گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از خیاطی‌ها
افزایش ۲۰ تا ۳۰ درصدی تقاضای تعمیرات
انقراض سفارش دوخت
یکی از خیاط‌های خیابان کارگر شمالی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید دوخت لباس نسبت به سال پیش بیشتر از ۷۰ درصد کاهش داشته و تعمیرات لباس ۳۰ درصد افزایش: «قبلا مشتری‌هایی داشتم که هر سال برای هر مناسبت یا مراسمی حداقل یک دست پیراهن می‌دوختند، اما از وقتی قیمت‌ها بالا رفته آنها هم گم شدند. قیمت پارچه از اول سال بیشتر از سه برابر شده، قیمت پارچه‌ای که برای کتوشلوار متری ۱۰ هزار تومان می‌خریدم به ۵۰ هزار تومان رسیده. حالا اگر بخواهم هزینه مغازه و دستمزد را هم روی آن بکشم دیگر برای مشتری صرفه ندارد.» حسینی پیرمردی حدودا ۶۰ ساله با موهایی ریخته است که ۱۰ سال در کارگر شمالی خیاطی دارد: «تا حالا وضع مردم را این‌قدر خراب ندیده بودم. خود من هم جزو مردم هستم و واقعا شرایط مالی‌ام بد است. پارسال شاگردی داشتم که کارش هم خوب بود و با وجود او می‌توانستم سفارش بیشتری بگیرم، اما الان کار نیست و من هم مجبور شدم عذرش را بخواهم. مگر چقدر درآمد دارم؟» به گفته این خیاط «قیمت مواد اولیه هم این‌قدر بالا رفته که نگو. نخ ۵ هزار تومانی را الان ۲۰ هزار تومان می‌خرم و سوزن خیاطی ۳ هزار تومانی رسیده به ۲۰ هزار تومان. نخ ترک خیاطی ۲۰ هزار تومان بود الان رسیده به ۱۸۰هزار تومان و سوزن پس‌دوز ۲۵ هزار تومانی را باید ۱۷۰ هزار تومان بخرم. درآمد من چقدر بیشتر شده؟ هیچی. کمتر هم شده و مجبور شدم شاگردم را اخراج کنم. درست است که تعمیرات بیشتر شده اما نرخ تعمیرات آنقدر نیست که بتوان با درآمد آن چراغ مغازه را روشن نگه داشت. امید ما به شب عید بود که همه می‌دانند چه اتفاقی افتاد.» خیاط دیگری هم حرف‌های او را تایید می‌کند. حاج‌محمدی در خیابان اسکندری خیاطی دارد. او می‌گوید «سفارش دوخت عملا منقرض شده. دیگر کسی لباس نمی‌دوزد. البته فقط هم تقصیر گرانی و کرونا نیست سلیقه مردم تغییر کرده و ترجیح می‌دهند لباس آماده بخرند. اما قیمت‌ها آنقدر بالا رفته که افرادی که عادت به دوخت لباس داشتند هم دیگر نمی‌توانند لباس بدوزند. قیمت پارچه وحشتناک گران شده. پارچه کت‌و‌شلواری درجه یک پارسال متری ۲۰هزار تومان بود الان همان پارچه را از متری ۶۰ هزار تومان کمتر نمی‌دهند. خب مگر برای یک دست کتوشلوار دست‌دوز مردم چقدر می‌توانند هزینه کنند. تا پارسال یک دست کتوشلوار تقریبا ۷۰۰ هزار تومان درمی‌آمد الان اگر همان کتوشلوار را بخواهم بدوزم کمتر از ۲ میلیون درنمی‌آید. قیمت چسبی که ۳ هزار تومان بود به ۱۵ هزار تومان رسیده و نخ ۲ هزار تومانی را ۱۳ هزار تومان می‌فروشند. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم برای نخ ۱۵ هزار تومان هزینه کنم.» به گفته حسینی درآمد دوخت او نسبت به پارسال ۸۰ درصد کاهش داشته و میزان تعمیرات ۲۰ درصد افزایش: «لباس‌هایی که خودم برای مشتری دوختم را برای تعمیرات می‌آورند. این چه معنی می‌دهد؟ یعنی مشتری من پول دوختن یا خریدن لباس نو را ندارد. نرخ‌نامه درست‌وحسابی هم به ما ندادند و خودمان براساس هزینه‌‌ای که برای تعمیرات می‌کنیم دستمزد می‌گیریم. گاهی مردم نسبت به نرخ بالای دستمزد‌ها اعتراض می‌کنند و خبر ندارند که چقدر قیمت نخ و سوزن و چسب بالا رفته است.»
کرونا، دومین عامل کاهش درآمد
بهرامی می‌گوید «اگر کرونا نبود و مدارس باز بودند شرایط بهتر می‌شد. خیلی از خانواده‌ها به جای اینکه لباس فرم را از مدرسه بخرند، می‌دوزند. سال‌های پیش مشتری‌های زیادی داشتم که دختر و پسرشان لباس فرم دوختند و تقریبا هر سال یا دو سال یک بار سروکله‌شان پیدا می‌شد. اما امسال هیچ خبری نشد.» او پیرمردی راست‌قامت با موهایی سفید و پرپشت است که در خیابان حجاب خیاطی دارد: «دانشجو‌ها هم بخش قابل‌توجهی از مشتری‌های من را تشکیل می‌دادند که از تعداد آنها هم به شدت کاسته شده است.» بهرامی هم می‌گوید دیگر سفارش دوخت ندارد و «دلیلش هم گرانی است. آنقدر پارچه گران شده که مردم می‌ترسند سمت خرید پارچه بروند. نرخ مواد اولیه ما هم چنان رشد کرده که قیمت تمام شده کار سه برابر بیشتر از قبل است. آن هم در عرض یک سال.»
شرایط دخل خیاطی‌ها به شدت خراب است. پارچه از سال گذشته ۳۰۰ درصد گران شده و با توجه به قدرت خرید مردم، رغبتی برای سفارش دوخت وجود ندارد. البته تقاضای تعمیرات لباس، مخصوصا لباس زمستانی، افزایش یافته اما قیمت مواد اولیه آنقدر بالا رفته که دردی از این کاسبان دوا نمی‌کند.
