وزیر اقتصاد اخیرا در یک یادداشت تاکید کرده است: «حجم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ۲۰۲۳ معادل ۱.۳تریلیون دلار بوده که سهم سرمایهگذاری مستقیم خارجی در ایران، در سال یادشده، کمتر از یک در هزارم مبلغ جهانی بوده است.» باقی ماندن ایران زیر تل تحریمها و همچنین در لیست سیاه FATF باعث شده که تعاملات اقتصاد ایران با دنیا کاهش یافته و تنها به واردات و صادرات کالاها محدود شود. حتی کشورهای نظیر چین یا روسیه نیز در سالهای اخیر انگیزهای برای مشارکت اقتصادی در ایران ندارند و از سوی دیگر، کشورهای همسایه نیز عزمی برای مشارکت با شرکتهای ایرانی پیدا نکردند. به تازگی وزیر اقتصاد به عربستان رفته تا روزنههایی برای همکاری با این کشور همسایه ایجاد کند؛ هرچند که باقی ماندن محدودیتهای خارجی و داخلی کار را برای این همکاری سخت کرده است.
قیمت شاخص ارزی در معاملات روز گذشته بازار آزاد در قله تاریخی خود قرار گرفت. بهعقیده تحلیلگران، عامل اصلی رشد نرخهای اخیر ریسکهای سیاسی منطقهای است. مشاهدات حاکی از آن است که با وجود اعلام آتشبس در مرز لبنان، درگیریهای نظامی در سوریه افزایش یافته است. باتوجه به حضور نظامی ایران در این کشور، میتوان گفت که ریسک جدیدی به بازار ارز مخابره شده است.
به نظر میرسد که اراده خروج ایران از لیست سیاه FATF ایجاد و تعاملات ایران با سایر کشورها در این زمینه بیشتر شده است. در این خصوص مسوولان ایرانی از همکاری ژاپن برای خروج ایران از لیست سیاه خبر دادهاند. همزمان گروه منطقهای مبارزه با پولشویی اوراسیا در بیانیه اخیر خود از تلاشهای ایران تقدیر کرد.
ایبنا: بانکهای مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهم امضا کردند. به گزارش آناتول، بانک مرکزی ترکیه و عمان یادداشت تفاهمی برای تقویت همکاری بین آنها امضا کردند. بانک مرکزی ترکیه در بیانیهای اعلام کرد که امضای تفاهمنامه با بانک مرکزی عمان توسعه همکاریها در مسائل بانک مرکزی است. این بیانیه میافزاید: قرار است همکاری بین بانکهای مرکزی دو کشور تقویت شود و مطالعات فنی در حوزه بانکهای مرکزی انجام شود. پیش از این رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، از هیثم بن طارق، سلطان عمان در آنکارا، پایتخت این کشور استقبال کرد.
بانک مرکزی: با توجه به سیاست جدید بانک مرکزى مبنى بر عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه، از روز چهارشنبه ۱۴آذرماه سال جاری عرضه سکه تمام بهار آزادى با تاریخ درج ۱۴۰۳ در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. با تمهیدات بانک مرکزی و در راستای برنامه عرضه مسکوکات طلا با درج تاریخ ضرب سالانه و به دنبال عرضه ربع سکه بهار آزادى به تاریخ درج۱۴۰۳ و استقبال متقاضیان، عرضه سکه تمام بهار آزادى نیز با تاریخ درج۱۴۰۳، از روز چهارشنبه مورخ ۱۴آذرماه در مرکز مبادله ارز و طلاى ایران آغاز مىشود. یادآور میشود متقاضیان برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به اطلاعیه عرضه منتشرشده در تارنماى مرکز مبادله ارز و طلاى ایران مراجعه کنند.
