سید فرشید آریاشکوه * پدیدآورنده یک نرم‌افزار به علت ضعف در قوانین حمایتی کپی رایت ایران در بازار جهانی از ترس سرقت مغزافزارش محصول خود را نمی‌تواند به بیرون مرز‌های کشور ببرد.
چند سالی است فعالان حوزه نرم‌افزار از اتفاقات ناشی از تصمیمات مدیران ارشد رنج می‌برند. از قوانین ناقص حمایتی برای حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزار گرفته تا انحصاری شدن بازار‌ها در حوزه‌های دولتی و خصوصی. مغز‌های متفکر فناوری اطلاعات در کشور به جای آنکه با افکاری آسوده و فضایی امن در حال توسعه خلاقیت محصولات خود باشند در تکاپو و نگرانی برای حفظ بازار فعلی خود جا مانده‌اند روند حرکت صنعت نرم‌افزار در کشور نزولی شده و هیچ نهادی به دست و پا زدن این صنعت توجه نمی‌کند، صحبت‌های حمایتی، نطقی برای تریبون‌های مدیران شده و در اجرا، اما هیچ قدمی برداشته نمی‌شود.
حال امروز تولیدکنندگان نرم‌افزار در کشور بعد از گذر از طوفان‌های سهمگین سال‌های اخیر در حوزه‌های دولتی وارد گرداب انحصار در بخش خصوصی شده‌اند و امروز نه در بخش دولتی و نه خصوصی دیگر جای امنی برای شرکت‌های نرم‌افزاری وجود ندارد. روند رشد شرکت‌های کاغذی و شبه خصوصی چنان رو به تزاید است که صدای مرگ را به گوش فعالان جوان و تازه کار حوزه آی تی می‌رساند. کشور‌های همسایه ایران در منطقه جملگی با توجه ویژه به این حوزه و نقش آن در توسعه سایر صنایع گوی سبقت را از ایرانیان خوش فکر و خلاق ربوده‌اند و چه بسا شاید در سال‌های نه چندان دور شاهد آن باشیم که محصولات نرم‌افزاری داخلی کشورمان نیز وارداتی شوند.
در برنامه پنجم توسعه ۵/۱ درصد از صادرات غیرنفتی به بخش فناوری اطلاعات تخصیص داده شده، ولی هنوز زیرساخت‌های لازم برای آن فراهم نیست، پدیدآورنده یک نرم‌افزار به علت ضعف در قوانین حمایتی کپی رایت ایران در بازار جهانی از ترس سرقت مغزافزارش محصول خود را نمی‌تواند به بیرون مرز‌های کشور ببرد. صنعتی که معنای واقعی تولید ثروت است به خاطر عدم توجه مدیران دولتی و حضور شرکت‌های شبه خصوصی و به انحصار کشیده شدن، اکنون به حیاط خلوت منفعت‌طلبان تبدیل شده. اجرای ماده ۷۱ قانون نظام صنفی که ابتدا شمع رونق بازار را در دل تولیدکنندگان نرم‌افزار‌های فروشگاهی روشن کرد اکنون در پشت پرده رانت و تعاملات غیر رسمی برخی شرکت‌ها و سازمان‌ها، تیشه بر ریشه شرکت‌های نرم‌افزاری می‌زند.
متخصصان ایرانی در حوزه نرم‌افزار در کشور‌های غربی نقش‌های کلیدی شرکت‌های معظم و بین‌المللی را بازی می‌کنند و متاسفانه در داخل کشور مشغول به شغل‌های کاملا غیر مرتبط با تحصیلات خود هستند. خروج مغز‌های این صنعت از شهرستان‌ها به مقصد پایتخت و از پایتخت به خارج از کشور عطش نرم‌افزاری ایران را بیشتر می‌کند. اکنون پس از گذر از تونل مرگ چند ساله حوزه نرم‌افزار، فعالان این صنعت به دنبال پاگردی برای استرحت و احیای دوباره می‌گردند.
توسعه فناوری اطلاعات در کشور نیازمند به عنایت ویژه مدیران ارشد و دستگاه‌های نظارتی می‌باشد و اگر سلامت بازار حفظ شود و جلوی انحصارات گرفته شود، شرکت‌های بومی و ملی خود به تنهایی می‌توانند تحولی در صنعت آی تی کشور در فضای رقابتی کسب وکار ایجاد کنند و موجب افزایش کیفیت محصولات و دانش فنی شرکت‌ها شوند. خواسته فعالان این حوزه از دولت جدید حمایت از حقوق پدیدآورندگان و نظارت دقیق بر سلامت فضای کسب‌وکار در بخش خصوصی و اجرای صحیح اصل ۴۴ در بخش دولتی و کوتاه کردن دست‌های شبه خصوصی می‌باشد.
*رییس کمیسیون حقوقی مجلس و خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران