جایی برای تفریح

سونیتا سراب‌پور

عکس: آکو سالمی

بنر تبلیغاتی آبی رنگ، بالای در ورودی نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال و اضافه شدن کلمه بین‌المللی به این نمایشگاه نظرتان را جلب می‌کند. وارد نمایشگاه می‌شوید و با همان اتوبوس‌های ویژه که برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته شده خود را به در اصلی مصلای تهران که غرفه‌ها در آن قرار دارد، می‌رسانید. رفت و آمد نسبتا چشمگیر مردم در محوطه بیرونی نشان می‌دهد که پنجمین دور از این نمایشگاه با استقبال خوبی روبه‌رو است. اما اگر کمی دقیق‌تر شوید و به حرف‌های افرادی که با نایلون‌های تبلیغاتی مختلف از در نمایشگاه خارج می‌شوند گوش دهید، متوجه می‌شوید که این نمایشگاه برای آنها محتوای جالبی به همراه نداشته و اکثر آنها تنها برای تفریح و گذراندن وقت از این نمایشگاه بازدید کرده‌اند.

بازدیدکنندگان پیش از ورود به نمایشگاه، بعد از ایستادن در صف و ارائه کارت ملی می‌توانند بن‌های خرید هفت هزار تومانی را از غرفه بانک عامل مستقر در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال دریافت کنند.وارد نمایشگاه می‌شوید همان حجم جمعیت در فضای بیرون، در داخل شبستان مصلا هم دیده می‌شود. جمعیتی از بالا به پایین می‌روند و با نگاهی گذرا از یک غرفه به غرفه دیگر در حرکت‌هستند. اکثر آنها در غرفه‌های مختلف به دنبال نوآوری‌هایی هستند که شاید بتوانند آنها را در زمینه‌های مختلف و با توجه به علایق و سلایق خود تهیه و استفاده کنند؛ که می توان گفت بیشتر آن‌ها نمی‌توانند آنچه را می‌خواهند پیدا کنند. اما این جمعیت ناراضی هم نیستند؛ چرا که حداقل اگر نتوانسته‌اند به آنچه که می‌خواستند برسند لااقل توانسته‌اند از اینترنت رایگان داخل برخی غرفه‌ها استفاده کنند یا نرم‌افزارهای قفل شکسته‌ای را با قیمت بسیار پایین خریداری کنند.

غرفه‌های قرآنی - دیجیتالی

گام اول را که به شبستان مصلی، جایی که غرفه‌های مختلف در آن قرار گرفته‌اند می‌گذارید یک چیز بیشتر از همه جلب توجه می‌کند. آن هم غرفه‌آرایی نمایشگاه است که با هم هیچ همخوانی ندارند. برخی غرفه‌ها به شکلی سنتی و با نورپردازی سبز به شکل نمایشگاه قرآن طراحی شده‌اند و برخی غرفه‌ها با گذاشتن یک دستگاه کامپیوتر یا یک ال سی دی سعی کرده‌اند غرفه‌ را با نام نمایشگاه که دیجیتالی است، همخوان کنند. در کل هر غرفه‌ای سعی کرده بود با طراحی خاص خود بازدیدکنندگان را به سمت خود بکشاند. برای مثال یکی از غرفه‌ها، به شکل یک لپ تاپ بزرگ بود و به بازدیدکنندگان اجازه داده بود که با آن عکس رایگان بگیرند، بیشترین جمعیت را به طرف خود جلب کرده بود.

غرفه‌های شلوغ

هر بازدیدکننده‌ای که برای اولین بار وارد فضای این نمایشگاه می‌شود تنها با چند دقیقه قدم زدن در سالن‌های نمایشگاه متوجه می شود که یک یا چند غرفه نسبت به سایر غرفه‌های نمایشگاه با استقبال بیشتری روبه‌رو شده است. از غرفه‌های شلوغ پنجمین دور از نمایشگاه دیجیتال می‌توان به غرفه‌های پلیس فتا، بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و کلاس‌های آموزش ساخت بازی اشاره کرد.

پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات) که به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های پلیس نیروی انتظامی کارش را به تازگی شروع کرده است گویا برگزاری این نمایشگاه را بهترین فرصت برای معرفی خود به کاربران عادی دیده است. این پلیس با در اختیار گرفتن بخش نسبتا بزرگی از نمایشگاه و با برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه مخاطرات تلفن همراه، امنیت مجازی، هک و نفوذ، اینترنت و خانواده، شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های رایانه‌ای و.... سعی کرده بود اطلاعات دقیق و آموزش مناسبی را در اختیار کاربران قرار دهد. به گفته یکی از کارشناسان حاضر در غرفه پلیس فتا، این پلیس با برگزاری این کلاس‌های آموزشی و اطلاع رسانی در خصوص معایب و مزایای فناوری اطلاعات برای کاربران توانسته است قدم بزرگی در این زمینه بردارد. وی برای صحت ادعای خود هم به استقبال خوب مردم از این کلاس‌ها اشاره می‌کند. به گفته وی، بیشترین سوال‌هایی که تاکنون از کارشناسان پلیس فتا در نمایشگاه شده در خصوص امنیت کارت‌های اعتباری، خطرهای تلفن همراه و امنیت در فضای مجازی است. به باور وی یکی از مشکلات اساسی کاربران این است که هنوز نمی‌دانند اگر با مشکلی در این زمینه فناوری اطلاعات برخورد، آیا مکانی برای رسیدگی به مشکلات و شکایات آنها وجود دارد یا خیر.

اما دیگر بخش پر بازدید پنجمین نمایشگاه رسانه دیجیتال، غرفه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای است.

مسوولان این بنیاد سعی کرده بودند با استفاده از عکس‌های جذاب از بازی‌های پرفروش ایرانی یا قرار دادن عروسک‌های درون غرفه جذابیت خاصی را به این نمایشگاه ببخشند. جواد امیری، معاونت نظارت و ارزشیابی بنیاد ملی بازی رایانه‌ای در خصوص حضور این بنیاد در نمایشگاه می‌گوید: «تنها هدف بنیاد در این نمایشگاه نشان دادن این است که نهادی برای حمایت از تولیدکنندگان بازی رایانه‌ای وجود دارد. همچنین می‌خواهیم جایگاه اصلی تولیدات داخلی را با توجه به تمام مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد، نشان دهیم.»

وی در پاسخ به این سوال که بنیاد آیا دستاورد جدید را هم در این نمایشگاه معرفی کرده است یا خیر می‌گوید: «قرار است سه بازی که در آینده نزدیک وارد بازار می‌شود، یعنی صنعت نفت، گرشاسب ۲، ایران ۱۰۴ را به کاربران معرفی کنیم. همچنین به غیر از این بنیاد اولین آموزشگاه تخصصی بازی‌های رایانه ای را در این نمایشگاه معرفی کرده است که به زودی زمان دقیق برگزاری کلاس‌های آن اعلام می‌شود.»

براساس اظهارات مدیر نظارت و ارزشیابی بنیاد ملی بازی رایانه‌ای، استقبال کاربران از بازی‌های ایرانی به شدت بالا بوده است، به طوری که بازی گرشاسب و میر مهنا با توجه به بودجه هزینه شده برای آن ها و همچنین نبود قانون کپی رایت به ترتیب در ۱۵۰ هزار و ۱۰۰ هزار نسخه به فروش رسیده‌اند.

وی در پاسخ به این سوال که بنیاد برای حضور در چنین نمایشگاهی چه میزان هزینه کرده است، گفت: از آنجا که بنیاد یک سازمان دولتی است که هدفش حمایت از تولیدکنندگان داخلی است توانسته به صورت رایگان از امکانات نمایشگاه برخوردار شود.»

بازار گرم کلاس‌های آموزش بازی

یکی دیگر از نکات جالب این نمایشگاه حضور کارگاه‌های آموزشی بود که هر کدام این ادعا را داشتند که اولین آموزشگاه هستند که در این زمینه در ایران فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال یکی از مسوولان همین آموزشگاه که با غرفه نسبت بزرگی هم در نمایشگاه حضور داشت این ادعا را داشتند که آنها نخستین آموزشگاه ساخت بازی رایانه‌ای در خاورمیانه هستند. حرف‌هایی که با باور برخی گیم سازان حاضر در نمایشگاه تنها یک ادعا است، چرا که آنها هیچ مدرکی برای اثبات خود ندارند.

