بحران افزوده به چالش‌های کسب‌وکار
فیلترینگ در کمین کسب وکارهای آنلاین
به گفته رضا الفت‌نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی اتفاقی که در هفته گذشته برای برخی از سایت‌های تبلیغاتی آنلاین رخ داد در شرایطی بود که مصوبه‌ای در هیات دولت برای جلوگیری از چنین فیلترهایی وجود دارد. او در این‌باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «هفته گذشته چهار کسب و کار اینترنتی فیلتر شدند که البته یک لیست ۲۵نفره در این زمینه وجود داشت که خوشبختانه از آن لیست تنها ۴ سایت فیلتر شدند به این بهانه که سایت‌های مذکور مجوز فعالیت در عرصه کانون‌های تبلیغاتی را نداشته‌اند. پیگیری‌هایی که انجام دادیم و همچنین رایزنی‌های موثر وزیر ارتباطات در این زمینه منجر به برگزاری جلسه‌ای میان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اتحادیه کسب و کارهای مجازی شد. در پی صحبت با وزارت ارشاد و رفع مساله قرار شد از این پس فرآیند دریافت تاییدیه و مجوز از وزارت ارشاد سریع‌تر انجام شود در آینده نزدیک نیز وب سرویسی مابین اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی و وزارت ارشاد به وجود بیاید تا ثبت‌نام و ارائه اطلاعات در یک مرکز صورت بگیرد.»
او درباره اینکه آیا شکایت برای فیلتر شدن سایت‌ها از جانب وزارت ارشاد بوده است، می‌گوید: «پس از اینکه موضوع را از مراجع قضایی پیگیری کردیم به ما اعلام شد که وزارت ارشاد لیست ۲۴ سایت را برای فیلتر شدن فرستاده بود، درحالی که بر اساس مصوبه‌ای که سال قبل در پی فیلتر شدن برخی سایت‌های کاریابی با شکایت وزارت کار به تایید هیات دولت رسیده بود، مقرر می‌داشت، روند فیلتر شدن سایت‌ها که شاکیان دولتی دارند در کمیته‌ای که ریاست آن با معاونت حقوقی رئیس‌جمهور است، بررسی شود و با این شیوه از فیلتر شدن کسب و کارها پیش از بررسی مساله جلوگیری شود. اتفاقی که در فیلتر شدن سایت‌های تبلیغاتی از سوی وزارت ارشاد رخ نداد.»
او ادامه می‌دهد: «متاسفانه این روند همچنان در بخش تاکسی‌های اینترنتی با شکایت فرمانداری‌ها و پلمب سایت‌های هواپیمایی در بخش فروش بلیت پروازها ادامه دارد و این سایت‌ها همچنان در حال فیلتر شدن هستند. البته در همین زمینه رایزنی‌هایی با معاونت حقوقی ریاست جمهوری صورت گرفته و قول مساعد درباره تعیین وضعیت تاکسی‌های اینترنتی داده شده است.» الفت‌نسب درباره پیگیری اینکه کمیته مذکور چرا موضوع فیلترینگ سایت‌های تبلیغاتی را بررسی نکرده اعلام می‌کند: «به ما اعلام شد که در اصل مصوبه‌ای که در ۲۷ دی ماه سال قبل با امضای آقای جهانگیری و موافقت هیات دولت تصویب شد، محرمانه است و اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی نمی‌تواند به آن ورود کند. سوال اینجاست مصوبه‌ای که مضمون آن کاهش شکایت دستگاه‌های دولتی از کسب و کارهای اینترنتی و بررسی آن پیش از ارجاع به مراجع قضایی است چرا باید محرمانه باشد.»
پیام‌رسان‌ها خواستار فیلتر
مجموعه فشارهایی که برای فیلترینگ در فضای مجازی کشور وجود دارد به نظر می‌رسد حالا به بدنه برخی از پیام‌رسان‌های داخلی نفوذ کرده و اخیرا چهار پیام‌رسان ایرانی «سروش»، «گپ»، «ایتا» و «بیسفون» خواستار فیلتر شدن دو پیام‌رسان تلگرام طلایی و هاتگرام شدند با این دلیل که فعال بودن آنها آسیب جدی به پیام‌رسان‌های داخلی می‌زند. موضوعی که با انتقاد کارشناسان در فضای مجازی مواجه و اعلام شد دامنه خواسته‌های پیام‌رسان‌های داخلی برای ایجاد انحصار به نفع فعالیت خود در حال گسترده‌تر شدن است. در این مجادله اما پیام‌رسان «بله» موضعی معکوس از خود نشان داد و دربیانیه‌ای اعلام کرد که استارت‌آپ‌های داخلی می‌توانند با ایجاد مزیت‌های رقابتی در ارائه خدمات بر اساس مدل‌های کسب و کاری سودآور و جذب سرمایه‌های بخش خصوصی روی پای خود بایستند و توان رقابت با رقبای مشابه خارجی خود را داشته باشند و از حمایت دولت صرفا در سطح قانونگذاری و ایجاد بسترهای رقابت سالم بهره ببرند.»
