افزایش پایدار صادرات نفت ایران با وجود تشدید محدودیتهای خارجی
این آمار در حالی از سوی رسانههای غربی مطرح شد که پیش از این نیز از رئیسجمهوری گرفته تا وزیر نفت همگی بر افزایش تولید و صادرات نفت در دولت سیزدهم تاکید کرده بودند، نگاهی به آمار تولید و مصرف نفت در کشور نیز افزایش صادرات نفت ایران در ماه گذشته میلادی را تایید میکند. هماکنون ایران ظرفیت تولید نفت حدود ۳میلیون و ۹۰۰هزار بشکه در روز را دارد، تولید واقعی نفت کشور هم روزانه بیش از ۳میلیون بشکه اعلام شدهاست. از سوی دیگر ایران از مجموع ۱۰ پالایشگاه نفتخام و میعاناتگازی خود ظرفیت پالایش بیش از روزانه ۲میلیون و ۲۰۰هزار بشکه تا ۲میلیون و ۳۰۰هزار بشکه را دارد که از این مقدار حدود ۴۵۰هزار بشکه مربوط به میعانات گازی و پالایشگاه ستارهخلیجفارس است. ۹پالایشگاه دیگر ایران البته خوراک نفتخام دریافت میکنند که در صورت کار با ظرفیت کامل، روزانه رقمی حدود یکمیلیون و ۷۰۰هزار بشکه تا یکمیلیون و ۸۰۰هزار بشکه نفتخام نیاز دارند.
البته پالایشگاههای کشور در بازههای زمانی مختلف تعمیرات و نگهداری دورهای دارند که همه یا بخشی از دریافت خوراک نفتخام را متوقف میکنند و مصرف داخلی نفتخام کشور کاهش مییابد. برای نمونه در اردیبهشتماه پالایشگاه امامخمینی(ره) شازند تعمیرات دورهای داشته که بخشی از خوراک دریافتی آن با کاهش همراه شدهاست. بنابراین ایران درحالیکه روزانه بیش از ۳میلیون بشکه نفتخام تولید میکند، ظرفیت تولید بیش از ۳میلیون و ۸۰۰هزار بشکه نفتخام را نیز دارد که با افزایش مقدار صادرات، این ظرفیت بالقوه میتواند تبدیل به بالفعل شده و با افزایش تولید، نفت بیشتری روانه بازارهای جهانی کند.
افزون بر این، ایران ظرفیت تولید روزانه ۸۰۰هزار بشکه میعانات گازی نیز دارد، رشد صادرات نفت و میعانات را از صفرشدن ذخایر میعانات گازی روی آب نیز میتوان فهمید. با وجود ذخیره ۸۷میلیون بشکهای میعانات در آغاز بهکار دولت سیزدهم، اکنون با صادرات آن، ذخیره میعانات گازی ایران روی آب به صفر رسیده، بنابراین صادرات روزانه یکمیلیون و ۶۰۰هزار بشکه نفت ایران با توجه به آمار تولید و مصرف پالایشگاههای کشور در کنار استفاده از نفت ذخیرهشده در دولت گذشته، بهطور کامل امکانپذیر است. موضوع دیگری که البته افزایش تولید و صادرات پایدار نفت ایران را تایید میکند، استناد به گزارش مرکز آمار ایران درباره رشد اقتصادی سال۱۴۰۱ است، ایران پارسال رشد اقتصادی ۸/ ۴درصدی با نفت و ۵/ ۴درصدی بدون احتساب نفت را تجربه کردهاست. این اختلاف نشان میدهد نفت نقش مهمی در تولید ناخالص داخلی داشته است.
نقش پررنگ نفت در رشد اقتصادی سالگذشته اقتصاد ایران نیز بهوضوح افزایش پایدار صادرات نفت و میعانات گازی را تایید میکند. بخش استخراج نفت و گاز در سال۱۴۰۱ رشد ۷درصدی را تجربه کردهاست که زمینه را برای افزایش صادرات نفت کشور فراهم میکند. نباید از یاد برد که در اواخر سال۱۴۰۰ با سرمایهگذاری شرکت ملی نفت ایران و بازسازی و نوسازی تاسیسات استخراج نفت، ظرفیت تولید نفت ایران به پیش از تحریمها بازگشت و ایران ظرفیت تولید ۳میلیون و ۸۳۸هزار بشکه نفت در روز را دارد. بنابراین هر زمان که نیاز باشد کشور میتواند تولید واقعی نفت خود را از حدود ۳میلیون بشکه در روز فعلی تا این مقدار افزایش دهد و افزون بر تامین نیاز داخلی، تقاضاهای صادراتی را نیز پاسخگو باشد. در واقع از ابتدای دولت سیزدهم تا امروز، میزان صادرات نفت با وجود تشدید تحریمها و برخلاف پیشبینیهای گذشته، یک روند افزایشی پایدار را تجربه کرده که ناشی از شیوههای نوی بازاریابی و بازارسازی برای نفت و میعانات گازی ایران بودهاست.