«دنیای‌اقتصاد» رویکرد غول‌‌‌‌‌های بزرگ نفتی را در زمینه توسعه انرژیهای تجدیدپذیر بررسی می‌کند
انرژی پاک در دام دروغپردازی
اتهام تازه بریتیشپترولیوم
گاردین در ادامه گزارش خود آورده است؛ بریتیشپترولیوم متهم شده که سوختهای فسیلی را بر انرژیهای سبز ترجیح می‌دهد، این شرکت قصد دارد در سال‌آینده بودجه‌‌‌‌‌ای دوبرابری را برای پروژه‌های نفت و گاز در مقایسه با سرمایه‌گذاری بر انرژیهای تجدیدپذیر اختصاص داده و هزینه کند. گزارش شده‌است که ۱۰۰ شرکت عضو شاخص اف‌‌‌‌‌تی‌‌‌‌‌اس‌‌‌‌‌ای- FTSE۱۰۰، بودجه‌‌‌‌‌ای برابر با ۵/ ۷میلیارد دلار (۲/ ۶میلیارد پوند) برای پروژه‌های نفت و گاز خود درنظر گرفته‌اند، این در حالی است که این شرکت‌ها تنها ۳ تا حداکثر ۵میلیارد دلار برای انرژی سبز اختصاص داده‌اند.
بریتیشپترولیوم درنظر دارد در سال۲۰۲۳ هزینه‌های مربوط به پروژه‌های «هیدروکربن‌های انعطافپذیر» - نفت و گاز، پالایش و بیوانرژی خود را تا سقف یک‌میلیارد دلار افزایش دهد. با استناد به آمار منتشرشده در سال۲۰۲۱، بودجه‌شرکت معادل ۸/ ۱۲میلیارد دلار بود و انتظار می‌رود که امسال به ۱۴ تا ۱۵میلیارد دلار رسیده و سپس برای حدفاصل سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، رقمی‌برابر با ۱۴ تا ۱۶میلیارد دلار سالانه اختصاص‌داده و هزینه کند. در این مدت، سرمایه‌گذاری بر «هیدروکربن‌های انعطافپذیر» از ۹میلیارد دلار در سال۲۰۲۲ به رقم ۹ تا ۱۰میلیارد دلار سالانه در حدفاصل سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت که شامل بودجه‌سالانه ۵/ ۷میلیارد دلاری در پروژه‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز می‌شود.
انرژیهای سبز و بودجه بریتیشپترولیوم
بریتیشپترولیوم درنظر دارد سالانه ۳ تا ۵میلیارد دلار در پروژه‌های مرتبط با انرژیهای پاک، بین سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ سرمایه‌گذاری کند که در بازه ۵ساله بین ۲۰۲۶ تا ۲۰۳۰، به ۴ تا ۶میلیارد دلار در سال‌افزایش خواهد یافت. بریتیشپترولیوم همچنین قصد دارد ۲ تا ۳میلیارد دلار دیگر را به‌منظور توسعه مسائل رفاهی و حوزه حمل‌ونقل هزینه کند که شامل گسترش و به‌روزرسانی ترمینال‌‌‌‌‌های سوخت‌‌‌‌‌رسانی و پایانه‌‌‌‌‌های شارژ خودروهای الکتریکی می‌شود. با این حال، این شرکت به دلیل خودداری از حرکت سریع‌تر به سمت جایگزینی انرژیهای تجدیدپذیر، شدیدا مورد انتقاد قرار گرفته‌است.
مایک چایلدز، رئیس سیاستگذاری در نهاد موسوم به «دوستان زمین -FOE» گفت: به‌عنوان یک اصل کلی، کالا یا موضوعی که پول خود را خرج آن می‌کنید، منعکس‌‌‌‌‌کننده اولویت‌های شما است. شگفت‌آور است که بریتیشپترولیوم در بحبوحه شرایط اضطراری آب‌و‌هوایی قصد دارد میلیاردها دلار بیشتر روی سوختهای فسیلی که باعث گرم‌شدن سیاره می‌شود، سرمایه‌گذاری کند تا انرژیهای تجدیدپذیر پاک و سبز. واقعیت این است که بریتیشپترولیوم و شرکت‌های نظیر آن، تنها در سال‌جاری و پس از افزایش قیمت عمده‌‌‌‌‌فروشی گاز که به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین ایجاد شد، منفعت کلانی به جیب زدند.
