غول‌های تکنولوژی در سرمای سکون بازار، چطور خودشان را گرم نگه می‌دارند؟
شبح رکود اقتصادی بر سرمایه‌گذاری خطرپذیر
در ماه ژانویه «جفری پیچت ژانسواکیج» مدیر ارشد سرمایه‌گذاری GIC - یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی سنگاپور- گفت که با هوشیاری و دقت بیشتری به سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها فکر می‌کند. پشیمانی غول‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر ناشی از سقوط شدید صنعت تکنولوژی است. ریزش سنگین شاخص سهام نزدک به یک‌سوم در سال 2022، یکی از بدترین رکوردهای سال‌های اخیر در مقایسه با انفجار حباب دات‌کام در سال‌های 2000 و 2001 بوده است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی بانک وام‌دهنده سیلیکون‌ولی که بیشتر به شرکت‌های تکنولوژی خدمات ارائه می‌کند، بین فصل‌های چهارم سال‌های 2021 و 2022 متوسط ارزش سهام شرکت‌های تکنولوژی تازه‌وارد به بورس آمریکا، تا 63درصد کاهش یافته است. سقوط ارزش سهام شرکت‌های سهامی عام، باعث کاهش ارزش سهام شرکت‌های خصوصی هم شده است. بعد از آنکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایهگذاریهایشان را کاهش دادند، ارزش سهام شرکت‌های خصوصی بزرگ‌تر و قدیمی‌تر تا 56 درصد کاهش یافته است و همچنین شرکت‌هایی هم که موفق به جذب سرمایه شده‌اند، مبالغ اندکی را دریافت کرده‌اند.
همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، این روند تاثیری دلسردکننده روی سرمایه‌گذاران فعال در حوزه استارت‌آپ‌ها گذاشت. رشد نرخ تورم و افزایش نرخ بهره باعث شده است شرکت‌هایی که سودشان به‌طور عمده در بلندمدت دیده شده بود، امروز جذابیت کمتری برای سرمایه‌گذاران داشته باشند. جنجال‌هایی مانند ورشکستگی صرافی رمزارز FTX هیچ کمکی به بهبود شرایط نمی‌کنند. بررسی‌های موسسه تحقیقاتی CBInsights نشان می‌دهد که بعد از روند رشد چشمگیری که یک دهه به طول انجامید، میزان پول سرازیر شده به استارت‌آپ‌ها در سراسر جهان در سال 2022 به یک‌سوم کاهش یافته است. این میزان در فصل گذشته به 66میلیارد دلار رسیده است که تا دو سوم کمتر از این میزان در فصل مشابه سال گذشته بوده. تعداد راندهای بزرگ سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها - که برابر 100 میلیون دلار یا بیشتر است- تا 71 درصد کاهش پیدا کرده است. استارت‌آپ‌های تک‌شاخ - که ظاهرا شرکت‌های خصوصی نادر و کمی هستند و ارزشی برابر یک میلیارد دلار یا بیشتر دارند- یک بار دیگر کمیاب شده‌اند؛ تعداد آنها حالا تا 86 درصد کاهش یافته است.
این هیاهو سرمایه‌گذاران خطرپذیر بزرگ را - که آنها را نهنگ‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر می‌نامند- مجبور کرده است تا استراتژی‌های‌شان را تغییر بدهند. این شرایط برای سیلیکون‌ولی نشان از بازگشت به یک جریان سرمایه‌داری خطرپذیر فراموش‌شده با گردشگران ثروتمند کمتر و معاملات سرمایه‌گذاری بیشتر توسط بازیگران محلی و داخلی قدرتمندتر است که سرمایه‌شان را صرف شرکت‌های جوان‌تر می‌کنند. برای درک میزان ضررهای سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر، میزان رشد آنها را باید بررسی کرد. بین سال‌های 2012 و 2021 میزان سرمایه‌گذاری سالانه در جهان تا حدود 10برابر رشد کرد و به رقم 638 میلیارد دلار رسید.
شرکت‌های سرمایه‌گذاری سنتی با رقابتی به شکل صندوق‌های سرمایه‌گذاری تامینی، بازوهای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بین‌المللی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی در ورای مرزهای سیلیکون‌ولی مواجه شدند که بعضی از آنها شروع به سرمایه‌گذاری مستقیم در استارت‌آپ‌ها کرده بودند. روند معاملات سرمایه‌گذاری به سرعت وارد فاز رشد دیوانه‌وار شد. در سال 2021 صندوق سرمایه‌گذاری Tiger Global تقریبا هر روز یک معامله جدید را امضا کرد. «روئلف بوتا» رئیس شرکت سرمایه‌گذاری سکویا می‌گوید که تمام عرصه فعالیت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر تقریبا از تعادل خارج شده بود و اگر شما معامله‌ای انجام نمی‌دادید، رقیب‌تان این کار را می‌کرد.
