موانع توسعه صادرات فرش

آمارهای صادراتی نشان می‌دهد که به‌دلیل موانع اداری، نتوانستیم از این مزیت به‌خوبی استفاده کنیم. در سال ۲۰۱۹ سهم ایران از بازار یک میلیارد و ۴۶۰ میلیون دلاری تجارت جهانی فرش دستباف، کمتر از ۸ درصد بود و هند و مصر به ترتیب ۳۱ و ۱۸ درصد بازار را در اختیار داشتند، درحالی‌که ایران در برخی سال‌های قبل، از بازار جهانی سهم بیشتری داشت.  اگر موانع اداری از سر راه برداشته نشود، بیم آن می‌رود سهم ایران باز هم کمتر شود. مهم‌ترین مشکل در مسیر صادرات فرش دستباف کشورمان، شیوه‌های مدنظر وزارت صمت و بانک‌مرکزی برای بازگشت ارز است. در تمام کشورها برای صادر‌کننده مشوق‌هایی در نظر گرفته‌ می‌شود ولی در ایران، دولت دنبال درآمدزایی از صادرات صنایع‌دستی و صنعت فرش است. به‌دلیل قطع ارتباطات بانکی، صادرکنندگان فرش دستبافت با مشکلات جدیدی مواجه شده‌اند؛ اما از صادرکنندگان انتظار دارند که برای هر متر فرش‌نایین‌ ۱۳۰‌دلار ارز به کشور برگردانند که بیشتر از قیمت فروش است. همچنین مهلت تسویه حساب ارزی ۸ ماه است که کافی نیست. این عوامل باعث کاهش ۵ درصدی صادرات فرش دستباف ایران در سال گذشته شد. همچنین حمایت دولت برای تسهیل رفت‌وآمد تجار و مسائل دریافت ویزا می‌تواند راهگشا باشد.  متاسفانه برخی کشورها، فرش خود را به نام ایران به فروش می‌رسانند. اگر طرح‌های فرش ایران ثبت‌جهانی شود، به اتکای مقررات کپی‌رایت، هیچ کشوری امکان کپی کردن از نقوش انحصاری ما را نخواهد داشت. بخشی از نیروی کار ماهر از کشور خارج شده و شاهد مهاجرت برخی از استادکاران رفوگر به ترکیه و جمهوری آذربایجان هستیم، درحالی‌که اگر مسیر صادرات فرش دچار تله‌گذاری مقرراتی نمی‌شد، ایران ظرفیت لازم برای تبدیل‌شدن به قطب اصلی صنعت فرش خاورمیانه را دارد.