«دنیای اقتصاد» نشتی خطوط لوله گاز نورداستریم را بررسی کرد
انفجار مشکوک خط‌گاز اروپا
تا چند روز دیگر جریان خط لوله گاز نروژ به لهستان و بعد اروپا راه می‌افتد و مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، معتقد است با توجه به نزدیکی این پروژه «سخت است باور کنیم این اتفاق تنها یک تصادف بوده است.» جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا، هم در توییتی نوشت در مورد «خرابکاری در خط لوله‌های نورداستریم با همتای دانمارکی گفت‌وگو داشته است.» مسکو در پاسخ مدعی شده هدف او امنیت انرژی در کل قاره سبز است البته «در شرایط کنونی هر احتمالی وجود دارد.»
اروپا چه می‌گوید؟
صدمات متعددی که خط لوله‌های نورداستریم در چند روز گذشته متحمل شدند عملا مناسبات اروپا و روسیه را وارد فاز جدیدی کرده است. جوزپ بورل، رئیس کمیته سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آن را اقدامی «حساب‌شده» خوانده و درمورد متولی این اتفاق با احتیاط اظهار‌نظر کرده است؛ اما سیاستمداران اروپایی به‌صراحت آن را «خرابکاری روسیه» می‌دانند. ماتئوش موراویسکی، نخست‌وزیر لهستان، روسیه را به عنوان مقصر معرفی کرده و رابرت هبک، وزیر اقتصاد آلمان، هم درباره انفجار در خط لوله‌های نورداستریم ۱ و ۲ گفت: «این حمله نشان می‌دهد هدف روسیه زیرساخت‌های اروپاست.» بعد از انتشار خبر این انفجار، غول گازی روسی، گازپروم، اختلاف نظرهای پرداخت حمل‌ونقل با اوکراین را روی میز گذاشت؛ امری که ظن کشورهای اروپایی را نسبت به اینکه متولی این «خرابکاری» روسیه است تقویت کرد.
تحلیلگران ING Research می‌گویند: «تحولی که می‌تواند تاثیر فوری‌تری بر عرضه گاز به اروپا داشته باشد، هشدار گازپروم بود مبنی بر اینکه روسیه می‌تواند شرکت نفت‌وگاز اوکراین را به دلیل کارشکنی تحریم کند.» دولتمردان سوئدی با اطمینان، آن را حمله‌ای از طرف روسیه برای تحت فشار قرار دادن اروپا در آغاز سرما می‌دانند. ان لینده، وزیر خارجه این کشور، گفت: «می‌توان به‌قطعیت این انفجارها را خرابکاری دانست.» همچنین به گفته رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون‌در لاین، اگر ثابت شود انفجار خط لوله‌های نورداستریم یک و دو «عمدی و خرابکاری» بوده است، «هر ضربه‌ای که زیرساخت‌های اروپا ببیند غیرقابل‌قبول خواهد بود» و نسبت به «پاسخی سخت و قاطع» هشدار داده است. جوزپ بورل، با اشاره به صدماتی که به خط لوله‌های نورداستریم وارد شده، گفت: «آمریکا از هر سرمایه‌گذاری و پشتیبانی برای ترمیم خسارت دریغ نمی‌کند.» او این اقدام را «گام مهمی در انعطاف‌پذیری امنیت انرژی جهان» خواند.
نشتی خط لوله گاز در دریای بالتیک و نزدیکی جزیره بورنهلم اتفاق افتاده است؛ درون مرزهای دانمارک. مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، هم آن را حادثه ندانست و گفت: «قطع به یقین نشتی این لوله‌ها اقدامی خرابکارانه بوده و اتفاقی تصادفی نیست.» البته او نسبت به اینکه «نبود هیچ شواهدی مبنی بر اینکه چه کسی پشت این خرابکاری بوده» تاکید کرد. در همین رابطه مورتن بودسکو، وزیر دفاع این کشور، با نماینده ناتو جنرال جنز سولتنبرگ دیدار کرد و گفت: «شواهد نشان می‌دهد صدمه زدن و نشتی لوله‌های گاز عمدی بوده است.» همچنین، ارتش دانمارک تا شعاع یک‌کیلومتری منطقه آسیب‌دیده را عبورممنوع کرده است زیرا «احتمال آتش‌سوزی کشتی‌ها وجود دارد.» زلزله‌شناسان سوئدی هم مدعی‌اند روز دوشنبه انفجارهایی در دریای بالتیک رخ داده است و چندین کشور در حال پیگیری علل نشتی خط لوله‌های گاز نورداستریم هستند.
استراتژی ترکیبی
نکته قابل‌توجه این است که حمله به خط‌لوله‌هایی صورت گرفته که عملا فعالیتی نداشتند. جریان خط لوله نورداستریم ۱ از زمان عملیات نظامی روسیه در اوکراین به بهانه تعمیرات متوقف شد و نورداستریم ۲ هم فعالیت نداشت؛ اما این دو خط لوله از زیرساخت‌های انرژی اروپا از شمال به مرکز این قاره محسوب می‌شوند و ارزش استراتژیک دارند. به گزارش نیویورک‌تایمز بیش از آنکه مقصر و متولی نشتی نورداستریم‌ها مهم باشد این نکته قابل توجه است که «ساختار انرژی اروپا آسیب‌پذیر است حتی زمانی که که اروپا بتواند از انرژی روسی مستقل شود». البته به گزارش اشپیگل، سرویس اطلاعاتی آمریکا (CIA) مدعی است در ژوئن نسبت به حمله به خطوط لوله نورداستریم به چند کشور اروپایی از جمله آلمان هشدار داده و احتمال وقوع حملاتی را به آن‌ها گوشزد کرده است. متخصصان نظامی و امنیتی سال‌هاست نسبت به خطری تازه به نام «جنگ ترکیبی» هشدار می‌دهند.
«از بین بردن عملکرد نهادهای دموکراتیک، مختل کردن زندگی عادی، کاشت هرج‌ومرج و ایجاد عدم‌ثبات» گزاره‌هایی هستند که «جنگ ترکیبی» را تعریف می‌کنند و به عقیده تحلیلگران روسیه وارد این فاز از مبارزه شده است. متز موراویکی، نخست‌وزیر لهستان، در مراسم افتتاحیه خط لوله بالتیک، که گاز نروژ را برای رساندن به تمامی اروپا به لهستان پمپ می‌کند، نشتی خطوط نورداستریم را اقدامی «برای بی‌ثباتی بیشتر» خواند و گفت: «ما نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاده و هنوز از جزئیات خبر نداریم؛ اما می‌توان به‌وضوح دید که اقدامی خرابکارانه و عمدی بوده و بر مناسبات جنگ اوکراین نیز تاثیر خواهد گذاشت.» دیمیتری پسکوو، سخنگوی کاخ کرملین، در جمع خبرنگاران گفته خط لوله شماره یک نوراستریم ۲ در طول تنها یک روز دچار «خسارت بی‌سابقه‌ای» شده است. او در واکنش به این گزاره که اتحادیه اروپا انگشت اتهام را به سمت مسکو گرفته است، گفت: «در شرایط کنونی احتمال هر اتفاقی وجود دارد.» به ادعای پسکوو روسیه در پی تعمیرات خطوط نورداستریم ۱ و ۲ است و قصد آن امنیت انرژی برای «کل قاره سبز» است.
