غول‌های تکنولوژی چطور آرام می‌گیرند؟
انحصاردرمانی
در این سال‌ها شرکت‌های بزرگ تکنولوژی مانند گوگل، فیس‌بوک و آمازون دنیا را به جایی بهتر برای زیستن تبدیل کردند، اما حالا این شرکت‌ها به بد بودن متهم هستند و البته به بزرگ، غیر رقابتی، اعتیادآور و عاملی برای نابودی دموکراسی. رگولاتورها آنها را جریمه می‌کنند، سیاستمداران آنها را زیر سوال می‌برند و حتی بعضی حامیان گذشته‌شان هشدار می‌دهند که قدرت این شرکت‌ها می‌تواند منجر به آسیب و ضرر شود. با این همه اما مخالفان غول‌های تکنولوژی ظاهرا گمراه شده‌اند. این فرضیه که بنگاه‌های تجاری بزرگ لزوما باید آسیب‌زننده باشند، اشتباه ساده‌ای است. اپل به دلیلی ساده به‌عنوان ارزشمندترین شرکت جهان تحسین می‌شود و آن این است که محصولاتی را می‌سازد که مردم حتی در فضای رقابتی جدی و شدید هم می‌خواهند آنها را بخرند. بسیاری از سرویس‌دهندگان آنلاین شرایط بدتری را تجربه می‌کنند، اگر ارائه‌دهندگان خدمات به آنها کوچک‌تر باشند. شواهد برای ارتباط میان موبایل‌های هوشمند و ناامیدی بسیار ناچیز هستند. اخبار جعلی هم تنها یک پدیده آنلاین نیستند.
در واقع پلت‌فرم‌های بزرگ تکنولوژی به خصوص فیس‌بوک، گوگل و آمازون نگرانی‌هایی را برای رقابت منصفانه و عادلانه ایجاد می‌کنند. این تا حدودی به این دلیل است که آنها اغلب از معافیت‌های قانونی بهره می‌برند. برخلاف ناشران، فیس‌بوک و گوگل به ندرت مسوولیت آنچه کاربران در آنها انجام می‌دهند را به عهده می‌گیرند و سال‌ها اغلب خریداران آمریکایی آمازون هیچ مالیات بر فروش کالایی را نپرداخته‌اند. هیچ کدام از غول‌های تکنولوژی در بازار به سادگی رقابت نمی‌کنند. آنها به سرعت خودشان به یک بازار تبدیل شده‌اند و زیرساخت یا پلت‌فرم‌های لازم برای اقتصاد دیجیتالی را ایجاد کرده‌اند.
به نظر می‌رسد که بسیاری از سرویس‌ها و خدمات آنها رایگان باشد، اما کاربران این هزینه را با دادن اطلاعاتشان می‌پردازند. هرچند این شرکت‌ها در حال حاضر هم قدرتمند هستند، اما ارزیابی بازار سهام عظیم آنها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران روی دو برابر یا حتی سه برابر شدن قدرت این شرکت‌ها در یک دهه آینده حساب کرده‌اند. با این اوصاف حالا یک ترس و نگرانی منطقی وجود دارد که غول‌های تکنولوژی از قدرت‌شان برای محافظت و گسترش قدرت و نفوذشان استفاده خواهند کرد که می‌تواند به ضرر مصرف‌کنندگان تمام شود. وظیفه حساس سیاستمداران محدود و مهار کردن آنها بدون جلوگیری از رشد نوآوری است.
رقابت شدید کمتر
این پلت‌فرم‌ها نفوذ و سلطه زیادی پیدا کرده‌اند، چون آنها از تاثیرات شبکه‌ای بهره می‌برند. بزرگی، بزرگی می‌آورد؛ هر چه تعداد فروشندگان آمازون بیشتر شود، تعداد خریداران آن هم بیشتر می‌شود و این روند نظر فروشندگان و خریداران بیشتری را هم جلب می‌کند. بعضی بررسی‌ها در این زمینه نشان می‌دهد که آمازون بیش از ۴۰ درصد از حجم خریدهای آنلاین در آمریکا را در اختیار خودش دارد. فیس‌بوک هم با بیش از دو میلیارد نفر کاربر فعال ماهانه، سلطه خودش بر صنعت رسانه را حفظ می‌کند. شرکت‌ها بدون گوگل کاری نمی‌توانند بکنند و حتی در بعضی کشورها بیش از ۹۰ درصد از جست‌وجوهای اینترنتی به کمک گوگل انجام می‌شود. جالب است بدانید که فیس‌بوک و گوگل دو سوم درآمد تبلیغات آنلاین در آمریکا را به خودشان اختصاص دادهاند.