مالیات بردرآمد؛ چالش فعالان حوزه انرژی
بر اساس گزارش رویترز، اخیرا جمعی از شرکت‌های فعال در حوزه انرژی هشدار دادندکه اخذ مالیات سنگین بر درآمد آنها می‌تواند سرمایه‌گذاری در حوزه انرژیهای سبز را دچار چالش جدی کند، با این‌حال «برنارد لونی»، رئیس بریتیشپترولیوم، رسما اعلام کرد که این شرکت تمایل دارد در بریتانیا و در تمامی زمینه‌‌‌‌‌های مولد، سرمایه‌گذاری کند البته مشروط بر آنکه تعرفه‌های مالیاتی تعدیل شوند. ایده اولیه طرح اخذ مالیات بر درآمد از اپراتورهای نفت و گاز مستقر در دریای شمال توسط «ریشی سوناک» مطرح شد. هدف این طرح مالیاتی از زمان عملیاتی‌شدن در فوریه ۲۰۲۰ بر تقویت پروژه‌های مرتبط با توسعه انرژیهای سبز استوار بوده و رسیدن به «کربن‌صفر» تا سال۲۰۵۰ یا حتی قبل از آن، در صدر اهداف این طرح مطرح شده‌است.
در این طرح آمده است که بازگشت سرمایه‌گذاری در بخش بالادستی نفت و پالایش باید در کمتر از ۱۰ سال تحقق‌یافته، درحالی‌که این زمان در مورد پروژه‌های مرتبط با صنعت گاز تا ۱۵سال تعیین شده‌است. تعیین و وضع چارچوب متمرکز و منسجم همراه با ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری متنوع و جذاب در حوزه نفت و گاز می‌تواند در حداقل زمان ممکن، بازده حداکثری را به‌دنبال داشته باشد.
بمب‌‌‌‌‌های کربنی و گرمایش زمین
در گزارش تحقیقی گاردین که در ماه مه با عنوان «بمب‌‌‌‌‌های‌کربنی» منتشر شد، آمده است که شرکت‌های بزرگ نفت و گاز در حال برنامه‌‌‌‌‌ریزی برای تعداد زیادی از پروژه‌های عظیم در صنایع مرتبط با سوختهای فسیلی هستند که در مغایرت کامل با اهداف آب‌و‌هوایی بوده تا جایی‌که پتانسیل آن را دارند که متوسط دمای زمین را در بازه زمانی مشخص، تا ۵/ ۱درجه سانتیگراد بالا ببرند. «جرمی هانت»، رئیس خزانه بریتانیا، ماه گذشته و در اقدامی کم‌‌‌‌‌سابقه تعرفه مالیات بر درآمد شرکت‌های نفت و گاز دریای شمال را افزایش داد، با این حال صرف هزینه‌های سرمایه‌گذاری بر روی توسعه پروژه‌های جدید، از شمول مالیات را معاف اعلام کرد.
به اعتقاد کارشناسان حوزه انرژی، دولت‌ها در راستای صیانت از انرژیهای سبز باید از عایدی مالیات بردرآمد کوتاه‌مدت و مقطعی اخذ‌شده از شرکت‌های بزرگ تامین‌‌‌‌‌کننده سوخت فسیلی چشم‌‌‌‌‌پوشی کنند. وزرای دارایی باید نرخ مالیات شرکت‌های نفت و گاز را افزایش دهند و از این طریق روزنه‌‌‌‌‌ای را که شرکت‌ها را به سرمایه‌گذاری بیشتر در گاز و نفت تشویق می‌کند، مسدود کنند. گاز و نفت بیشتر منجر به گرمای شدید و آتش‌سوزی‌های ویرانگر جنگل‌ها، سیل‌‌‌‌‌ها و وقوع توفان‌‌‌‌‌هایی خواهد شد که در سال۲۰۲۲ تنها شاهد چند نمونه از اثرات مخرب آنها بر محیط‌زیست و جوامع بوده‌ایم.
