شکایت از اینستاگرام، برنامه‌های توسعه اینترنت و سهام خارجی استارت‌آپ‌ها
سه انتقاد مجلس به سیاست ارتباطی
مجلس یازدهم در روزی که برای نخستین بار به بررسی موضوعات مربوط به حوزه ارتباطات پرداخت به فضایی علیه سیاست‌های ارتباطی سال‌های اخیر در توسعه اینترنت بدل شد. یکی تندترین انتقادها را محمدباقر قالیباف رئیس مجلس بیان کرد. او در مقابل وزیر ارتباطات که در جلسه حضور داشت فضای مجازی را آلوده، لجام‌گسیخته و رها شده نامید و تلویحا خواستار اعمال سیاست‌گذاری و تعرفه‌گذاری مشابه صنعت خودرو برای حوزه ارتباطات شد تا به گفته وی از صنعت داخلی حمایت به عمل آید. برخی نمایندگان دیگر پا را از این هم فراتر گذاشتند از جمله نماینده زنجان که اسنپ و دیجی‌کالا را به‌خاطر داشتن سهامدار خارجی مورد انتقاد قرار داد. نماینده قزوین نیز با انتقاد از بازبودن اینستاگرام گفت چرا بیش از ۵۰ درصد ترافیک کشور باید به این شبکه اجتماعی اختصاص پیدا کند. غضنفر آبادی نماینده بم نیز اینستاگرام را قتلگاه اعتقادات بسیاری از جوانان نامید. وی خطاب به جهرمی گفت: شما تلاش کردید به فضای مجازی و اینترنت گسترش و سرعت بدهید، ضمن تقدیر از شما، ولی یک چاقوی دودم را تیز کردید که اکنون به اتوبان امن برای حمله ضدانقلاب تبدیل شده است. رضاخواه نماینده مردم تهران نیز وابستگی پلت‌فرم‌های ایرانی به خارج را مورد انتقاد قرار داد و گفت: چرا کسب‌وکارهای اینترنتی تا این حد به پلت‌فرم‌های خارجی وابسته هستند تا جایی که در آبان ۱۳۹۸ به دلیل فیلترینگ آسیب زیادی دیدند.
وزیر ارتباطات نیز در این جلسه به سوالات نمایندگان پاسخ داد. او گزارشی از توسعه شبکه ملی اطلاعات ارائه کرد.
قالیباف: فضای مجازی لجام‌گسیخته است
به گزارش «ایسنا» محمدباقر قالیباف در جلسه علنی صبح دیروز و در جریان بررسی مسائل حوزه ارتباطات بر اهمیت شبکه ملی اطلاعات تاکید کرد و گفت: این هم نیاز همه مردم در شئون مختلف زندگی است و از سوی دیگر امنیت ملی، عمومی، اجتماعی و اخلاقی ما در گرو شبکه ملی اطلاعات است.
وی ادامه داد: ما عدم تناسب در رشد ترافیک داخلی و خارجی را داریم و آن‌قدر که رشد ترافیک در بخش‌خارجی است، درحوزه داخلی نتوانستیم کنترل کنیم بنابراین نیازمند سیاست‌های تعدیلی و راهبردی هستیم که در اختیار این وزارتخانه است.
قالیباف ادامه داد: جنس و شکل ترافیک هم مهم است. در ارسال یک پیام ساده بین دو شهروند ابتدا این پیام به خارج می‌رود و بعد به داخل بازمی‌گردد که ضعف جدی است. ما در همین شبکه ملی اطلاعات در خدمات پایه عمومی دچار کمبود جدی هستیم از جمله در بخش پیام‌رسان و سیستم عامل که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید به آن توجه کند. بحث صیانت از همین شبکه ملی هم موضوعی مهم است.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کودکان، نوجوانان و خانواده‌های ما در معرض فضای آلوده هستند، ادامه داد: این فضای آلوده را باید از دو جهت نگاه کرد یکی تولید محتوا که هم وزارتخانه و هم بقیه دستگاه‌ها مسوول هستند و یکی توسعه سرویس‌های داخلی، سیاست‌های دولت و اعمال مدیریت در شبکه. امروز ما این لجام گسیختگی را می‌بینیم. این ضعف مدیریت و بدون سیاست‌گذاری بودن را در کشور مشابهی در شرق و غرب نداریم و حس می‌کنید حالت لجام گسیخته و رها شده‌ای وجود دارد.
قالیباف با بیان اینکه شبکه ارتباطی ما متکی به حوزه موبایل است، افزود: ما در شبکه ثابت فیبر نوری بسیار ضعیف عمل می‌کنیم. فیبر نوری از ۷۰ کیلومتر به ۲ هزار کیلومتر رسیده، اما سیاست مشخصی نیست. این از وظایف روشن وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و نیاز به پول دولت هم ندارد. بخش‌خصوصی می‌تواند این کار را انجام دهد و اپراتورها هم داوطلب هستند، چرا منازل و مدارس نباید فیبر نوری داشته باشند که با توسعه شبکه داخلی آسیب‌پذیری، کاهش یابد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اهمیت زیرساخت محتوا و خدمات تصریح کرد: بخشی از محتوا حتما در اختیار دستگاه‌های دیگر و مردم است، اما سیاست‌گذاری و مدیریت وجود ندارد چطور ما در حوزه خودرو سیاست‌گذاری، تعرفه‌گذاری و حمایت از صنعت داخل می‌کنیم تا این صنعت رشد کند، چرا درحوزه وظایف وزارتخانه مربوطه که باید سیاست‌های تعدیلی داشته باشد و رشد حوزه داخلی و خارجی متناسب باشد این سیاست اعمال نمی‌شود و این فرصت داده نمی‌شود. حمایت در حوزه محتوا از بخش داخلی صورت نمی‌گیرد.
انتقاد از اینستاگرام
برخی از نمایندگان مجلس در جلسه دیروز از اینستاگرام به‌شدت انتقاد کردند.
فاطمه محمد بیگی، نماینده قزوین در سخنانش گفت: من نگران وضعیت فرهنگی موجود در فضای مجازی هستم. چندی پیش اینستاگرام انتشار تصاویر عرضه‌نگاری را آزاد کرد و در ایام شهادت سردار قاسم سلیمانی نیز اقدام به حذف پست‌های تسلیت کاربران ایرانی کرد اما نه‌تنها چاره‌جویی نشد بلکه بیش از ۵۰ درصد ترافیک اینترنت کشور به این شبکه اختصاص یافته است.
وی اضافه کرد: بیش از یک‌سوم کل ترافیک نباید به مجموع شبکه‌های خارجی اختصاص یابد. در چنین شرایطی اختصاص نیمی از ترافیک به یک شبکه کاملا ساختاری است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌تواند آن را مدیریت کند.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با ابراز نگرانی از افزایش جرایم رایانه‌ای براساس گفته‌های پلیس فتا خاطرنشان کرد: افزایش درصد کاربران فضای مجازی و عدم فرهنگ‌سازی به افزایش جرائم می‌انجامد که از جمله آنها فروش اسلحه گرم و سرد و پیوستن به سایت‌های پورنو است. این یک خلأ ساختاری است آیا اقدام خاصی برای آن انجام داده‌اید؟.
غضنفرآبادی نماینده مردم بم نیز با اشاره به اینکه اینستاگرام قتلگاه اعتقادات بسیاری از جوانان شده از توسعه اینترنت و فضای ارتباطی در دوره جهرمی انتقاد کرد و گفت: شما تلاش کردید به فضای مجازی و اینترنت گسترش و سرعت بدهید، ضمن تقدیر از شما، ولی یک چاقوی دودم را تیز کردید، اما سوال این است آیا از این موضوع استفاده خوب شد یا استفاده بد؟ فضای مجازی با سرعت اینترنت یک اتوبان امن برای حمله ضدانقلاب و دشمنان انقلاب را تا عمق ایران اسلامی به‌وجود آورد که بسیاری از جوانان ما در این اتوبان کشته یا مجروح شدند.
