گزارش میدانی «دنیای اقتصاد»
بازار داغ لوازم یدکی زیر پله‌ای در چراغ برق
به سراغ فروشندگان این راسته از بازار رفتم و پای صحبت آنها نشستم تا از مشکلات این روزهایشان بگویند. روزهایی که گرانی ارز، تورم، کرونا و... برایشان رقم زده. یکی از فروشندگان که بیرون از مغازه خود ایستاده و منتظر مشتری تازه‌ای این سو و آن سو را نگاه می‌کند وقتی می‌فهمد قصد دارم از مشکلات آنها بنویسم داغ دلش تازه می‌شود تا در این گرمای تابستان از تلاطم بازار بگوید. به گفته او با گران شدن ارز، قطعات یدکی ماشین‌های خارجی طبیعتا گران می‌شود اما علاوه بر آن کارخانه‌های تولیدکننده قطعات یدکی برای خودروهای داخلی هم محصولات خود را گران می‌کنند چون گرانی ارز باعث می‌شود مواد اولیه مورد نیاز خود را گران تر بخرند.
لوازم یدکی زیرپله‌ای
به سراغ فروشنده دیگری می‌روم که مشغول فروش جنس به چندین مشتری است. یکی از مشتریان با او وارد بحث می‌شود و می‌گوید «حالا کدوم تقلبی است، کدوم اصل؟». فروشنده لوازم یدکی با گلایه از تولیدکنندگان لوازم یدکی می‌گوید این روزها تشخیص تقلبی یا اصلی بودن اجناس بسیار سخت است چون برخی از تولیدکنندگان با هزینه بسیار پایین لوازم یدکی را در یک مغازه زیرپله تولید می‌کنند و آن را با قیمت معادل جنس اصلی می‌فروشند، در نتیجه دامنه سود این اجناس تقلبی هم بسیار زیاد است و ما هم واقعا نمی‌توانیم تشخیص دهیم کدام اصل است و کدام تقلبی.
واسطه‌ها در تحریم
یکی از مسائلی که همیشه در قیمت لوازم یدکی خودرو موثر است تحریم‌های اقتصادی است. محدودیت فروش تولیدات صنعتی یا محدودیت در تبادلات مالی منجر می‌شود قیمت تمام شده یک جنس وارد شده برای واردکنندگان و فروشندگان بیشتر شود. از فروشنده مذکور کم و کیف تاثیر تحریم‌ها را جویا می‌شوم. می‌گوید تحریم باعث می‌شود واردکنندگان نتوانند یک قطعه یدکی را به طور مستقیم از تولیدکننده خارجی بخرند و وارد کنند، بنابراین پای واسطه‌ها و دلال‌ها وسط می‌آید و هر یک از این مراحل به معنی گران‌تر شدن قیمت تمام شده کالای وارداتی است. به گفته او مشکلات موجود در روند اداری ترخیص کالا از گمرک و بوروکراسی اداری آن نیز مزید بر علت است تا لوازم یدکی گران‌تر به دست مشتری برسد.
۳۰ تا ۱۰۰ درصد گرانی
قبل از اینکه وارد بحث دیگری شویم از این فروشنده در مورد گرانی قطعات یدکی نسبت به سال گذشته در همین ایام می‌پرسم. به گرانی ارز، کرونا، تحریم و کاهش تقاضای مردم اشاره می‌کند و می‌گوید با وجود اینکه در ایام کرونا و قرنطینه بسیاری از مردم از خانه خارج نشدند و تقاضا برای قطعات یدکی کمتر شد اما افزایش قیمت دلار این کاهش تقاضا را جبران کرد و شاهد افزایش قیمت زیادی نسبت به سال گذشته بودیم. از او درصد گرانی را می‌پرسم. می‌گوید در لوازم یدکی مختلف این میزان متفاوت است. در برخی ۳۰ درصد، بعضی ۳۵ درصد و حتی برخی از لوازم یدکی در این مدت صد درصد گران شد. از این فروشنده برای مثال قیمت لنت ترمز دو خودروی پراید و پژو ۲۰۶ تیپ ۲ را می‌پرسم. می‌گوید لنت ترمز پراید ۶۰ تا ۱۴۰ هزار تومان و لنت ترمز ۲۰۶ تیپ ۲ از ۱۱۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تومان است. در مورد حال و هوای بازار لوازم یدکی در دوران کرونا می‌گوید بر خلاف خیلی از اصناف که در دوران کرونا تعطیل بودند، تعمیرکاران در این دوره فعالیت می‌کردند اما مشتری آنها نسبت به روزهای غیرکرونایی خیلی کمتر شد.
با این وجود تعمیرکاران در روزهای کرونایی مشتریان جدیدتری داشتند: بیمارستان‌ها. برای پیگیری بیشتر این موضوع، کم و کیف آن را از رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودروی تهران جویا شدم و اینکه در دوران کرونا تعمیرکاران چه مراجعه‌کنندگان تازه‌ای داشتند. علیرضا نیک‌آیین در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: در این دوره ۳۰۰ دستگاه خودروی بیمارستانی به طور رایگان توسط تعمیرکاران شهر تهران تعمیرشد.
حذف قطعات الکترونیک
اخیرا برخی از قطعات الکترونیک از خودروهای داخلی حذف شده و برای همین بازار این قطعات در خیابان اکباتان و چراغ برق رونق زیادی دارد. برای مثال می‌توان به کروز کنترل و تنظیم آینه برقی در خودروی کوئیک سایپا اشاره کرد. از یکی فروشندگان این قطعات در مورد علت حذف آنها از خودروهای داخلی می‌پرسم. او با اشاره به تحریم‌ها می‌گوید واردات این قطعات برای خودروسازان داخلی در دوران تحریم مشکل است و آنها نمی‌توانند تحریم‌ها را دور بزنند برای همین آنها را از خودروهای خود حذف کردند و خریداران این خودروها مجبورند برای تهیه این لوازم جانبی به بازار ما مراجعه کنند.البته تعداد آنها کم است زیرا افزایش قیمت و آپشن بودن این قطعات جاذبه کمی برای خریدار ایجاد می‌کند، از طرف دیگر بیشتر مردم خودرو را برای حفظ ارزش پول و در نهایت فروش خریداری می‌کنند، نه مصرف شخصی که این آپشن‌ها برای آنها مهم باشد.