فعالان و مجریان قوانین ضد انحصارطلبی آمریکا امکان بهره‌برداری از ابهامات را به غول‌های تکنولوژی دادهاند. آنها با این کار به مصرف‌کنندگانی که به سختی می‌توانند زمان کاهش قیمت‌ها و رایگان شدن خدمات را تشخیص دهند، ضرر می‌رسانند. این شرکت‌ها خودشان نگران استارت‌آپ‌های رقیب هستند که تنها یک کلیک از آنها عقب بوده و به این ترتیب سلطه این غول‌ها می‌تواند با یک تکنولوژی جدید مانند بلاک‌چین از بین برود و تهدید شود. پیش از گوگل و فیس‌بوک، شرکت‌هایی مانند Alta Vista و MySpace درگیر چنین شرایطی بودند. حالا چه کسی این شرکت‌ها را به خاطر می‌آورد؟
با این همه اما موانع برای ورود به عرصه تکنولوژی در حال افزایش است. فیس‌بوک نه تنها بزرگ‌ترین استخر اطلاعات شخصی دنیا را در اختیار دارد، بلکه بزرگ‌ترین نمودار اجتماعی (فهرستی از اعضایش و اینکه چطور متصل می‌شوند) را هم دارد. آمازون اطلاعات قیمتی بیشتری از هر شرکت دیگری دارد. دستیارهای صوتی هوشمند مانند الکسای آمازون و آسیستان گوگل امکان کنترل و نظارت بیشتری را بر تجربه‌های اینترنت افراد به آنها می‌دهند. شرکت‌های تکنولوژی چینی هم که امکانات زیادی برای رقابت با این غول‌ها دارند، اما امکان دسترسی نامحدود به مصرف‌کنندگان غربی را ندارند. اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد، مصرف‌کنندگان شاهد یک صنعت تکنولوژی بی‌جنب و جوش و غیرفعال خواهند بود که می‌تواند برای آنها هم آسیب‌رسان باشد. هر چه سرمایه‌گذاری کمتری در استارت‌آپ‌ها انجام شود، اغلب ایده‌های خوب توسط غول‌های تکنولوژی خریداری خواهند شد تا سود حاصل از این ایده‌ها و نوآوری‌ها هم به جیب همین غول‌ها برود.
اولین نشانه‌ها هم در حال حاضر مشهود هستند. کمیسیون اروپا گوگل را به استفاده از کنترل اندروید برای ترغیب کاربران به استفاده و نصب اپلیکیشن‌های خودش، متهم کرده است. فیس‌بوک همچنان به خرید شرکت‌هایی که می‌توانند خیلی زود مورد توجه کاربران قرار بگیرند ادامه می‌دهد؛ مانند اینستاگرام، واتس‌اپ و اخیرا اپلیکیشن tbh که امکان ارسال تعریف و تمجیدهای نوجوانان برای یکدیگر به‌صورت ناشناس را فراهم می‌آورد. هر چند آمازون همچنان رقابت خود در بخش‌های مختلف از خواربار فروشی گرفته تا تلویزیون را افزایش می‌دهد، این شرکت همچنین می‌تواند رقبا را پیدا کرده و آنها را در بازار از میدان به در کند.
درمان رقابتی
در گذشته جوامع برای مقابله با انحصارطلبی، آنها را از بین می‌بردند یا آنها را به ارائه خدمات عمومی مجبور می‌کردند. امروز همه این شیوه‌ها اشکالات بزرگی دارند. ابزارهای سنتی و قدیمی برای قانون‌گذاری خدمات رفاهی و عمومی مانند کنترل قیمت‌ها و سود سرمایه‌گذاری‌ها به سختی قابل اجرا هستند، چون اغلب محصولات رایگان هستند و با پشتوانه نوآوری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های کلان به بازار می‌آیند. به همین ترتیب از بین بردن انحصارطلبی غول‌های تکنولوژی می‌تواند به از بین رفتن استاندارد اقتصادهای پلت‌فرمی منجر شده و کیفیت خدمات ارائه شده به مصرف‌کنندگان را کاهش بدهد. نبود یک راهکار ساده سیاستمداران را از سردادن شعارهای جالب توجه محروم می‌کند، اما باعث نمی‌شود که مجریان و فعالان قوانین ضد انحصارطلبی عقب‌نشینی کنند.
همین موضوع مقابله با انحصارطلبی غول‌های تکنولوژی را مشکل کرده است. با این حال بعضی فعالان قوانین ضد انحصارطلبی معتقدند که می‌توان دو راه در پیش گرفت. اولین راه این است که از قوانین فعلی برای رقابت بهتر بهره‌برداری شود. برای این کار باید خرید استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک توسط شرکت‌های تکنولوژی بزرگ مانند خرید اینستاگرام توسط فیس‌بوک و خرید سرویس نقشه ویز توسط گوگل، به دقت مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود این پلت‌فرم‌های بزرگ برای حفظ کاربران محصولات خودشان این خریدها را انجام نمی‌دهند. دومین راه این است که مجریان و فعالان قوانین ضد انحصارطلبی شیوه فعالیت بازارهای تکنولوژی را بازنگری کنند. یک دیدگاه واحد که با مشورت اقتصاددانان و قانون‌گذاران در این زمینه ایجاد شود، می‌تواند ضمن حفظ امنیت اطلاعات شخصی کاربران و جلوگیری از سوءاستفاده از آنها، امکان ارائه خدمات بهتر و باکیفیت‌تر را هم فراهم بیاورد.
منبع: اکونومیست
ارسال نظر