با مشاهدات از بازار مشخص شد
کارت‌خوان‌ها نان‌ها را کوچک کردند!
البته بر اساس جدول ارائه‌شده برای قیمت نان در سال۱۴۰۱ به تفکیک نوع آرد در استان‌ها وزن چانه نان در استان‌های مختلف کشور، متفاوت است؛ در شهر تهران وزن چانه نان سنگک ۶۵۰گرم، بربری با آرد نوع یک (یارانه‌ای) ۶۰۰گرم، تافتون ۲۵۰گرم و نان لواش نیز ۱۶۰گرم است که در تمامی نانوایی‌ها وزن مذکور به شکل بنری بزرگ نصب شده است. دولت نیز گفته است که قیمت انواع نان در سال۱۴۰۱ بدون‌تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماند و شهروندان در صورت مشاهده افزایش قیمت نان با سامانه۱۲۴ تماس بگیرند تا برخورد قانونی با متخلفان صورت گیرد، با این حال اخبار مختلف از استان‌ها از اصفهان و تبریز تا خراسان و فارس به اذعان مسوولان کم‌فروشی سکه رایج شده و بیشترین شکایت درباره کم‌فروشی و در مرحله بعد گران‌فروشی است. اگر‌چه این طرح لااقل حجم قاچاق و انحراف یارانه‌های تخصیصی از سوی دولت را کم و ساماندهی کرده است و یک دستاورد برای دولت به‌شمار می‌رود اما به‌نظر می‌رسد این دستاورد به بهای کوچک‌شدن نان‌های مردم تمام‌شده و باید هرچه زودتر چاره‌ای برای آن اندیشید.
مشاهدات بازار نیز از سطح شهر تهران از کوچک‌شدن روزانه نان‌ها همزمان با اجرایی‌شدن فروش نان با کارت‌خوان‌های نصب‌شده حکایت دارد؛ این در حالی است که در سال‌های نه‌چندان دور تمامی چانه‌های نان ابتدا وزن‌کشی می‌شد و سپس به داخل تنور می‌رفت یا در دهه‌های قبل فروش نان کیلویی و به‌اصطلاح بر مبنای وزن «من» (در شهر‌های مختلف هر «من» متفاوت بود به‌عنوان مثال در خراسان هر من سه کیلو بود).
کارت‌خوان‌هایی که قابلیت پیچاندن دارند!
پیش از این حشمت‌الله عسگری معاون استاندار تهران گفته بود: «۹هزار و ۶۰۰ نانوایی مجوز‌دار در استان تهران فعالیت دارند و تمامی این نانوایی‌ها به سیستم کارت‌خوان مجهز شده‌اند.» وی با بیان اینکه با اجرای طرح هوشمندسازی فروش نان، میزان تخصیص آرد و میزان یارانه واحدهای نانوایی شفاف‌سازی می‌شود، افزوده بود: «هر تراکنش مربوط به نان و میزان فروش نان در قالب این طرح مشخص می‌شود و این شفافیت یک آورده بزرگ یارانه‌ای برای جامعه محسوب می‌شود.» اگر‌چه این طرح لااقل حجم قاچاق و انحراف یارانه‌های تخصیصی از سوی دولت را کم و ساماندهی کرده است و یک دستاورد برای دولت به‌شمار می‌رود اما به‌نظر می‌رسد این دستاورد به بهای کوچک‌شدن نان‌های مردم تمام‌شده و باید هرچه زودتر چاره‌ای برای آن اندیشید.