اینستاگرام می‌ماند؛ تلگرام نمی‌آید
در شرایطی که بحث فیلترینگ داغ بود شایعاتی مبنی بر فیلتر شدن اینستاگرام نیز به گوش رسید که ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی درباره آن گفت: «فعلا هیچ بحث خاصی نشده است. البته از گذشته تاکنون، ماه‌ها و سال‌ها است که مردم و نخبگان بعضا در مورد بازشدن یا بسته شدن پیام‌رسان‌ها صحبت‌هایی می‌کنند؛ اما شورای عالی فضای مجازی تاکنون درباره بازشدن توییتر یا بسته شدن اینستاگرام هیچ بحث و بررسی نداشته است.»
فیروزآبادی همچنین درباره احتمال رفع فیلتر تلگرام تاکید کرد: «فیلتر تلگرام یک تصمیم قضایی بوده که اتخاذ شده و از آنجا که ما رویکردمان خروج از انحصار تلگرام بوده، با تصمیم قضایی، این بحث خروج از انحصار محقق شد. به گفته او اگر خدمات داخلی پایداری برقرار شود، احتمال تجدیدنظر وجود دارد که البته این موضوع به عهده قوه قضائیه است.» با این وجود اما عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه با بیان اینکه تلگرام هرگز رفع فیلتر نخواهد شد، اعلام کرد: «شایعه بی‌اساس رفع فیلتر تلگرام که به منظور تنفس مصنوعی به پیکر نیمه جان این شبکه هر از چندگاهی منتشر می‌شود، نمی‌تواند روند مهاجرت مردم به پیام‌رسان‌های داخلی را متوقف کند. انشاء‌الله با برنامه‌ریزی‌های انجام شده در آینده نزدیک با برطرف شدن برخی موانع، مهاجرت به پیام‌رسان‌های داخلی تکمیل شده و گام بلندی در تحقق شبکه ملی اطلاعات برداشته خواهد شد.» اما این مخالفت‌ها با چراغ سبز مجلس برای رفع فیلتر تلگرام همراه بود چراکه بعد از اظهارات دبیر شورای عالی فضای مجازی، رئیس کمیته مخابرات مجلس رفع فیلتر تلگرام را شدنی و مشروط به بهبود و افزایش امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی دانست.
رمضانعلی سبحانی‌فر گفت که به‌صورت طبیعی وقتی توانمندی‌ها و امکانات اپلیکیشنی بیشتر می‌شود، استقبال و رضایت عمومی نیز از آن افزایش می‌یابد و فیلتر ماندن اپلیکیشن‌های مشابه خارجی نیز معنایش را از دست می‌دهد. در پی افزایش تدریجی امکانات و قابلیت‌های اپلیکیشن‌های داخلی که طی چند ماه آینده اتفاق خواهد افتاد، رفع فیلتر تلگرام نیز قوت خواهد گرفت. به گفته رئیس کمیته مخابرات مجلس براساس آمار غیررسمی تعداد کاربرانی که اپلیکیشن‌های داخلی را روی گوشی‌های خود نصب کرده‌اند کمتر از ۲۴ میلیون نفر و کاربران فعال در این اپلیکیشن‌ها کمتر از ۱۰میلیون نفر هستند. فضای فیلترینگ در کشور حاکی از آن است که خطر این تیغ حتی می‌تواند کسب و کارهایی را که به گفته دولت و نهادهای سیاسی بخشی از طیف تولیدات داخلی محسوب می‌شوند و باید در شرایط نامناسب اقتصادی کنونی مورد حمایت قرار گیرند هم تهدید کند. به نظر می‌رسد تنها ناظران صبور این مجادله مجازی کاربران و گمنام‌ترین آسیب‌دیدگان آن صاحبان کسب و کارهای خرد باشند که تلاش می‌کنند راهی برای خود در میان کوچه‌های بیکاری بیابند.
ارسال نظر