روسیه گرفتار بحران نرمافزاری شد
تحریمهای بینالمللی و تنشها بر سر جنگ در اوکراین، تولیدکنندگان صنعتی از «زیمنس» تا گروه «اساماس» را وادار کرده است فعالیت در روسیه را که یکی از بزرگترین بازارهای این شرکتها به شمار میرود، خاتمه دهند. جای خالی برنامههای رایانهای این شرکتها ممکن است بیشتر از دستگاههایشان حس شود. به گفته النا سمونوفسکایا، تحلیلگر بازار روسیه در موسسه IDC، برونسپاری نرمافزار در روسیه برای طراحی رایانهای و تولید، به یک مساله عمده تبدیل شده که ممکن است روی توسعه، تاثیر منفی بگذارد. مشابههای روسی در این حوزه بسیار ضعیفتر هستند و نیاز بالایی در این حوزه وجود دارد. اما فعلا رویکرد، اتکا به نقض کپیرایت و نسخههای قدیمی است.
نرمافزارهای خارجی، اغلب مستقیما در ماشینآلات صنعتی استفاده شده و فرآیندهای بسیار دقیق را کنترل میکنند. سرگی دونائف، مدیر اطلاعات شرکت فولادسازی «سورسترال» در مصاحبهای گفت: سازندگان تجهیزات به دقت از مالکیت معنوی خود حفاظت میکنند و در بسیاری از موارد، به مشتریان دسترسی مستقیم به کدهایی را که برای اداره کارخانههایشان استفاده میشود، نمیدهند. در فولادسازی که مستلزم دقت در اندازه چند صدم میلیمتر برای محصولات ارزش بالاست، حتی انحرافات جزئی، میتواند تولید را بیارزش کند.
دولت روسیه از زمانی که بسیاری از صنایع این کشور، بر سر الحاق شبه جزیره کریمه در سال ۲۰۱۴ هدف تحریمهای آمریکا و اروپا قرار گرفتند، بر جایگزینی واردات تاکید داشت، اما در به حساب آوردن اتکای تاسیسات پیشرفته به برنامهنویسی، اهمال کرد. به گفته پاول سوروکین، معاون اول وزیر انرژی، مهاجرت ارائهدهندگان خدمات IT برای صنعت نفت و گاز روسیه که نرمافزار بومی تنها ۵تا۱۰ درصد از ابزارهای ویژه صنعتی را شامل میشود و اغلب کیفیت پایینتری دارد، چالش برانگیز بوده است.
این وضعیت با تقلیل ذخایر نفتی روسیه بدتر شده و تولیدکنندگان را ناچار کرده است سراغ ذخایری بروند که برداشت آنها دشوارتر بوده و مستلزم تجهیزات و برنامههای نرمافزاری پیچیدهای است. حتی در زمینه تولید غذا که روسیه طی سالهای اخیر در زراعت داخلی، پیشرفتهای سریعی داشته، چالشهایی به وجود آمده است. تاسیسات فرآوری گوشت در شرکت «روس اگرو» که یکی از بزرگترین هولدینگهای کشاورزی روسیه است، به سیستمهای اجرای تولید وارداتی یا MES متکی هستند. مکسیم باسوف، رئیس هیاتمدیره «روس اگرو» در مجمع سنپترزبورگ گفت: ما در خصوص MES، به شرکتهای اروپایی وابسته هستیم و نمیدانیم اگر اتفاقی بیفتد، چه کاری باید انجام دهیم.
فقط صنعت روسیه نیست که از خروج شرکتهای خارجی متاثر شده است. شرکتهای SAP و مایکروسافت قرار است بهروزرسانی و خدماتشان برای شرکتهای روسی را در آگوست متوقف کنند و شرکتها و خدمات دولتی که به نرمافزار آنها متکی بودهاند، در برابر رخنههای امنیتی و ویروسها آسیبپذیر خواهند شد. جنگ، بلندپروازیهای روسیه برای شبکه موبایل ۵G را هم زیرورو کرده و این نگرانی را به وجود آورده است که روسیه توان رقابتی خود را از دست خواهد داد، زیرا در حالی که کشورهای دیگر زیرساختهای خود را ارتقا میدهند، این کشور به سختی تلاش خواهد کرد خدمات فعلی را حفظ کند. بر اساس گزارش بلومبرگ و به گفته یک طراح روسی، سیستمهای جدید یک شبه ظاهر نمیشوند. حدود یک دهه زمان و حدود ۱۰۰میلیون دلار هزینه لازم است تا نرمافزار بومی جایگزین آفیس مایکروسافت، در روسیه ساخته شود.