زاکربرگ: عذر‌ می‌خواهم

- آقای زاکربرگ آیا می‌توانید بگویید دیشب در چه هتلی بودید؟

- زاکربرگ: همممم نه سناتور… (خنده حضار)

- اگر این هفته به کسی پیغامی دادین می‌توانید نامشان را به ما هم بگویید؟

- نه سناتور به‌طور عمومی نه …

- این همه آن چیزی است که برای آن اینجا جمع شده‌ایم. حفظ حریم شخصی حق شماست.

 این بخشی از پرسش و پاسخ یک سناتور در جریان ماراتن ۵ ساعته شهادت مارک زاکربرگ مدیرعامل فیس‌بوک در کنگره آمریکا  بود که اوایل صبح روز گذشته برگزار شد. این جلسه در واقع جلسه مقدماتی برای حضور زاکربرگ در کمیته‌ تجارت و دادگستری پارلمان این کشور است، جایی که او قرار است مورد پرسش و پاسخ و طعنه‌های بیشتری هم قرار گیرد. به خاطر فروش اطلاعات میلیون‌ها کاربر به شرکتی که آنها را برای کمپین انتخاباتی ترامپ مورد استفاده قرار داد. زاکربرگ که بر خلاف معمول تی‌شرت خاکستری‌اش را با کت شلوار و کراوات عوض کرده بود در طول جلسه آرام نشان می‌داد و البته سناتورها هم با سوالاتی نسبتا مودبانه تلاش کردند دریابند که چگونه فیس‌بوک اطلاعات خصوصی میلیون‌ها کاربر را لو داده و اجازه داده شرکت Cambridge Analytica از آنها برای مقاصد سیاسی استفاده کند.

 ماجرای کمبریج آنالیتکا را فیس‌بوک حدود یک ماه قبل فاش کرد ماجرایی که گفته شد اطلاعات شخصی مثل ایمیل، شماره تلفن و حتی علایق کاربران به این شرکت تحلیلگر اطلاعات فروخته شده و این شرکت نیز از آن برای کمپین‌های سیاسی به نفع ترامپ استفاده کرده‌ است.  زاکربرگ در طول یک هفته اخیر مشاوره‌های مختلفی درباره جلسه با سناتورها داشت و از طرف دیگر کمپینی رسانه‌ای را هم به کمک شریل سندبرگ عضو برجسته مدیرانش در فضای رسانه‌ای به راه انداخته بود تا بتواند بزرگ‌ترین مخمصه این شرکت را پس از ۱۴ سال فعالیت از سر بگذراند. بعضی از سناتورها خیلی صریح به زاکربرگ درباره فروش اطلاعات تذکر دادند از جمله آنها سناتور مشهور دموکرات بیل نیلسون از فلوریدا بود که گفت اگر فیس‌بوک و سایر شرکت‌های مشابه اینترنتی نمی‌توانند حریم خصوصی کاربران را حفظ کنند ما این کار را خواهیم کرد!

زاکربرگ اما به صراحت در این جلسه گفت که «واضح است ما به اندازه کافی روی ابزارهایمان کار نکردیم که در مقابل ضرر و زیان مقاوم باشند. این باعث رشد اخبار جعلی، نفوذ خارجی در جریان انتخابات و محتوای تنفرآمیز در مورد توسعه دهندگان و اطلاعات خصوصی کاربران شده است.» زاکربرگ همچنین گفت: «ما به اندازه کافی مسوولیت پذیر نبودیم و این اشتباه بزرگی بود و این اشتباه من بود و من معذرت می‌خواهم. من فیس‌بوک را به راه‌انداختم، من آن را هدایت کردم و الان مسوولیت این موضوع را می‌پذیرم». عذرخواهی‌های بنیان‌گذار فیس‌بوک به اینجا ختم نشد و مدیر ۳۳ ساله این شرکت درباره نفوذ روس‌ها در این شبکه در هنگام انتخابات گفت: این نقصان بزرگی بود و یکی از اولویت‌های من در سال ۲۰۱۸ رفع این نقیصه است. او همچنین تایید کرد تاکنون دوبار توسط بازرس مولر، بازرسی که در مورد دخالت روس‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تحقیق می‌کند، مورد بازجویی قرار گرفته است. زاکربرگ در این جلسه در مورد پنج موضوع مختلف صحبت کرد:

مقابله با قدرت انحصاری

سناتور لیندزی گراهام از زاکربرگ درباره رقبایش پرسید مدیرعامل فیس‌بوک اشاره‌ای به هیچ اسمی نکرد. سناتور جمهوری‌خواه دوباره درباره اندازه فیس‌بوک پرسید و سپس سوال کرد آیا فیس‌بوک خیلی قدرت دارد؟ زاکربرگ با درنگی گفت این حس را من ندارم. سوالات این سناتور درباره انحصار و قدرت بیش‌ از اندازه فیس‌بوک بود.

نسخه پولی فیس‌بوک

مدیرعامل فیس‌بوک با تعداد زیادی سوال روبه‌رو شد که در مورد مدل تجاری فیس‌بوک بود و اینکه این شرکت چگونه از اطلاعات کاربرانش محافظت می‌کند. او همچنین سوالاتی هم درمورد نحوه به دست آوردن دیتای کاربران پاسخ گفت و همچنین به این سوال که آیا قصد دارد نسخه پولی و بدون آگهی فیس‌بوک را منتشر کند؟ زاکربرگ گفت که فیس‌بوک همیشه رایگان بوده اما پیشنهاد نسخه پولی هم ارزش فکر کردن دارد و امکان دارد در آینده فیس‌بوک را با یک نسخه پولی ببینیم.

تکیه آینده بر هوش مصنوعی

وقتی درمورد این پرسیده شد که فیس‌بوک می‌خواهد در آینده چگونه از ابزارهای مدرن استفاده کند زاکربرگ به این اشاره کرد که به کمک هوش مصنوعی می‌توان به سرعت محتوای تنفرآمیز یا پست‌های مشکل‌ساز را شناسایی و حذف کرد. به گفته او به نظر می‌رسد هوش مصنوعی می‌تواند در بررسی و پالایش محتوا نقش مهمی داشته باشد اما این عملکرد هنوز ثابت نشده است.

شنود از گوشی برای تبلیغات؟

یک فرضیه در مورد فیس‌بوک این بوده که این شرکت سال‌هاست از طریق بلندگوهای داخلی گوشی به مکالمات کاربر و اطرافیانش گوش می‌دهد و از این طریق متوجه علایق کاربر شده و برای او آگهی‌های مرتبط پخش می‌کند. سناتور دموکرات  Gary Peters از زاکربرگ در مورد این موضوع پرسید: «به‌صورت بله یا نه بگویید آیا فیس‌بوک از موبایل کاربران برای شنیدن مکالمات اطراف کاربر استفاده می‌کند؟» زاکر برگ گفت: نه

سناتورهایی که عملکرد فیس‌بوک را نمی‌دانند

مجموع سوالات سناتورها نشان می‌داد اغلب آنها سوالات ابتدایی در مورد نحوه جمع‌آوری دیتا و ارائه تبلیغ به کاربران روی فیس‌بوک داشتند. مثلا اینکه فیس‌بوک چگونه دیتای کاربران را ذخیره می‌کند؟ تا چه مدت آن را نگاه می‌دارد؟ کاربران چگونه می‌توانند بر اطلاعاتی که درمورد آنها توسط فیس‌بوک به اشتراک گذاشته می‌شود کنترل داشته باشند؟ بخش عمده‌ای از این سوالات احتمالا برای میلیون‌ها آمریکایی هم سوال است ولی اغلب این سوالات با یک جست و جوی ساده گوگل قابل دریافتن است. بسیاری بعد از جلسه گفتند که سناتورها فرصت خوبی برای پرسیدن سوالات دقیق‌تر درباره نحوه به اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربران را از دست دادند.

