قوانین جدید، فعالیت‌های شرکت‌های بزرگ فناوری را کنترل می‌کنند
سد اروپا در برابر غول‌های تکنولوژی
اتحادیه اروپا قرار است قانون جدید «بازارهای دیجیتال» را روز سه‌شنبه ارائه کند؛ قانونی که شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار بر بازار و پلت‌فرم‌هایی را هدف قرار می‌دهد که قدرت کنترل سهم بازار را دارند. چنین پلت‌فرم‌هایی از ارائه محصولات و خدمات‌شان به‌صورت ترجیحی و خاص و همچنین اعمال فعالیت‌های مشابه، منع خواهند شد. به گفته یک مقام آگاه در این زمینه، این پلت‌فرم‌ها اجازه ندارند از اطلاعات شرکت‌های رقیب‌شان استفاده کنند تا بتوانند فروش خود را بالا ببرند یا با استفاده از فعالیت‌های تبلیغاتی، اطلاعاتی از رقبای خود به‌دست بیاورند. اتحادیه اروپا پلت‌فرم‌های تاثیرگذار بر سهم بازار را براساس ترکیبی از معیارهای مختلف شامل درآمد شرکت، تعداد کاربران، تاثیرش بر بازار اروپا و اهمیتش برای رقبایی که امکان رقابت با آن را دارند، تعریف و مشخص می‌کند. به این ترتیب قرار است مقامات به‌صورت منظم ارزیابی کنند که آیا همچنان این شرکت‌های بزرگ و مهم باید به‌عنوان بازیگران تاثیرگذار بازار در نظر گرفته شوند یا بهتر است به‌دنبال پلت‌فرم‌های نوظهوری بود که ممکن است فعالیت‌های مشابهی داشته باشند.
اثرات نامعلوم ابزارهای قانونی تازه
براساس معیارهای سیاستمدارانه مجزا، بعضی پلت‌فرم‌ها در صورتی که به سرعت نتوانند محتوای غیرقانونی را از سایت‌هایشان حذف کنند، ممکن است با جرایم جدی و شدید مواجه شوند. شرکت‌های اینترنتی بزرگی مانند آمازون و گوگل زیرمجموعه آلفابت، سال‌هاست که هدف حملات نظارتی اتحادیه اروپا قرار داشته‌اند. با این حال اما آنچه قانون‌گذاران اتحادیه اروپا به آن اعتقاد دارند، این است که تعدادی از شرکت‌های بزرگ تکنولوژی بر اکوسیستم‌های دیجیتال اعمال قدرت و نفوذ می‌کنند و اتحادیه اروپا برای مقابله با چنین فعالیت‌هایی به ابزارهای تازه‌ای نیاز دارد. در مقابل اما این شرکت‌های تکنولوژی معتقدند این قوانین تازه می‌توانند از ارائه خدمات جدید آنها جلوگیری کرده یا حضور قدرتمند آنها را در بازارهای جدید دچار چالش‌های جدی کنند.
بنیاد کامپیوتر و صنعت ارتباطات یا CCIA در واقع سازمان غیرانتفاعی است که اعضای آن طیف گسترده‌ای از شرکت‌های حوزه کامپیوتر، اینترنت، آی‌تی و مخابرات هستند. «کی جبلی» مشاور بخش رقابت و قانون‌گذاری این بنیاد –که نقش نماینده پلت‌فرم‌هایی مانند فیس‌بوک و آمازون را دارد- در این مورد می‌گوید: «این قوانین می‌توانند تغییرات بزرگی را با خودشان بیاورند که تاثیراتی ناشناخته و نامعلوم خواهند داشت.»
برنامه‌های جدید اتحادیه اروپا که قرار است به‌عنوان قوانینی قابل اجرا در سراسر جهان ارائه شوند، در نظر دارند غول‌های تکنولوژی را که به عقیده آنها بسیار بزرگ، قدرتمند و پردرآمد شده‌اند، هدف قرار داده و مغلوب کنند. درحال‌حاضر شرکت فیس‌بوک با تهدید تجاری برای تجزیه تجاری در آمریکا مواجه شده است. این اتفاق بعد از شکایت مقامات فعال در کمیته ضدانحصارطلبی در روز چهارشنبه گذشته و ائتلاف چندین ایالت علیه آن اتفاق افتاد. آنها خواستار رفع اشکالات و ابهامات فرآیند خرید اینستاگرام و واتس‌اپ توسط فیس‌بوک هستند. توسعه مداوم بخشی از ماهیت غول‌های سیلیکون‌ولی است، اما این موضوع همان چیزی است که قانون‌گذاران ضدانحصارطلبی اتحادیه اروپا به شدت در بررسی‌هایشان از شرکت‌هایی مانند گوگل و اپل، آن را در نظر می‌گیرند تا ببینند آیا پلت‌فرم‌های قدرتمند از موقعیت خودشان در یک بازار برای تحکیم جایگاه‌شان برای ورود به بازاری جدید استفاده می‌کنند. این اقدامات تجاری به ظاهر غیرمنصفانه و ناعادلانه از آن دسته تحقیقاتی ناشی می‌شود که قرار است روز سه‌شنبه به‌صورت قانونی تصویب بشوند.