گذار از صنایع آلوده و سرمایه‌گذاری روی انرژیهای پاک
نفت و گاز از گذشته دور جزو آلوده‌‌‌‌‌ترین صنایع برای محیط‌زیست در حوزه انرژی، برشمرده می‌شوند. در سال‌های اخیر و با هدف حمایت از انرژیهای سبز و حفاظت از محیط‌زیست، شرکت‌های بزرگ نفتی سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها و فناوری‌های مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر را در دستور کار خود قرار داده‌اند. تنها در عرض یک دهه گذشته، غول‌‌‌‌‌های بزرگ نفتی شامل بریتیشپترولیوم، شل، شورون، توتال، انی و اگزون‌موبیل، میلیاردها دلار در پروژه‌های مربوط به انرژی پاک سرمایه‌گذاری کردند، هرچند به‌‌‌‌‌زعم بسیاری از ناظران حوزه انرژی، این حجم از سرمایه‌گذاری بر انرژیهای پاک و تجدیدپذیر، پاسخگوی تخریب گسترده محیط‌زیست به‌‌‌‌‌واسطه مصرف بی‌‌‌‌‌رویه از سوختهای فسیلی، نخواهد بود.
بریتیشپترولیوم و پروژه‌های حفاظت از محیط‌زیست
بریتیشپترولیوم اولین شرکت بزرگ نفتی بود که سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مرتبط با انرژیهای تجدیدپذیر نظیر باد و خورشید را در دستور کار قرار داد. متعاقب رویداد نشت نفت از سکوی «دیپ‌‌‌‌‌واتر هرایزن» واقع در خلیج‌مکزیک که خسارات گسترده‌‌‌‌‌ای را به منافع این غول نفتی وارد کرد، شرکت بریتیشپترولیوم سرمایه‌گذاری‌های خود بر انرژیهای تجدیدپذیر که در آن مقطع زمانی بین ۸ تا ۱۰میلیارد دلار برآورد می‌شد را به‌‌‌‌‌صورت یکجا متوقف کرد. بریتیشپترولیوم در سال۲۰۱۷ معادل ۲۰۰میلیون دلار بودجه برای خرید حدود ۴۵درصد از سهام «شرکت لایت‌‌‌‌‌سرس» که مجری اصلی پروژه‌های برق خورشیدی در اروپا به‌شمار می‌آید، اختصاص داد.
این شرکت در سال۲۰۱۸ نیز چند مورد سرمایه‌گذاری در حوزه تولید انرژیهای پاک انجام داد که به‌عنوان نمونه می‌توان از سرمایه‌گذاری در حوزه شارژ سریع باتری خودروهای الکتریکی، یاد کرد. همچنین بریتیشپترولیوم ۱۵۰میلیون دلار برای خرید شرکت شارژمستر که اصلی‌ترین تامین‌‌‌‌‌کننده ایستگاه‌‌‌‌‌های شارژ برای خودروهای برقی در انگلستان به‌حساب می‌آید، هزینه‌کرد. به‌این‌ترتیب بریتیشپترولیوم علاوه بر حدود ۱۲۵۰ پمپ‌بنزینی که در تملک دارد، حدود ۷هزار ایستگاه شارژ خودروهای الکتریکی را هم در اختیار خواهد داشت. با این همه، تضاد عیان در بودجه‌‌‌‌‌بندی این شرکت و تمرکز آشکار بر توسعه پروژه‌های مرتبط با صنعت نفت و گاز، بار دیگر توجه فعالان محیط‌زیستی را به خود جلب کرده‌است. باید منتظر ماند و دید آیا اعتراضات فعلی منتج به حصول نتایج ملموس و تغییر رویکرد مدیران ارشد این شرکت خواهد شد، یا تنها در حد صدور بیانیه بدون هرگونه اقدام عملی باقی خواهد ماند.