ایلنا: همه واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند از سوم دی باید ارز خود را از سامانه ارز توافقی دریافت کنند. طبق سیاست جدید ریاست کل بانک مرکزی حرکت به سمت بازار ارز توافقی است. به گفته مسوولان، سامانه ارز توافقی به کشف قیمت واقعی ارز و از بین رفتن مرجعیت بازار غیررسمی خواهد شد. پس از شروع به کار بازار ارز توافقی بهصورت آزمایشی، اکنون این بازار از سوم دیماه بهطور رسمی کار خود را آغار خواهد کرد و صادرکنندگان و واردکنندگان موظف هستند که در سامانه ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران سفارشهای خود را ثبت کنند. این سامانه فقط برای اشخاص حقوقی دردسترس است و قیمت معامله میانگین قیمتی است که خریداران و فروشندگان پیشنهاد میکنند. شروع به کار رسمی سامانه ارز توافقی میتواند نویدبخش افزایش سودآوری شرکتهای صادراتمحور بورسی باشند که انحصاری نیستند و محصولات آنها با قیمتی پایینتر از بازار آزاد ارز، نرخ میخورند.
شاید رئیسجمهور سوداگر بخواهد اقتصاد ایالات متحده را به اوج برساند؛ اما زنجیرهای مشتمل بر کاهش استقلال بانک مرکزی، بدهیهای غیرقابل پیشبینی و بزرگ مالی، بازارهای آشفته و تورم ناشی از تعرفههای تجاری، میتواند اقتصاد این کشور را به سمت بیثباتی و بحران سوق دهد. باید دید که آیا بازارها خود را با خواسته ترامپ وفق خواهند داد یا خیر؟
بانک مرکزی: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا ۱۰ آذر ماه امسال، ۴۷ میلیارد و ۳۷۵ میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تامین کرده است. در این مدت برای کالاهای اساسی و دارو ۹ میلیارد و ۸۹۹ میلیون دلار، برای کالاهای تجاری و بازرگانی مبلغ ۲۶ میلیارد و ۱۱۶ میلیون دلار، برای خدمات ۹۸۱ میلیون دلار و برای واردات در مقابل صادرات ۱۰ میلیارد و ۳۷۹ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفته است.
۲۷ نوامبر به یکی از پرتنشترین روزها برای بازار ارز و نهادهای مالی روسیه تبدیل شد. نرخ دلار با افزایشی بیسابقه به بالای ۱۱۳ روبل رسید، رقمی که از مارس ۲۰۲۲ تاکنون دیده نشده بود. یورو نیز شرایط مشابهی داشت و در لحظاتی نرخ آن به ۱۲۰.۷ روبل رسید که افزایشی۱۰ روبلی نسبت به ابتدای معاملات روز را نشان میدهد. این نوسانات تنها به این دو ارز محدود نبود و کاهش ارزش روبل در سایر جفتارزها نیز دیده شد. این بحران ارزی که بازتابی از فشارهای همزمان خارجی و داخلی بر اقتصاد روسیه است، پیامدهای گستردهای برای بازار داخلی و سیاستهای پولی کشور دارد. در ادامه، دلایل این بحران، پیامدهای آن بر اقتصاد و اقدامات بانک مرکزی برای مهار وضعیت بررسی میشود.
مرکز مبادله ایران: چهل و یکمین حراج سکه طلا با تخصیص ۷۴۱۸ قطعه انواع سکه طلا به پایان رسید. چهلویکمین حراج سکه طلا امروز شنبه ۱۰آذرماه۱۴۰۳ برگزار شد و از مجموع ۴۶۵۵ قطعه تمامسکه ثبت سفارششده، ۲۲۳۸ قطعه با میانگین قیمت ۵۰میلیون و ۹۹هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. همچنین، از مجموع ۲۳۷۶ قطعه نیمسکه ثبت سفارششده، ۱۰۲۰ قطعه با میانگین قیمت ۲۶میلیون و ۱۷۷هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. در حراج ربعسکه نیز ۱۰ هزار و ۱۲۴ قطعه ربع سکه ثبت سفارش شد که ۴۱۶۰قطعه با میانگین قیمت ۱۶میلیون و ۳۶۰هزار تومان تخصیص داده شد.