«کی جبلی» معتقد است به‌عنوان مثال اپل، مایکروسافت و آمازون ممکن است در حوزه خودشان غول‌های تاثیرگذاری باشند، اما همه آنها در تلاش هستند تا در حوزه جست‌وجوی آنلاین، با گوگل رقابت کنند و این درباره رقابت آمازون و اسپاتیفای در حوزه تبلیغات دیجیتالی هم صادق و درست است. او می‌گوید: «قانون بازارهای دیجیتال می‌تواند این نوع رقابت را سخت‌تر و پیچیده‌تر کند.»
تهدید جدی برای توسعه محصولات و خدمات
بعضی شرکت‌ها نگران هستند که این قوانین جدید توانایی آنها برای توسعه محصولات جدید را تحت تاثیر قرار داده و محدود کنند. «مت بریتین» مدیر بخش تجارت عملیات گوگل در اروپا، خاورمیانه و آفریقا درباره این قانون جدید می‌گوید: «بسته به آنکه چطور این قوانین مطرح و تنظیم شوند، آنها می‌توانند توانایی ما را برای ادامه ارائه محصولات و خدمات‌مان که بسیاری از کاربران و کسب‌وکارها از آنها استفاده می‌کنند، محدود یا مختل کنند.» او به طیف گسترده و متنوعی از محصولات اشاره می‌کند که در صورت عدم توانایی گوگل برای جمع‌آوری و ترکیب اطلاعات از خدماتش، به‌طور بالقوه تحت تاثیر تهدید این قوانین جدید قرار خواهند گرفت. او برای این موضوع مثالی می‌آورد و می‌گوید: «بسیاری از خدمات ارائه شده توسط سرویس نقشه گوگل و سرویس Google My Business به کمک جمع‌آوری اطلاعات در موتور جست‌وجو قابل عرضه خواهند بود. این ابزار به کاربران کمک می‌کند تا در طول وضعیت همه‌گیری بتوانند با کسب‌وکارها در ارتباط باشند و از این طریق متوجه بشوند زمان باز بودن و ارائه خدمات آنها به چه شکل است یا اینکه امکان ارسال محصولات مورد نیازشان توسط خرده‌فروشی‌های آنلاین وجود دارد یا خیر.»
هر چند بعضی از پلت‌فرم‌های بزرگ ممکن است از نظر قانون‌گذاران توانایی کنترل سهم بازار را داشته باشند، اما بعضی از آنها هم ممکن است از وضع این قوانین جدید منتفع شوند. به‌عنوان نمونه، فیس‌بوک و مایکروسافت هر دو درباره قوانین فروشگاه اپلیکیشن‌های اپل معترض و شاکی هستند. اگر شرکت‌های بزرگ و تاثیرگذار از قوانین جدید پیروی نکنند، ممکن است با جرایم شدید و حتی تعلیق فعالیت‌هایشان در اتحادیه اروپا مواجه شوند که طبیعتا تهدیدی به مراتب جدی‌تر است. با این همه اما ممکن است این تهدیدها تنها روی کاغذ باشند و چندان در عمل دیده نشوند. مقامات کمیته ضدانحصارطلبی اتحادیه اروپا درحال‌حاضر توانایی اعمال قدرت برای جداسازی ساختار در موارد ضدانحصارطلبی را دارند اما تاکنون هرگز از آن استفاده نکرده‌اند. «مارگریت وستاگر» مدیر کمیته ضدانحصارطلبی و مسوول بخش قانون‌گذاری دیجیتال اتحادیه اروپا در اجلاس وب که در اوایل ماه دسامبر جاری به‌صورت آنلاین برگزار شد، گفت: «این قانون، نوعی انتخاب اساسی و بااهمیت است و گزینه‌های دیگری هم باید در این زمینه اجرا شوند. تیم من هرگز تا به‌حال با چنین موردی درگیر نبوده‌اند و باید دید چنین تصمیم مهمی می‌تواند در چارچوب زمانی قابل پیش‌‌بینی به بازسازی فضای رقابتی آن هم به شکلی موثر و مفید، کمک کند یا خیر. با این اوصاف ما زمان زیادی را در دادگاه‌ها خواهیم گذراند.»
روز سه‌شنبه همچنین لایحه پیشنهادی دیگری به نام «قانون خدمات دیجیتال» هم ارائه خواهد شد که آن هم در صورت عدم اقدام به موقع شرکت‌ها برای حذف محتوای غیرقانونی از روی وب‌سایت‌هایشان، می‌تواند جرایم سنگینی برای آنها به همراه داشته باشد. غول‌های تکنولوژی این قانون را هم تهدیدی بسیار بزرگ برای کسب‌وکار خودشان تلقی می‌کنند. شرکت‌های تکنولوژی نگرانی خود را درباره وضع این قوانین جدید در اتحادیه اروپا اظهار کرده‌اند. این درحالی است که اتحادیه اروپا به‌دنبال به‌روز کردن قوانین مربوط به فعالیت‌های اینترنتی و دیجیتالی خودش است تا به این ترتیب پوشش محافظتی قانونی را از روی فعالیت‌های پلت‌فرم‌های بزرگ و تاثیرگذار بر بازار بردارد و شرایط عادلانه‌تری را برای رقابت آنها ایجاد کند.