تبلیغات بیرون از جلسه

جلسه استماع شهادت زاکربرگ بی‌حاشیه نبود. در حالی‌که تمام صندلی‌ها پرشده و بسیاری به‌طور ایستاده در این جلسه حضور داشتند برخی حاضران با بلندکردن پلاکاردهایی با عنوان «جاسوسی را متوقف کنید»، «جاسوسی شرکتی را متوقف کنید» و «از حریم شخصی ما محافظت کنید» مخالفت خود را با لو رفتن اطلاعات کاربران ابراز می‌کردند. در بیرون از ساختمان کنگره نیز گروهی مجسمه‌هایی شبیه به هم از زاکربرگ کنار هم قرارداده بودند که روی آنها نوشته شده بود Fix Fakebook (فیس‌بوک جعلی را اصلاح کنید).


تایم لاین ماجرای افشای اطلاعات فیس‌بوک

 

 آوریل 2010

فیس‌بوک از پلت‌فرم Open Graph رونمایی کرد. ابزاری که به برنامه‌نویس‌ها اجازه می‌داد با نوشتن برنامه‌ای به اطلاعات کاربران از قبیل جنسیت، محل اقامت، تولد، تحصیلات، علایق سیاسی، رابطه‌های شخصی، عقاید مذهبی و حتی محتوای چت‌ کاربران دسترسی داشته باشند.

مه 2010

زاکربرگ مطلبی در روزنامه واشنگتن‌پست نوشت و در آن گفت صدای انتقاد کاربران را شنیده و وعده داد که با تغییراتی نگرانی‌های کاربران را رفع خواهد کرد.

2013

یک استاد دانشگاه کمبریج به نام الکساندر کوگان و شرکتش Global Science Research یک اپلیکیشن به نام thisisyourdigitallife ساختند که گفته می‌شود توسط آن اطلاعات شخصی ۳۰۰ هزارتا یک میلیون نفر را استخراج کرده است. کوگان حاضر به حذف اطلاعات کاربران نشد.

۲۰۱۴

فیس‌بوک قوانینش را کمی تغییر داد که بر اساس آن برنامه‌نویسان دیگر بدون تایید خود کاربر نمی‌توانستند به اطلاعات دوستانش دسترسی داشته باشند.

۱۱ دسامبر ۲۰۱۵

گاردین افشا کردن که شرکت Cambridge Analytica به تد کروز، نامزد انتخابات ریاست جمهوری با استفاده از اطلاعات ده‌ها میلیون‌نفر کمک رسانده است.فیس‌بوک در پاسخ اعلام کرد که دسترسی به اپلیکیشن کوگان را مسدود کرده و هم از کوگان و هم از شرکت Cambridge Analytica خواسته اطلاعات کاربران را حذف کنند.

۲۰۱۶

کمپین ترامپ در انتخابات تبلیغات فراوانی روی فیس‌بوک انجام داد که مشخص شده بر اساس اطلاعات Cambridge Analytica بوده است. Mark Turnbull مدیرعامل در همان زمان به کانال ۴ انگلیس گفت که شرکتش مسبب پیروزی ترامپ بوده است.

۱۷ مارس ۲۰۱۸

گاردین و نیویورک‌تایمز فاش کردند که اطلاعات ۵۰ میلیون کاربر فیس‌بوک به شرکت Cambridge Analytica فروخته شده است.بعدا فیس‌بوک اقرار کرد رقم دقیق ۸۷ میلیون نفر است.

۲۰ مارس

کمیسیون فدرال تحقیقات درباره نقض حریم خصوصی کاربران توسط فیس‌بوک را آغاز کرد.

۲۱ مارس

زاکربرگ سکوتش را شکست: «ما در حال تحقیقات برای این هستیم که ببینیم چه اتفاقی افتاده تا جلوی آن را در آینده بگیریم.»

۲۵ مارس

زاکربرگ تبلیغ عذرخواهی تمام صفحه در تعدادی روزنامه منتشر کرد.

۱۰ آوریل

شهادت دادن زاکربرگ در کنگره و عذرخواهی به خاطر نقض حریم شخصی کاربران.