فروش نان با آردهای اضافی؟
اگر ادعای استانداری تهران مبنی‌بر کارت‌خوان کردن تمامی نانوایی‌های سطح شهر تهران درست باشد، نباید نانوایی‌ها، فروش نان بدون کارت‌خوان داشته باشند. درحالی که یک نانوایی در محدوده مرکز میوه و تره‌بار کردستان به‌رغم اعلام معاون استاندار تهران فروش بدون کارت‌خوان و با درخواست پرداخت قیمت نان به شکل نقدی را در برخی روزها انجام می‌دهد، در چنین شرایطی بعید است که نانوایی مذکور توانایی پخت نان با قیمت ۳۰۰۰تومان را با آرد آزاد داشته باشد و از این‌رو می‌توان به‌راحتی دریافت که احتمالا مازاد آرد سهمیه‌ای را خارج از جریان شبکه می‌فروشد، بدون آنکه نگران کاهش سهمیه آرد خود باشد.
به این ترتیب اجرای یک طرح خوب در حال انحراف است و موجب کوچک‌شدن نان‌های مردم شده است، درحالی‌که می‌توان به‌راحتی با محاسبه فروش نان بر مبنای وزن جلوی این نوع زیاده‌خواهی‌ها را هم گرفت و مردم را نسبت به این نوع طرح‌ها بدبین نکرد، به‌خصوص آنکه اتحادیه‌های نانوایی مخالفتی با فروش کیلویی نان ندارند. البته بنا به ادعای رئیس اتحادیه نان سنگکی تهران هم‌اکنون هزینه‌های کارگری به‌همراه سایر هزینه‌های ناشی از تورم بالای امسال توجیه فعالیت را سخت کرده است. یک نانوایی سنگکی در محدود خیابان فاطمی با تایید این ادعا به خبرنگار ما درباره فروش نان یا آرد خارج از سیستم کارت‌خوان گفت: این کار برای کسی که وجدان کاری داشته باشد امکان‌پذیر نیست، زیرا بر مبنای میزان فروش، به نانوایی‌ها آرد تخصیص داده می‌شود، مگر آنکه کم‌فروشی زیادی در نانوایی صورت بگیرد تا دوباره به‌اصطلاح بتواند یک تنور از آردهای مازاد بزند!
البته موضوع هزینه‌ها به‌ویژه اجاره‌بهای مغازه و اجاره مجوز از جمله هزینه‌هایی است که در سال‌جاری بسیار بالا رفته، لذا اتحادیه‌ها می‌توانند با تسهیل در صدور مجوزها حجم زیادی از هزینه‌های فعالان نانوایی را در سطح شهر تهران کم کنند. یک شهروند که شاکی از کوچک‌شدن نان سنگک خریداری‌شده‌اش بود، در این‌باره گفت: مجوز و سهمیه و... همه اینها به مردم ربطی ندارد. دولت فقط نباید به فکر این باشد که هزینه‌اش را کاهش بدهد، بلکه باید نظارت کند و هرچه سریع‌تر جلوی این نوع کم‌فروشی‌ها را بگیرد. این‌طور پیش برود تا چند سال‌بعد قیمت نان به اصرار دولت ثابت خواهد ماند اما نان سنگک به اندازه کف‌دست خواهد شد!
این شهروند گفت: «اخیرا درباره کم‌فروشی ناناویی‌ها گزارش‌های زیادی پخش می‌شود و در صداو سیما نشان می‌دهند که نانوایی‌ها جریمه می‌شوند. این هم به نفع دولت و اتحادیه است، دولت باید کاری کند که سفره مردم کوچک نشود و گرنه تمام شبکه‌های استانی در حال نشان‌دادن گزارش‌هایی از کم‌فروشی نانوایی‌ها و جریمه آنها هستند. باید چاره‌ای جدی‌تر اندیشید.» وی افزود: «انحصار در صدور مجوز نانوایی‌ها را بردارید تا هزینه‌های اجاره‌های مجوز کم شود و کمتر از وزن نان‌ها زده شود و مانند قبل تمام نانوایی‌ها را ملزم به وزن‌کردن چانه یا فروش کیلویی نان کنید. مگر الان که تخم‌مرغ را که قبلا شانه‌ای فروخته می‌شود در شهر تهران و میادین میوه و تره‌بار کیلویی نمی‌فروشند؟»
