ایلان ماسک «اوپن‌ای‌آی» را دروغ خواند
جنگ رقابتی در زمین هوش مصنوعی
استارت‌آپ هوش مصنوعی xAI، متعلق به ایلان ماسک، قرار است نسخه متن‌باز الگوی زبانی بزرگ خود را ارائه کند
این نشانه مهمی از آن است که اصطلاحا ماسک پولش را همان‌جایی خرج می‌کند که درباره آن حرف می‌زند؛ به خصوص بعد از شکایت علیه شرکت اوپن‌ای‌آی - که خودش یکی از سهامداران آن بود- به دلیل ناتوانی در اجرای رویکرد «باز» و رقابتی برخلاف نامش. همچنین ارائه نسخه متن‌باز گروک، در کنار گوگل، متا و میسترال (Mistral) که الگوهای هوش مصنوعی متن‌باز قدرتمند خودشان را عرضه کرده‌اند یک گزینه تازه را به جامعه رو به رشد هوش مصنوعی مولد متن‌باز اضافه می‌کند. این در حالی است که تعداد شرکت‌هایی که برای تولید محصولات ارزان‌تر با قابلیت‌های شخصی‌سازی بیشتر، به استفاده از هوش مصنوعی مولد متن‌باز تکیه کرده‌اند، رو به افزایش است. اگرچه این شرکت‌ها به خوبی آگاه هستند که رقابت با جی‌پی‌تی-۴ شرکت اوپن‌ای‌آی چندان ساده نخواهد بود، اما تلاش می‌کنند سهمی هر چند اندک از این بازار داغ و پررونق را به دست بیاورند.
تاریخ یا جزئیات دقیقی درباره اینکه گروک چه زمانی و چطور متن‌باز می‌شود، همچنان نامشخص است و البته این موضوع که آیا الگوی بزرگ زبانی شرکت xAI، برای اهداف تجاری، فقط اهداف تحقیقاتی کاملا منبع‌باز خواهد بود و آیا نسخه متن‌باز آن به‌طور کامل منتشر خواهد شد یا خیر. نه ایلان ماسک و نه استارت‌آپ هوش مصنوعی او، xAI، جزئیات بیشتر درباره این نسخه تازه ارائه نداده‌اند.
با این حال اما از آنجا که این وعده تنها چند هفته پس از طرح شکایت ماسک علیه OpenAI مطرح شده، بسیار جالب و تامل‌برانگیز است؛ شرکتی که او در کنار مدیرعامل فعلی آن، سم آلتمن و دیگران بنیان‌گذاری کرد، اما به دنبال اختلاف نظر بر سر رهبری و هدایتش آن را ترک کرد. در این شکایت ماسک مدعی شده است که اوپن ای‌آی با بسته و خصوصی نگه داشتن جی‌پی‌تی-۴ (الگوی زبانی بزرگی که به ChatGPT Plus و دیگر محصولات این شرکت قدرت می‌دهد)، در واقع توافقات اولیه خود در زمان تاسیس را زیر پا گذاشته است. ماسک همچنین مدعی است که اوپن ای‌آی این اسناد را تنها در اختیار مایکروسافت و دیگر سرمایه‌گذاران اوپن ای‌آی قرار می‌دهد. او بلافاصله بعد از اعلام تصمیمش مبنی بر ارائه نسخه متن‌باز گروک، در حساب کاربری پلتفرم ایکس خود نوشت: «اوپن ای‌آی یک دروغ است.»
ویژگی‌های متمایز گروک
الگوی زبانی بزرگ گروک (Grok) شرکت xAI در ماه نوامبر سال گذشته میلادی رونمایی شد که به رقیب تازه‌ای برای چت جی‌پی‌تی تبدیل شود. گروک روی نسخه پریمیوم پلتفرم ایکس (توییتر سابق) و با حق اشتراک ۱۶ دلار برای هر ماه در دسترس است.
این شرکت هوش مصنوعی را – صرف‌نظر از دیدگاه‌های زمینه‌ای یا سیاسی- به «راهنمای مسافر بین‌راهی به مقصد کهکشان» تشبیه می‌کند که تقریبا می‌تواند به هر سوالی پاسخ دهد تا به تلاش بشریت برای رسیدن به درک و آگاهی بیشتر کمک کند. نمونه اولیه گروک (Grok-۰) با ۳۳ میلیارد پارامتر عرضه شد و نسخه بعدی آن (Grok-۱) با قدرت چندین برابر بیشتر، چت‌بات گروک روی پلتفرم ایکس را تقویت می‌کند.
