استارت‌آپ‌‌های بین‌المللی با بنیان‌گذاران ایرانی: فرصتی برای توسعه یا چالش‌‌های غیر‌قابل عبور؟
امروزه در اقصی نقاط جهان شاهد فعالیت بسیاری از استارت‌آپ‌‌ها با بنیان‌گذاران ایرانی هستیم که بخشی از منابع انسانی یا تمامی آنها در ایران ساکن و فعال هستند. این همکاری‌‌ها سبب توسعه دانش اکوسیستم ایران و کسب تجربه جهانی شده است. دستاوردهای ارزشمند این استارت‌آپ‌‌ها، اهمیت توجه به هم‌‌افزایی میان ایرانیان فعال در داخل و خارج از کشور را دوچندان می‌کند، اما حضور در عرصه بین‌الملل مساله‌ای ساده نیست و از قواعد و اصول خاص خود پیروی می‌کند. اگر بنیان‌گذاران نتوانند خود را با این مسائل وفق دهند یا از آن بی‌‌اطلاع باشند - هرچند که ایده‌‌ای بسیار نوآورانه و اصیل داشته باشند- در مواجهه با چالش‌‌ها و موانع از زمین بازی کنار گذاشته خواهند شد.
اما راه‌‌حل چیست؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید فهرستی از چالش‌‌های مهم را مرور و سپس برای آنها راه‌‌حل ارائه کنیم. به این منظور، با هشت بنیان‌گذار استارت‌آپ که توانسته‌‌اند با گذر از چالش‌‌های موجود در این فضا کسب و کار خود را گسترش دهند و موفق به جذب سرمایه شوند، مصاحبه کرده‌‌ایم. مصاحبه‌‌های انجام شده از طریق مکالمات صوتی و یادداشت‌‌برداری صورت گرفته است و داده‌‌های این مصاحبه‌‌ها به صورت تحلیلی در این مقاله به ثبت رسیده است.
چالش‌‌ها
بنیان‌گذارانی که در این پروژه به سوالات ما پاسخ دادند، گام‌‌های نخستین برقراری یک ارتباط کارآمد در عرصه بین‌الملل و جذب سرمایه را بهبود مهارت دانش زبانی، آموختن مهارت‌‌های اساسی ارتباط بین‌الملل، شناخت بازار و در نهایت فرآیند جذب سرمایه و ارائه موثر استارت‌آپ خود به سرمایه‌گذاران را مهم‌ترین این چالش‌‌ها دانسته‌‌اند. نخستین چالش، دانش زبانی به‌خصوص زبان انگلیسی است که مانع موفقیت بسیاری از متخصصان و بنیان‌گذاران ایرانی شده است. هر چند که با پیشرفت چشمگیر تکنولوژی و توسعه هوش مصنوعی و حتی حضور مترجمان پیشرفته، این مساله ممکن است کم‌‌اهمیت جلوه کند، اما بسیار حائز اهمیت است که اعضای کلیدی تیم بتوانند به راحتی ایده، حوزه فعالیت و برنامه‌‌های توسعه خود را با ذی‌نفعان و سرمایه‌گذاران نیز در میان بگذارند.
چالش دیگر اهمیت مهارت‌‌های ارتباط موثر بین‌المللی است. برقراری ارتباط موثر با سرمایه‌گذاران، شناخت ذی‌نفعان و ارتباط با منابع انسانی شرکت با توجه به تفاوت‌‌های فرهنگی از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. اگر افراد مرتبط با یک کسب و کار نتوانند ارتباط موثری با ذی‌نفعان برقرار کنند، در توسعه کسب و کار و جذب سرمایه با مشکل مواجه خواهند شد. همچنین با توجه به همکاری با منابع انسانی از ملیت‌‌های مختلف و مساله دورکاری، اهمیت مهارت‌‌های ارتباطی دوچندان می‌شود. با یادگیری این مهارت‌‌ها افراد می‌توانند به راحتی با ذی‌نفعان خارجی خود تعامل و هم‌‌افزایی داشته باشند.
ارزیابی و تحلیل دقیق بازار از دیگر چالش‌‌های بنیان‌گذاران ایرانی در بازار بین‌الملل است. برای رقابت در بازار جهانی لازم است بنیان‌گذاران اطلاعات جامعی از جزئیات تا کلیات پروژه را فراگرفته باشند و با تحلیل صحیح بازار، نیازمندی‌‌های خاص را تشخیص و راهکار مناسب ارائه دهند. چالش‌‌های دیگر شامل عدم‌شناخت استراتژی‌‌های ورود به بازار، تحلیل‌‌ها و برداشت‌‌های نادرست از بازار هدف و کمبود اطلاعات در مورد استانداردهای موردنیاز برای فرآیند ورود به بازار و جذب سرمایه است. بنیان‌گذارانی که راهکارهای درست در مورد این اصول را سرلوحه کار خود قرار دهند، می‌توانند سرمایه‌گذاران را متقاعد به همکاری کنند و با تامین سرمایه موردنیاز، مسیر توسعه استارت‌آپ خود را طی کنند.