آنچه در شرایط رشد انفجاری از عقل و منطق عبور می‌کند، حالا کمی نامعقول به نظر می‌رسد. رکود اقتصادی، منابع اصلی سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، یعنی شرکای آنها را ترسانده است. این گروه که شامل هر فردی از دفاتر خانوادگی و موقوفات دانشگاهی گرفته تا شرکت‌های صنعتی و صندوق‌های بازنشستگی می‌شود، به شکلی جسورانه در حال بزرگ‌تر شدن است. کاهش میزان سرمایه بازگشتی از سرمایه‌گذاری‌های فعلی باعث شده است که شرکای صندوق‌ها، همان سرمایه کم باقی‌مانده‌شان را با خساست بیشتری هزینه کنند. داده‌های منتشر شده از سوی شرکت تحقیقات آماری Preqin نشان می‌دهند که در سه ماهه آخر سال 2022 پول‌های جدیدی که به صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرازیر شده‌اند کاهش یافته و به 21 میلیارد دلار رسیده است که این میزان، کمترین رقم از سال 2015 بوده است.
بر اساس گزارش‌های تحلیلی منتشر شده از سوی شرکت تحقیقاتی PitchBook، در سال 2022 صندوق‌های سرمایه‌گذاری در آمریکا که ارزشی بیش از یک میلیارد دلار داشته‌اند، 57 درصد از کل سرمایه را در اختیار داشته‌اند، در حالی که این میزان در سال 2018 برابر 20 درصد بوده است. اینکه نهنگ‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر پشت این استخرهای بسیار بزرگ پول چطور خودشان را با زمستان سرمایه‌گذاری خطرپذیر تطبیق می‌دهند، شکل و شمایل این صنعت در سال‌های پیش‌رو را مشخص می‌کند. این نهنگ‌های خطرپذیر می‌تواند به سه زیرشاخه بزرگ تقسیم شوند که هر کدام با نام سرمایه‌گذاران بزرگی نمایندگی می‌شوند. گروه اول پادشاهی سنتی سیلیکون‌ولی است که نام‌هایی مانند سکویا و اندریسن هورویتز در آن جای می‌گیرند. گروه بعدی به گردشگران خصوصی مانند تایگر و صندوق رقیب نیویورکی آن یعنی Coatue و همچنین خانه سرمایه‌گذاری ژاپنی SoftBank اختصاص دارد. گروه سوم صندوق‌های دولتی از قبیل GIC سنگاپور و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی Temasek عربستان سعودی (PIF) و Mubadala از امارات متحده عربی هستند. این صندوق‌ها همزمان با سرمایه‌گذاری مستقیم، عضو صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگری هم هستند؛ به عنوان مثال PIF یکی از شرکای بزرگ صندوق سرمایه‌گذاری Vision متعلق به SoftBank است. هر سه این گروه‌ها میزان سرمایهگذاریهایشان را کنترل کرده‌اند؛ با این حال هر کدام به شکلی به فشارهای اقتصادی موجود واکنش نشان داده‌اند، چون به میزان متفاوتی از این شرایط تاثیر گرفته‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که تنها در سال 2021 این موسسات بیش از 200میلیارد دلار در استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ از شرکت‌های نوپا تا قدیمی‌ترهایی که به نظر می‌رسد در روند رشد قرار گرفته‌اند و تقریبا یک‌سوم کل شرکت‌های جهان را تشکیل می‌دهند.
بعد از انفجار حباب دات‌کام، سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر به حدود 20 سال زمان برای بازگشت به نقطه اوج گذشته خودشان نیاز داشتند. امروزه صنعت تکنولوژی به بلوغ بیشتری رسیده است. به گفته بانک سرمایه‌گذاری سیلیکون‌ولی، ترازنامه‌های استارت‌آپ‌ها قوی‌ترند و نسبت اوج ارزش آنها با میزان فروش‌شان، به کمترین میزان از سال‌های 2000 و 2001 رسیده است. این‌بار نهنگ‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر به 20 سال زمان برای ترمیم آسیب‌هایشان نیاز ندارند، اما این تجربه اثرات بلندمدتی روی بعضی از آنها خواهد گذاشت.
منبع: اکونومیست