یکی از مسوولان یک غرفه آموزشگاهی در نمایشگاه معتقد بود که آنها کاربران را با استفاده از نرم‌افزارهای بومی شده طراحی به این باور می‌رسانند که آنها هم می‌توانند بازی طراحی کنند.

وی با ابزار خرسندی اعلام کرد که غرفه این آموزشگاه با استقبال خوبی از سوی دانش آموزان مواجه شده است. این در حالی است که وقتی از یکی از شرکت‌کننندگان حاضر در این کلاس آموزشی در خصوص کیفیت این دوره‌ها سوال می‌پرسم، وی اعلام می‌کند که این کلاس‌های نمی‌تواند نیاز و خواسته‌های وی برای طراحی یک بازی را بر آورده کند؛ چرا که اکثر این نرم‌افزارهای داری کیفیت پایین و کپی شده از نسخه خارجی موجود در بازار است.

بر علیه قانون کپی رایت

یکی دیگر از عجایب پنجمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال فروش نرم‌افزارهای قفل شکسته در قالب بسته قانونی و اصلی است.

در واقع در حالی که وضعیت قانون کپی‌رایت در حوزه نرم‌افزار هنوز مشخص نیست و تلاش گسترده‌ای هم برای آموزش و اطلاع‌رسانی در این زمینه نمی‌شود، این انتظار می‌رفت که نمایشگاه با برگزاری کارگاه‌های آموزشی در این زمینه کمی به کاربران اطلاع‌رسانی کند. اما برعکس آنچه انتظار می‌رفت یکی دیگر از غرفه‌های پر رونق در نمایشگاه آنهایی هستند که می توانستید در آن انواع نرم‌افزارهای قفل شکسته را پیدا کنید. نرم‌افزارهایی که کاربران باید برای خریداری نسخه قانونی آن چند صد هزار تومان پول پرداخت می‌کردند. اما نمایشگاه فرصتی را فراهم کرده بود تا بازدیدکنندگان بتوانند با پرداخت ۲۰ الی ۳۵ تومان بسته‌ای کامل از

نرم‌افزارهای مورد نیاز کامپیوتر و تلفن همراه را خریداری کنند.

غیبت سایت‌های بزرگ

شاید یکی از اهداف اصلی نمایشگاه رسانه‌ای دیجیتال معرفی سایت‌های اینترنتی مفید و پرکاربرد به بازدیدکنندگان باشد؛ هدفی که به اعتقاد کارشناسان چندان نتوانسته است به آن برسد. چرا که دراین نمایشگاه نام هیچ سایت آشنا و بزرگی در فضای اینترنتی ایرانی دیده نمی‌شد.

به باور کارشناسان حوزه اینترنت دسترسی به سایت‌ها برای همه مردم و در تمام ساعت روز و شب امکان‌پذیر است و در واقع غرفه سایت‌ها همیشه باز است. در چنین شرایطی دیگر چه نیازی به حضور فیزیکی در غرفه‌ای است که فقط برای چند روز و در محدوده ساعت مشخصی برای بازدیدکنندگان در دسترس است. در واقع تنها مزیتی که غرفه سایت‌های مختلف برای بازدیدکنندگان داشت، استفاده از اینترنت داخل غرفه بود و این که به پایگاه معرفی شده هم نگاهی کنند.

بیشتر بدانید

پنچمین نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال در فضایی به مساحت ۹۰ هزار مترمربع و در قالب ۹۰۰ غرفه و با حضور ۳۰ کشور خارجی، از روز ۱۴ تا ۲۴ مهر ماه در محل مصلای بزرگ تهران برگزار می‌شود. این نمایشگاه در ۹ بخش مختلف از جمله: تلفن‌های همراه،رسانه در آینه هنر، بازی‌های رایانه‌ای، رسانه‌های برخط، جنگ نرم و... از ساعت ۹ صبح الی ۲۱ شب میزبان بازدیدکنندگان خواهد بود.