وی ادامه داد: اعتراض به حق مردم با تاخت و تاز ضد انقلاب همچون منافقین و سلطنت‌طلبان بی‌آبرو با استفاده از این فضا از مسیر خود خارج شد و خسارت‌های زیادی را بر مردم تحمیل کرد. آیا در این موضوع شما مسوول نیستید؟
غضنفرآبادی تصریح کرد: چرا پیام‌رسان‌های داخلی حمایت نشدند؟ و چرا پیام‌رسان‌های خارجی این‌قدر حمایت می‌شوند؟
حمله به اسنپ و دیجی‌کالا به‌خاطر سهامدار خارجی
انتقاد از فضای اینترنت در کشور در میان صحبت‌های نمایندگان به استارت‌آپ‌های شناخته شده داخلی هم کشیده شد و نماینده زنجان از فعالیت اسنپ و دیجی‌کالا به‌خاطر داشتن سهامدار خارجی ابراز نگرانی کرد.
این نماینده مجلس درحالی از دو استارت‌آپ ایرانی به‌خاطر سهامدار خارجی انتقاد کرده که ایرانسل، یکی از دو اپراتور اصلی ایران سال‌هاست دارای سهامدار خارجی است.
مصطفی طاهری با اشاره به ایرادات فنی حوزه مخابراتی و ارتباطی کشور اظهار کرد: آمار درصد مکالمات موفق، ۵۳ درصد است که پایین محسوب می‌شود، همچنین ضریب نفوذ تلفن ثابت در روستاها ۱۸ درصد است درحالی که این میزان برای اینترنت به ۵۰ درصد رسیده که نشان از سیاستی می‌دهد که درباره تلفن ثابت وجود نداشته و توجه به فضای اینترنت است.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس همچنین ضریب نفوذ ۱۵/ ۰درصد برای فیبر نوری را پایین توصیف کرد و افزود: این میزان برای سایر کشورها مثل چین بسیار بالاتر است.
وی اضافه کرد: سهم اقتصاد دیجیتال در کشور تنها ۵/ ۶ درصد است که پایین ارزیابی می‌شود همچنین رتبه ۱۲۹ برای ایران در جهان درباره پهنای باند بسیار پایین است.
این نماینده مردم از استان زنجان در مجلس شورای اسلامی در پایان با انتقاد از سرعت پایین پیاده‌سازی دولت الکترونیک خاطرنشان کرد: این پروژه صرفا به اسکن مدارک محدود شده است، همچنین دیتا سنتر روستایی باید مورد استفاده قرار بگیرد.
آذری‌جهرمی: تا پایان سال ۱۸ ماهواره تولید داخل خواهیم داشت
آذری‌جهرمی هم در این جلسه به دفاع از عملکرد و سیاست‌های سال‌های اخیر در توسعه اینترنت و ارتباطات پرداخت.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه تا پایان سال ۹۹، ۱۸ ماهواره تولید داخل داریم، گفت که برنامه صلح‌آمیز فضایی با تکیه بر توان پرتابگران وزارت دفاع درحال پیگیری است و اخیرا ظرفیت‌های نیروی هوا و فضا سپاه نیز به ظرفیت‌های عملی کشور اضافه شده است.
آذری‌جهرمی با اشاره به اقدامات وزارت ارتباطات درحوزه شبکه ملی اطلاعات گفت: شبکه ملی اطلاعات در سال ۸۴ مطرح و در سال ۸۶ تصویب شد؛ از آن زمان درحال پیگیری است که اولین گام آن هم استقرار شبکه ارتباط مناسب بوده است. تلاش‌های خوبی از سال ۸۶ تا ۹۲ صورت گرفته و از آن به بعد هم رشد این حوزه قابل‌توجه‌تر است. مجموعه ظرفیت‌های شبکه ملی اطلاعات از سال ۹۲ تاکنون به ۱۸ هزار مگابیت رسیده. امروز نسل سوم و چهارم تلفن همراه تحت پوشش تمام شهرهای کشور است و برای دسترسی روستایی هم برنامه‌ای داریم؛ البته ظرفیت اتصال روستاها به شبکه ملی اطلاعات ۸۹ درصد و تحت پوشش خدمات نسل سوم و چهارم تلفن همراه هستند.