بر اساس بنچمارک‌های منتشر شده از سوی استارت‌آپ xAI، الگوی زبانی بزرگ Grok-۱ توانسته است الگوهای زبانی Llama-۲-۷۰B متا و GPT-۳.۵ اوپن ای‌آی را پشت سر بگذارد، اما همچنان از GPT-۴ عقب است. GPT-۴ در کنار الگوی زبانی جدید Claud ۳ Opus، هنوز هم یکی از بهترین الگوهای زبانی بزرگ به حساب می‌آید.
با این حال آنچه گروک را از این الگوهای زبانی متمایز می‌کند، آموزش آن بر اساس دیتاهای به دست آمده از پلتفرم ایکس است که شوخ‌طبعی منحصر‌به‌فردی را برایش به ارمغان آورده. این الگوی زبانی در لحظه به پست‌ها و اطلاعات منتشر شده از سوی کاربران دسترسی دارد و همین می‌تواند پاسخ‌هایی درباره تازه‌ترین موضوعات روز، از اتفاقات سیاسی گرفته تا یک مسابقه فوتبال را ارائه دهد. در عین حال، به صورت مجزا اما مرتبطی، ماسک گزارش‌هایی را درباره اینکه استارت‌آپ xAI او به دنبال جذب میلیاردها دلار از سرمایه‌گذاران خارجی است، رد کرده.
برگ برنده در شکایت از رقیب
در حالی که جزئیات مربوط به شیوه متن‌باز شدن Grok-۱، دسترسی و کاربردهای آن هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما این تصمیم ماسک قطعا دست او را در پرونده شکایت از اوپن ای‌آی باز خواهد گذاشت. ایلان ماسک در این شکایت مدعی شده است که وقتی او همراه با سم آلتمن در سال ۲۰۱۵ اوپن ای‌آی را تاسیس کرد، هدف ارائه هوش مصنوعی متن‌باز به نفع بشریت بود. با این حال از زمان خروج او از این شرکت، آزمایشگاه از مسیر خودش خارج شده، شروع به کار با مایکروسافت کرده و اساسا به زیرمجموعه منبع‌بسته‌ای از آن تبدیل شده که هوش مصنوعی را با هدف کسب سود، توسعه می‌دهد و پالایش می‌کند.
ایلان ماسک بارها به اوپن ای‌آی درباره این تغییر تاکتیک هشدار داد و حتی پیشنهاد کرد که این شرکت باید نامش را به «ClosedAI» تغییر دهد. بعد از انتشار اخبار مربوط به شکایت ایلان ماسک از اوپن ای‌آی، بسیاری از او درباره این پرسیدند که چرا xAI تکنولوژی خودش را متن‌باز نمی‌کند و حالا به نظر می‌رسد که او پاسخ آنها را در عمل داده است.
هر چند در حالی که ماسک به‌طور علنی با ارائه نسخه متن‌باز Grok از پرونده شکایت خود حمایت می‌کند، اما این اهمیت دارد که اوپن ای‌آی هم موضع خود را در این مورد روشن کرده است و می‌گوید که به دنبال رد تمام ادعاهای این میلیاردر خواهد بود. این شرکت هفته گذشته در یک پست وبلاگ عمومی رونوشت‌های ایمیلی را از زمان تاسیسش ارائه کرد و پس از آن نشان داد که ماسک از ایده اوپن ای‌آی برای تشکیل یک نهاد انتفاعی در راستای جمع‌آوری سرمایه کافی برای ادامه ماموریت خود، یعنی دستیابی به هوش تعمیم‌یافته مصنوعی (AGI)، عقب‌نشینی نکرد. در یکی از این گفت‌وگوهای ایمیلی، ایلیا ساتسکور، دانشمند ارشد این شرکت، گفته بود که با نزدیک شدن اوپن ای‌آی به ساختن AGI، رویکرد آنها کمتر از گذشته باز است و ماسک پاسخ داده بود: «آره».