جذب سرمایه
اصلی‌‌ترین دغدغه بنیان‌گذاران برای ورود به عرصه‌‌های بین‌المللی، چالش جذب سرمایه و یافتن سرمایه‌گذار مناسب است. تمام بنیان‌گذاران شانس جذب سرمایه را ندارند، مگر اینکه با تمام قواعد و فنون حضور در این عرصه به خوبی آشنا باشند. از چالش‌‌های اصلی این امر می‌توان به اطلاعات ناکافی یا عدم‌توجه اعضای گروه به راهکارهای ارتباط با سرمایه‌گذاران، ارائه موثر استارت‌آپ، تهیه یک Pitch-deck استاندارد و ساختارمند جهت ارائه اطلاعات کلیدی، مسائل و راهکارهای پیشنهادی و اطلاعات مرتبط با بازار اشاره کرد.بنیان‌گذارانی که با اعضای گروه خود وارد عرصه بین‌الملل می‌‌شوند، هر چند افراد حاذق و با استعدادی باشند و محصولات با کیفیتی عرضه کنند، اما اگر نتوانند استارت‌آپ خود را به طور موثر به سرمایه‌گذاران ارائه دهند و آنها را متقاعد کنند، شکست‌‌های جبران‌‌ناپذیری در انتظارشان خواهد بود.
راهکارها
برای غلبه بر این چالش‌‌ها، بنیان‌گذاران باید مهارت‌‌های زبانی به‌‌ویژه انگلیسی را تقویت کنند و مهارت‌‌های ارتباط بین‌المللی را بیاموزند. ارزیابی و تحلیل دقیق بازار، شناخت نیازمندی‌‌ها و ارائه راهکارهای مناسب نیز ضروری است. تهیه Pitch-deck استاندارد و ارائه موثر اطلاعات به سرمایه‌گذاران از دیگر گام‌‌های مهم است. با توجه به تجربه‌‌های ارزشمند استارت‌آپ‌‌های ایرانی در اکوسیستم بین‌الملل و غلبه بر این چالش‌‌ها، ایجاد زیرساخت‌‌هایی برای تکرارپذیری این موفقیت‌‌ها و تسهیل فرآیند برای دیگر استارت‌آپ‌‌ها می‌تواند زمینه همکاری‌‌های بیشتر بین‌المللی را فراهم کند. ایجاد زیرساخت برای شبکه‌‌سازی، انتقال تجربه و دانش از افراد متخصص و دارای تجربه حضور در عرصه‌‌های بین‌المللی می‌تواند چگونگی مواجهه با چالش‌‌های مرتبط با گسترش فعالیت در سطح بین‌المللی را تسهیل کند.
توجه به پیچیدگی‌‌های نظارتی و قانونی، موانع دسترسی به سرمایه خطرپذیر، تاثیر تفاوت‌‌های فرهنگی و محدودیت‌های ناشی از زیرساخت‌‌های موجود از مهم‌ترین این مسائل هستند. ارتباط با افرادی که با موفقیت این چالش‌‌ها را مدیریت کرده‌‌اند، بینش‌‌های ارزشمند و استراتژی‌‌های عملی به دیگر فعالان اکوسیستم ارائه می‌دهد. این ابتکار نه تنها مسیر را برای دیگران روشن می‌کند، بلکه آنها را با تخصص، منابع و شبکه‌‌های ضروری موردنیاز برای پیشرفت در مقیاس جهانی تقویت می‌کند.
در حال حاضر شرکت‌های بسیاری در حوزه جهانی‌‌سازی استارت‌آپ‌‌ها در حال ارائه خدمات به ایرانی‌‌ها و شرکای بین‌المللی هستند. ارائه خدمات موردنیاز به این استارت‌آپ‌‌ها از طریق آموزش استراتژی ورود به بازار، جذب سرمایه، مدیریت منابع انسانی بین‌المللی و آشنایی با قوانین کشور مقصد می‌تواند بنیان‌گذاران را برای ورود به بازار بین‌المللی آماده کند.
در مسیر موفقیت
با توجه به چالش‌‌ها و راهکارهای مطرح شده، واضح است که دستیابی به موفقیت در عرصه بین‌الملل نیازمند اقدامات استراتژیک و زیرساختی است. با سرمایه‌گذاری در توسعه این زیرساخت‌‌ها و ترویج همکاری‌‌های بین‌المللی، می‌توانیم شاهد شکوفایی و گسترش در عرصه جهانی باشیم. در نتیجه تمام این اقدامات، چند هدف محقق می‌شود: توسعه شبکه فعالان استارت‌آپی ایرانی در داخل و خارج از کشور، تاسیس استارت‌آپ‌‌های نوآورانه با همگرایی پتانسیل‌‌های خارجی و داخلی و توسعه منابع انسانی متخصص و انتقال دانش برای آینده استارت‌آپ‌‌ها در ایران.
ایجاد زیرساخت‌‌های لازم برای فعالیت‌‌های بین‌المللی نه تنها مانع از مهاجرت نخبگان به کشورهای دیگر به دلیل جاذبه بازار بین‌المللی می‌شود، بلکه به تقویت همکاری‌‌های بین‌المللی میان کارآفرینان ایرانی داخل و خارج از کشور نیز کمک می‌کند. این همکاری‌‌ها می‌تواند بسترهای جدیدی را برای نوآوری فراهم و شرکت‌های رقابتی جدیدی را به بازار معرفی کند. همچنین این اقدامات امکان ایجاد جریان‌‌های مالی جدید و پایداری را فراهم می‌کنند که به نوبه خود به توسعه و پیشرفت اکوسیستم نوآوری ایران در سطح جهانی کمک شایانی خواهد کرد.