به گفته وی در سال ۹۲، ۳۰۰ هزار شهروند تحت پوشش شبکه تلفن همراه بودند که این میزان اکنون به ۷۰ میلیون شهروند رسیده است. به‌رغم همه تحریم‌ها و فشارها به شبکه ملی اطلاعات، وزارت ارتباطات تلاش حداکثری را انجام داد. طبق گزارش سازمان جهانی مخابرات سال گذشته جمهوری اسلامی ایران دارای بالاترین نرخ رشد ارتباطات و فناوری اطلاعات در منطقه بوده و در دنیا به رتبه دوم دست پیدا کرد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه کرونا نقاط قوت و ضعف را روشن کرد، توضیح داد: کرونا محکی برای توسعه زیرساخت‌ها بود. ما در بازدید ۱۰ روزه به رشد ۱۵۰ درصدی و دو‌و‌نیم برابر شدن استفاده از شبکه‌های ارتباطات رسیدیم که پیش‌بینی می‌شد در خرداد ۱۴۰۰ به این آمار دست پیدا کنیم. حوزه‌های مختلفی از بهداشت و سلامت، بانکداری و بنگاهداری و موارد دیگر تحت پوشش قرار گرفته است. مردم در ایام ماه مبارک رمضان به‌خاطر محدودیت برای حضور در مراکز مذهبی عبادات را از طریق فضای مجازی انجام می‌دادند. این مدت مشخص کرد که باید انحصار شکسته شده و راه برای بخش‌خصوصی باز شود. باید به سمت واگذاری کانال‌های زیرزمینی رفت.
آذری‌جهرمی با بیان اینکه باید مخابرات را وارد رقابت برای شکوفایی استعدادها کرد، گفت: سال ۹۲ مجموعا ۴۰۰ اپلیکیشن ایرانی داشتیم که امروز به ۳۴۵ هزار اپلیکیشن رسیده است. مردم در نقاط دور از مرکز هم می‌توانند کسب‌وکارشان را از طریق نرم‌افزارها تقویت کنند، حمایت از کسب‌وکارهای خرد و بنگاه‌های کوچک در دستور کار است تا جوانان شهرستانی در رقابت با جوانان پایتخت مجال و قدرت داشته باشند. الان ۵ هزار شرکت نوپا از تسهیلات برخوردار شده‌اند و اقدامات خوبی در بحث پیام‌رسان‌ها صورت گرفته است.
وی ادامه داد: در ایام کرونا ۸ میلیون نفر از دانش‌آموزان، والدین و معلمان از نرم‌افزار شاد استفاده کردند، پیام‌رسان بومی دیگری با سرمایه‌گذاری دو اپراتور کشور فعال شده و به رشد ۳۲ درصد رسیده‌اند.
وی با بیان اینکه ما به مساعدت مجلس نیاز داریم، گفت: فتوای راهبردی رهبری درباره حرمت تعرض به فضای خصوصی مردم در فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. دولت در این باره لایحه‌ای تهیه کرده که بعد از ارائه مجلس درخواست داریم هر چه سریع‌تر مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه ارائه خدمات از طریق پیام‌رسان‌های بومی به حمایت قانونی نیاز دارد، گفت: باید انحصارها شکسته شود و خدمات‌رسانی به مردم آسان باشد. اینکه مجلس کمیسیون ویژه فضای مجازی و اقتصادی دیجیتال را راه‌اندازی کرده جای قدردانی دارد که پیشنهاد می‌شود این کمیسیون را دائمی کنید.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه کرونا بسیاری از نقاط قوت و ضعف را روشن کرده است، گفت: در همین ایام قوه قضائیه به دولت الکترونیک پیوست که جهش بزرگی است. رئیس‌جمهور شخصا پیگیر پیاده‌سازی دولت الکترونیک است و اخیرا در ابلاغیه‌ای ده‌گانه الزاماتی را برای دستگاه‌ها تعیین کرده است.
