اگر کرونا نبود مثل بقیه بیکار بودیم

تغییر سلیقه مردم به سمت محصولات طبیعی

«مردم کم‌کم متوجه شدند که چیزی جای محصول طبیعی را نمی‌گیرد». به گفته این آبلیموفروش خیابان جمالزاده میزان فروش او نسبت به سال قبل بالای ۲۰درصد افزایش پیدا کرده است. او که پیرمردی ۶۰ساله است سرکه را هم در کالاهای پرفروش خود جای داد و «خاصیت ضدعفونی‌کننده» آن را دلیل افزایش فروش می‌دانند. کریمی می‌گوید که حدود ۲۰درصد نسبت به اوایل سال افزایش فروش داشته: «به غیر از مشتری‌های ثابت قبلی، از اول سال مشتری‌های بیشتری مراجعه می‌کنند و تعدادشان بیشتر شده است». او لیمو، آبلیمو، خرما و مشتقات آن را به‌عنوان کالاهای پرفروش مغازه خود نام می‌برد. کریمی هر لیتر آبلیموی طبیعی را ۲۲هزار تومان می‌فروشد و برچسب ۷هزار تومان را روی شیشه‌های سرکه چسبانده است. او لیمو را در میدان تره‌بار کیلویی ۱۲هزار تومان می‌خرد: «فروردین لیمو تا کیلویی ۴۰ یا ۵۰ هزار تومان هم رفت اما الان که فصل برداشت رسیده قیمت‌ها پایین کشیده است».

فروشنده دیگری نیز صحبت‌های او را تایید کرد. به گفته او در فروردین ماه هم قیمت بالاتر بود و هم تقاضا. به گفته مشتاق حدود ۲۰درصد به مشتری‌های این فروشنده اضافه شده که نشان از تغییر سلیقه مردم به سمت آبلیموی طبیعی دارد. مشتاق دلیل این موضوع را اینگونه بیان کرد: « به خاطر خاصیت ضدکرونایی لیمو است و اینکه مردم فکر می‌کنند آبلیموهای سوپرمارکتی و بسته‌بندی اسانس و اسید هستند». البته قیمت برخی از محصولات از ابتدای سال حدود ۴۰درصد افزایش پیدا کرده و همچنان با نوسان همراه است: «اما الان لیمو را بیشتر از آبلیمو می‌خرند چون ارزان‌تر شده است». او سرکه، آبلیمو، زیتون و ترشی‌جات را به‌عنوان کالاهای پرفروش خود نام برد.

  لیمو و آبلیمو

مشاهدات خبرنگاران «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که میزان خرید لیمو ترش در مغازه‌های آبلیموگیری نسبت به سال گذشته به‌طور متوسط ۳۰درصد افزایش داشته است، آن هم در حالی که بقیه بازارها در رکود به سر می‌برند. قیمت لیمو در فروردین ماه به دلیل جهش تقاضا و کمبود به کیلویی ۵۰ هزار تومان هم رسید اما هرچه به فصل برداشت این میوه نزدیک‌تر می‌شویم قیمت آن متعادل‌تر می‌شود. این مغازه‌ها اکنون هرکیلو لیمو را بستگی به مرغوبیت آن بین ۱۲تا۱۵هزار تومان نرخ‌گذاری کردند، قیمتی که به گفته یکی از فروشندگان «فقط دوهزار تومان بیشتر از میدان تره‌‌بار است». اما نکته اینجاست که با وجود کاهش قیمت لیمو، نرخ آبلیموی طبیعی افزایش پیدا کرده است؛ به‌طور مثال آب‌لیموگیری خیابان انقلاب، آبلیموی طبیعی را در فروردین لیتری ۱۸هزارتومان می‌فروخته که اکنون به ۲۲هزار تومان رسیده است. مغازه دیگری در کارگر جنوبی آبلیموی طبیعی را درحالی ۱۸هزار تومان قیمت‌گذاری کرده که در فروردین ماه قیمت آن را لیتری ۱۲هزار تومان تعیین کرده بود. احمدی مالک آبلیموگیری خیابان انقلاب دلیل این گرانی را به‌رغم فرارسیدن فصل لیمو، «گرانی همه چیز» می‌داند: «همه چیز گران شده، بنده خدایی که در میدان تره‌‌بار به من می‌فروشد قیمت را بالا برده و من هم ناچارم بالا ببرم که دخل‌وخرج بخواند». یکی دیگراز فروشندگان عواملی همچون «بالارفتن دستمزد شاگرد مغازه، پول برق و گرانی کرایه مغازه» را به‌عنوان دلایل این گرانی نام می‌برد: «برای هر کاسبی شب عید زمان جبران ضررهای طول سال است که شب عیدی همه جا بسته بود، یه بطری آب زرشک نفروختم، همه چک‌ها عقب افتاد». به نظر می‌رسد افزایش تقاضا برای آبلیموی طبیعی قیمت این محصول را افزایش داده. براساس گفته‌های فروشندگان، فروش لیمو در یک ماه اخیر که ارزان‌تر شده از آبلیموی طبیعی میزان بیشتری را ثبت کرده است.

  سرکه‌ به‌عنوان شوینده

قیمت سرکه باوجود افزایش تقاضا از فروردین ماه تغییری نکرده است. دلیل افزایش تقاضا از سوی فروشندگان «خاصیت ضدعفونی‌کننده» این محصول است و نسبت به سال گذشته ۳۰درصد افزایش داشته است: «فروش سرکه خیلی بیشتر شده، چون چیز مهمی نبود، مردم معمولا از سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌ها خرید می‌کردند اما الان به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کننده بیشتر می‌خرند».  هرلیتر سرکه در این مغازه‌ها ۷هزار تومان نرخ‌گذاری شده که در چهارماه ابتدای سال بدون تغییر مانده است. به گفته یکی از فروشندگان «مشتری داشتم قبلا ماه به ماه سرکه نمی‌خرید اما الان چندلیتر می‌خرد، مشخص است که برای تمیز کردن وضدعفونی خرید می‌کنند، من هم از سرکه برای تمیز کردن استفاده می‌کنم».

  کالاهای پرفروش

مشاهدات میدانی خبرنگاران ما نشان می‌دهد که کالاهای آبلیمو، سرکه و خرما سه محصول پرفروش این صنف هستند و رب انار و آلبالو، ترشی‌جات و غوره به ترتیب در رده‌های بعدی فروش قرار دارند.

  آینده بازار

باوجود افزایش فروش این صنف اما هر چهارفروشنده نسبت به آینده بازار خوشبین نبودند و همگی آن را به «قدرت خرید مردم» گره زدند. یکی از فروشندگان، کریمی، درباره آینده گفت: «فروش من بیشتر شده اما در حجم‌های پایین، از طرف دیگر هزینه‌های مغازه هم بالا رفته و نمی‌توان گفت شرایط مساعد است، اگر جنسی که من می‌فروشم برای ایمنی بدن مفید نبود و کرونا هم پیدایش نمی‌شد چه به سر کاسبی من می‌آمد؟ می‌شدم مثل همین هم‌چراغم که لباس می‌فروشد و عملا الان هیچ درآمدی ندارد». فروشندگان دیگر نیز ثبات قیمت‌ها و بالارفتن توان جیب مردم را به‌عنوان عوامل رونق بازار نام بردند که «فعلا به آن امیدی نیست».