیعی نبوده و با سایر همپیمانان عضو اتحادیه اروپا برای ثبات بخشی به بازار جهانی گاز، تعامل سازنده برقرار خواهد کرد. اتحادیه اروپا در بحبوحه آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، با تاثیرات اقتصادی ناشی از رشد ناگهانی قیمت گاز و جهش تورم روبهرو شد، چالشی که تعدادی از شرکتهای تولید برق را در آن زمان با مشکلات عدیده مواجه و حتی در معرض تهدید تعطیلی قرار داد. در اواسط سال۲۰۲۲ و با فاصله اندکی پس از تحولات اوکراین، نروژ اعلام کرد به منظور جبران کسری احتمالی در عرضه، تولید گاز خود را افزایش خواهد داد. اتحادیه اروپا در آن زمان و تا پیش از آغاز درگیریهای مسکو و کییف حدود یکپنجم گاز خود را از نروژ خریداری و حدود ۴۰درصد از گاز موردنیاز خود را از روسیه تامینمیکرد.
گفتنی است در ژوئیه سالگذشته کارگران فعال در بخش فراساحلی صنعت نفت و گاز نروژ با بهانه ضرورت بازنگری دستمزدها، دست به اعتصاب برنامهریزیشده زدند، اقدامی که میتوانست حجم تولید گاز این کشور را تا ۳۰درصد کاهش دهد و کمبود عرضه این نوع از انرژی را در بحبوحه منازعات روسیه با اوکراین تشدید کند. پس از روسیه، نروژ بهعنوان دومین تامینکننده بزرگ انرژی اروپا بهحساب میآید، بنابراین طبیعی است که تقاضا در سطح اروپا، برای نفت و گاز این کشور بالا باشد. بلافاصله پس از اعلام اعتصاب، شرکت اکینور اعلام کرد تولید نفت و گاز این شرکت تا ۹۰هزار بشکه معادل نفت در روز کاهش مییابد که از این میزان، حدود ۲۸هزار بشکه معادل نفت در روز مربوط به تولید گاز این شرکت بود.
افزایش چشمگیر درآمد نفتی نروژ
هرچند در ابتدای مسیر، افزایش ناگهانی و خیرهکننده قیمت گاز طبیعی در اروپا، درآمدهای صادراتی نروژ را بهشدت افزایش داد، اما در عینحال شرکتهای تولید برق و دیگر صنایع گازسوز این کشور را با مشکلات عدیدهای روبهرو کرد. با همه این تدابیر، در گزارش اخیر ادواری اداره نفت نروژ اشاره شد که تولید نفتخام این کشور در اولین ماه سالجاری نسبت به دسامبر گذشته کاهشی بودهاست، رقمی که با پیشبینی کارشناسان حوزه نفت فاصله بسیاری داشت.
با استناد به گزارش یادشده، تولید نفتخام این کشور حوزه اسکاندیناوی در اولین ماه۲۰۲۳ از یکمیلیون و ۷۷۰هزار بشکه به یکمیلیون و ۷۵۰هزار بشکه در روز رسید، این در حالی است که میزان تولید نروژ برای این ماه یکمیلیون و ۷۸۰هزار بشکه پیشبینیشده بود. تولید گاز طبیعی این کشور نیز اندکی افت را ثبت و از ۳۶۰میلیون و ۳۰۰هزار مترمکعب به ۳۵۶میلیون و ۸۰۰هزار مترمکعب در این ماه رسید، این سطح از تولید اما از برآوردهای اولیه برابر با تولید روزانه ۳۴۳میلیون و ۴۰۰هزار مترمکعبی فراتر رفت.
امضای قراردادهای بلندمدت گاز
مذاکرات نخستوزیر نروژ با شرکتهای گازی شامل قراردادهای بلندمدت تامین گاز است و شرکتهای انرژی این کشور هم اعلام کردند که به شرط شناخت کامل طرف قرارداد خود، آمادگی امضای قراردادهایی از این دست را دارند. در موضعگیری رسمی، مدیرعامل ایکر بیپی، دومین شرکت تولیدکننده بزرگ گاز نروژ در جمع خبرنگاران اعلام کرد: با قیمتهای فعلی گاز، درصد خطر مالی برای شرکتهای خصوصی تامینکننده، بسیار بالاست. در شرایط فعلی، معرفی چارچوب قیمتگذاری و اینکه چگونه دولتها و شرکتها میتوانند با یکدیگر برای حل این چالش تعامل کنند، از موضوعات موردبحث است. همچنین اکینور، تولیدکننده شماره یک گاز نروژ، مصوبات نشست نخستوزیر با شرکتهای گازی این کشور اروپایی را مفید ارزیابی و اعلام کرد برقراری ارتباط سازنده با دولت با هدف گذار بیدغدغه از بحران انرژی اروپا، از اهمیت بالایی برخوردار است.
اکتشاف ذخایر جدید نفت و گاز
به گزارش رویترز در ماه ابتدایی سالجاری بود که اکینور از کشف یک ذخیره جدید نفت و گاز در دریای شمال خبر داد. این شرکت اعلام کرد یک ذخیره نفت و گاز جدید نزدیک میدان گازی ترول در دریای شمال کشف کرده و پیشبینی میکند ذخیره یادشده بین ۲۴ تا ۸۴میلیون بشکه نفتخام را در خود جای دادهاست. به اعتقاد کارشناسان فنی، حجم ذخیره نفت این اکتشاف جدید اندکی فراتر از گاز آن بوده و بهدلیل آنکه میتوان برای آن حداقل در ابتدای عملیات، از زیرساختهای موجود متصل به سکوی شناور میدان ترول استفاده کرد، از صرف هزینههای مضاعف برای احداث زیرساخت حفاری و بهرهبرداری جلوگیری بهعمل آمده و در نتیجه منجر به کاهش هزینههای تمامشده خواهد شد.
با این همه، حفر یک چاه اکتشافی (مطالعاتی) بهمنظور برآورد وسعت این اکتشاف جدید و حجم نفت و گاز قابلبرداشت، از الزامات خواهد بود. لازم به ذکر است این اکتشاف جدید «هاینزبرگ» نامگذاری شدهاست که هشتمین عملیات اکتشاف اکینور در حوزه میدان ترول از سال۲۰۱۹ میلادی تاکنون بهشمار میرود. با استناد به دادههای منتشرشده توسط اداره نفت نروژ، شرکت انرژی اکینور و شرکت اجرایی نفت و گاز دیاناو، بهترتیب ۵۱ و ۴۹درصد از مجوز بهرهبرداری از این طرح را در اختیار دارند.