افزایش مجبوبیت تلگرام میان کاربران ایرانی پس از فیلترینگ واتساپ
آنطور که در این گزارش آمده است پلتفرمهای بینالمللی نظیر اینستاگرام و واتساپ در ایران مدت زمان زیادی است که فیلتر شدهاند اما با وجود فیلترینگ، همچنان نزد مردم از محبوبیت بالایی برخوردار هستند.
فعالیت ایرانیها در امر تولید محتوا در پلتفرم توییتر هم دچار افزایش قابلتوجهی شده است. بر اساس گزارش تحلیلی دیتاک در سال ۱۴۰۱، شبکهها و سکوهای خارجی همچنان نزد کاربران ایرانی از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. این محبوبیت در حالی افزایش یافته که در شهریور ۱۴۰۱، فعالیت اکثر پلتفرمهای خارجی دچار اختلال و سپس محدود شدند. طبق آمار دیتاک، حدود ۵۸ تا ۶۱ میلیون کاربر ایرانی از پلتفرم تلگرام استفاده میکنند. پلتفرم اینستاگرام در جایگاه دوم جدول قرار دارد و حدود ۴۲ تا ۴۶ میلیون کاربر ایرانی در آن فعال هستند. توییتر با ۵/ ۳ تا ۴ میلیون کاربر ایرانی، در رتبه سوم قرار دارد.
نکته قابلتوجه دیگر گزارش دیتاک، کاهش میزان کاربران ایرانی در پلتفرم واتساپ است. چراکه پس از فیلترشدن واتساپ در شهریور ۱۴۰۱، مردم دوباره به استفاده از پلتفرم تلگرام روی آوردند. براساس گزارش دیتاک، کاربران ایرانی در پلتفرم تلگرام به صورت میانگین ۲۲ پست در ثانیه منتشر میکنند. هر پست تلگرامی کاربران ایرانی به صورت میانگین هزار و ۲۰۰ بازدید دارد. حدود ۱۰ درصد از پستهای تلگرام بازنشر میشوند و تنها ۳۶ درصد از کانالهای عمومی فعالیت مستقری در پلتفرم مذکور دارند. از سوی دیگر، کاربران ایرانی در پلتفرم اینستاگرام ۱۴ پست در ثانیه منتشر میکنند.
کاربران ایرانی به طور میانگین در هر ثانیه حدود ۲۵ هزار مرتبه پستهای پلتفرم اینستاگرام را تماشا میکنند و حدود یک درصد از کاربران پس از مشاهده یک پست در اینستاگرام، آن را لایک میکنند. بهرغم تکقطبی بودن پلتفرم توییتر، کاربران ایرانی به صورت میانگین در هر ثانیه ۲۳۳ توییت منتشر میکنند. همچنین یک کاربر ایرانی بهعنوان فعالترین کاربر توییتر، روزانه بیش از ۶۰۰ توییت منتشر میکند. بررسی و تحلیل کل محتوای توییتر فارسی نشان میدهد که تنها ۵ درصد از محتواهای ارسالی توسط کاربران، توییت دست اول هستند و ۹۵ درصد سایر محتواها، محتواهای بازنشر یا ریتوییت بودهاند. سامانه تحلیلی دیتاک فهرست هشتگهای پرکاربرد کاربران ایرانی در شبکههای مختلف اجتماعی را منتشر کرده است. هشتگها در فضای مجازی با وجود تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه دستخوش تغییر میشوند و اتفاقات سال ۱۴۰۱ منجر شد فهرست هشتگهای فارسی کاربران ایرانی تغییرات بلندبالایی نیز داشته باشد.
در پلتفرم تلگرام، هشتگهای پراستفاده کانالها اعم از بورسی، رمزارز، نرخ دلار و ... هستند. حضور هشتگ تریلی در فهرست هشتگهای پرکاربرد کاربران ایرانی در پلتفرم تلگرام نکته قابلتوجه این گزارش بوده است. گزارش تحلیلی دیتاک نشان میدهد کلیدواژههای طلا و قیمت طلا بهدلیل افزایش قیمت در سال گذشته، به طور متعدد توسط کاربران ایرانی در گوگل استفاده شدهاند. کلیدواژههایی نظیر دیوار، دیجیکالا و نینیسایت هم از نظر کاربران ایرانی به عنوان منابع اصلی و حوزههای تخصصی به شمار رفته است. کلیدواژه ایرانخودرو هم به علت قرعهکشی خودرو و همچنین کلیدواژه شاد هم به دلیل اهمیت آن برای دانشآموزان ایرانی در این فهرست دیده میشوند.
براساس تحلیل زلکا بر روی کلاندادههای گردآوری شده از یوتیوب فارسی طی دو سال گذشته، با وجود تمامی محدودیتهای اعمالشده بر اینترنت کشور، شاهد افزایش تولید محتوا و میزان بازدید ویدئوها هستیم. به گزارش پلتفرم پایش فضای رسانهای زلکا، تولید محتوا و بازدید ویدئوهای یوتیوب فارسی طی دو سال گذشته ۱۰ برابر شده است. البته در مهر ۱۴۰۱ و در پی قطعی گستردهتر اینترنت، با اینکه میزان تولید محتوا تغییر چندانی نداشته، بازدید ویدئوها کاهش قابل توجهی داشته که در ماههای بعد به حالت قبل برگشته است. گفتنی است در هنگام محاسبه میزان افزایش بازدید ماهانه، فقط بازدیدهای جدید اضافه شده در همان ماه لحاظ شده است.