بررسی بازار خرده‌فروشی در ۱۲ماه اخیر نشان می‌دهد
افزایش ۴۰درصدی قیمت خرما
کف قیمت متعلق به خرمای زاهدی خشک است که با رنگ زرد شناخته می‌شود. البته معمولا در این مراکز، گران‌ترین خرمای رایج یعنی خرمای خشک پیارم عرضه نمی‌شود و سقف قیمتی ۷۰هزارتومان، برای خرمای مضافتی یا خرمای آبادانی است. بر اساس گزارش هفته گذشته روزنامه همشهری، هر بسته ۴۰۰تا ۵۰۰گرمی خرما حدود ۳۰هزار تومان قیمت دارد. قیمت بعضی از انواع خرما مثل کبکاب که از پرتقاضاترین ارقام خرمای ارزان‌قیمت محسوب می‌شود از کیلویی ۵۰هزارتومان بالاتر رفته و انواع درجه یک آن تا کیلویی ۸۰هزارتومان هم به فروش می‌رسد. کمترین قیمت خرمای پیارم که مرغوب‌ترین رقم تولیدی کشور و خرمای خشکباری و مجلسی محسوب می‌شود کیلویی ۱۶۰هزارتومان است که این قیمت استفاده از این نوع خرما را برای بسیاری از مصرف‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان داخلی دشوار کرده است. نگاهی به تغییرات قیمت انواع خرما در یک‌سال گذشته حاکی از افزایش ۳۰تا ۵۰درصدی قیمت بیشتر ارقام پرمصرف و البته رشد ۱۰۰درصدی قیمت در انواع صادراتی است.
در همین زمینه رئیس انجمن ملی خرمای ایران به رادیو اقتصاد گفت: تورم در معیشت کشاورزان و نرخ نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌های کشاورزی اثر گذاشته است. همچنین افزایش دو تا سه‌برابری نهاده‌‌‌‌‌‌‌‌های تولید بهشدت تولیدکنندگان خرما را آزار می‌دهد. با صراحت اعلام می‌‌‌‌‌‌‌‌کنم خرما از محصولاتی است که کمترین تاثیر را از تورم گرفته و مقایسه قیمت ۵سال اخیر خرما نشان می‌دهد شیب نمودار رشد قیمت این محصول به هیچ عنوان با شیب نمودار تورم شباهت ندارد و رشدی بسیار ملایم داشته است. رئیس انجمن ملی خرمای ایران در برنامه روی خط بازار رادیو اقتصاد افزود: نرخ‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌‌های دستوری و خریدهای تضمینی به تولید و تولیدکنندگان داخلی ضربه می‌زند. دخالت در قیمت‌گذاری و قیمت دستوری نتایج مطلوبی ندارد و مکانیزم عرضه و تقاضا بازار را به تعادل می‌رساند و در ضمن ورود به بحث خرید تضمینی خرما، نتیجه‌ای به‌جز رانت و فساد دربر نخواهد داشت. رئیس انجمن خرمای ایران درباره سازوکار تعیین قیمت خرما گفت: به‌‌‌‌‌‌‌‌طور معمول ستاد تنظیم‌بازار قیمت‌گذاری خرما را انجام می‌دهد اما گاهی فرمانداران و دیگر مسوولان دولتی در استان‌ها نیز اظهارنظرهایی درخصوص قیمت خرما انجام می‌دهند که نه‌‌‌‌‌‌‌‌تنها هیچ‌گاه تحقق پیدا نمی‌کند، بلکه باعث لطمه به بازار نیز می‌شود. فرخی تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌کننده نهایی قیمت در بازار را توازن میان عرضه و تقاضا دانست و افزود: تجربه نشان داده با وجود این‌گونه دخالت‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بازار در نهایت عرضه و تقاضا قیمت را تعیین می‌کند. در دو تا سه سال‌قبل ستاد تنظیم‌بازار بهشدت در زمینه تعیین قیمت خرما ورود می‌‌‌‌‌‌‌‌کرد و قیمت‌هایی تعیین می‌‌‌‌‌‌‌‌کرد که بسیار بالا یا بسیار پایین بود و هیچ‌گاه نیز عملیاتی نمی‌شد. رشیدفرخی پیش از این درباره قیمت بالای بعضی ارقام خرما گفت: از میان ارقام متنوع خرما فقط پیارم دارای قیمت بالایی است که این نوع خرما هم رقم مصرفی غالب در کشور نیست و جنبه صادراتی دارد. محسن رشیدفرخی افزود: ایران بعد از مصر دومین تولیدکننده خرما در جهان بوده و از نظر تنوع تولید نیز جایگاه اول دنیا را به خود اختصاص داده است. سالانه یک‌میلیون و ۲۵۰ تا یک‌میلیون و ۳۰۰هزار تن خرما در کشور تولید می‌شود. در حال‌حاضر سه تا چهار‌میلیون نفر در ۶ استان خرماخیز کشور بهصورت مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه مشغول به‌کار هستند. رشیدفرخی، با اشاره به ارزش ارزآوری صادرات این رقم برای کشور، دلیل قیمت بالای آن را محدودیت تولید اعلام کرد و افزود: پیارم خرمای خشکباری و فاقد رطوبت است و به همین دلیل بار آن روی درخت، یک‌‌‌‌‌‌‌‌سوم بار ارقام دیگر خرما که آب‌‌‌‌‌‌‌‌دارترند وزن دارد، از سوی دیگر این رقم تولید گسترده در استان‌های خرماخیز کشور ندارد و فقط در بخش محدودی از جنوب هرمزگان تولید می‌شود. قیمت آن نیز به‌‌‌‌‌‌‌‌دلیل همین محدودیت تولید، بالاتر است. به‌‌‌‌‌‌‌‌گفته رئیس انجمن خرما، ۸۰درصد خرمای پیارم صادراتی است و ۲۰درصد مصرف داخلی دارد، درحالی‌که دیگر انواع خرما، تقاضای داخلی بالاتری دارند و دلیل آن هم تنها قیمت نیست، بلکه ذائقه مردم به‌‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌‌ای است که انواع دیگر خرما ازجمله کبکاب یا مضافتی و دو سه نمونه دیگر تقاضای بالاتری دارند و این ارقام قیمت مناسبی در بازار دارند.
بارندگی و خسارت به خرما
امسال گرچه بخشی از محصول خرما با بارش‌‌‌‌‌‌‌‌های سیل‌‌‌‌‌‌‌‌آسای مردادماه دچار آسیب شد اما پیش‌بینی می‌شود با رشد ۲۰درصدی تولید، یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تن خرما در سطح کشور برداشت شود. مقداد تکلوزاده، دبیر انجمن خرما از وارد‌شدن خسارت به بخشی از محصول خرما در استان‌های سیستان و بلوچستان، بوشهر، خوزستان و کرمان بعد از موج اول بارندگی‌‌‌‌‌‌‌‌ها خبرداد و بیشترین میزان آسیب را نیز در رقم مضافتی عنوان کرد، با این‌حال تاکنون برآورد دقیقی از میزان خسارت از سوی انجمن خرما اعلام نشده و مشخص نیست که حجم خسارت تا چه حد بر قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