ایسنا: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر به ۵.۹ درصد کاهش یافت. آژانس کار فدرال اعلام کرد: نرخ بیکاری آلمان در ماه نوامبر در شرایط فصلی تعدیل شده به ۵.۹ درصد رسید که کمی کمتر از نرخ بیکاری در ماه قبل است. تعداد بیکاران نسبت به ماه قبل ۱۷ هزار نفر کاهش و در مقایسه با ماه نوامبر ۲۰۲۳ با ۱۶۸ هزار نفر افزایش یافت و به ۲ میلیون و ۷۷۴ هزار نفر رسید. بر اساس تعدیل فصلی، بیکاری ماهانه ۷۰۰۰ نفر افزایش ثبت کرد. بیزینس گزارش کرد، بیکاری که هم نشاندهنده بیکاری و هم افراد تحت تاثیر سیاستهای بازار کار یا ناتوانی کوتاه مدت در کار است، نسبت به سال قبل ۱۰۹ هزار نفر و ماهانه ۲۰۰۰ نفر افزایش یافت و به سه میلیون و ۵۵۴ هزار نفر رسید.
فعالان و بازیسازها امید چندانی به رفع محدودیتهای دسترسی به گوگلپلی ندارند
با وجود گذشت دو سال از فیلترینگ گوگلپلی و تلاشهای چند باره برای رفع محدودیتهای دسترسی به این پلتفرم، برخی اخبار غیررسمی از رفع فیلترینگ تا پایان سال و در سه مرحله خبر میدهند، اما فعالان و بازیسازها امید چندانی به رفع فیلترینگ ندارند.
ایسنا: بررسی جدید نشان داد فروش جهانی گوشیهای هوشمند در سال ۲۰۲۴ پس از دو سال کاهش متوالی بهبود قدرتمندی یافت، اما شرکت اپل به سختی توانسته است به رشد خود برسد که نشاندهنده پیشرفت رقیبان اندرویدی در چین و بازارهای نوظهور است. شرکت تحقیقاتی آیدیسی در گزارشی اعلام کرد اپل و رقیبانش در سال جاری ۶.۲ درصد گوشیهای بیشتر یا حدود ۱.۲۴ میلیارد دستگاه عرضه خواهند کرد. اما حجم آیفون احتمالا فقط ۰.۴ درصد بالاتر خواهد رفت. با این حال اپل با میانگین قیمت فروش بیش از هزار دلار همچنان از نظر کسب سود برند برتر باقی ماند، در حالی که سود رقیبان اندرویدی مجموعا حدود ۲۹۵ دلار بودند.
مهر: طبق گزارشها متا تصمیم دارد یک کابل زیردریایی فیبرنوری بسازد که کره زمین را در مینوردد. به گزارش بیزینس اینسایدر، به گفته منابع نزدیک به مالک فیسبوک، این شرکت احتمالا بیش از ۱۰میلیارد دلار در این پروژه که شامل کابل فیبر نوری ۲۵ هزار مایلی میشود، هزینه کند. متا ۱۰۰ درصد ظرفیت کابل را در اختیار خواهد داشت، اما هنوز مشخص نیست آیا هوش مصنوعی انگیزهای برای این پروژه است یا خیر.
مهر: گروهی از مهندسان دانشگاه علم و فناوری چین روشی نوین برای رمزگذاری دادهها با تراکم بالاتر از روشهای فعلی در الماس ابداع کردهاند. به گزارش فیز، آنها در تحقیق خود که در نشریه نیچر فوتونیکس منتشر شده، اعلام کردند چنین دیسکهای اپتیکی میتوانند داده را در دمای اتاق برای میلیونها سال حفظ کنند.
دنیای اقتصاد: آییننامه اجرایی بند الف ماده ۱۰۷ قانون هفتم برنامه پیشرفت در خصوص پروژه ابر دولت به تصویب دولت چهاردهم رسید. به گزارش روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمدمحسن صدر، رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، از تصویب آییننامه اجرایی ابر دولت(بند الف ماده ۱۰۷ قانون هفتم برنامه پیشرفت) در هیات دولت خبر داد. معاون وزیر ارتباطات با اشاره به بندهای مهم این آییننامه اجرایی اعلام کرد براساس این آییننامه، سازمان فناوری اطلاعات ایران مکلف است تا طی یک سال آینده و با مشارکت بخش خصوصی ابر دولت را راهاندازی کند.
سیتنا: عضو کمیسیون صنایع مجلس گفت: «گلایه مردم در خصوص پایین بودن سرعت و کیفیت اینترنت منطقی است و حرف ما نیز با مردم یکی است، بنابراین تا زمانی که کیفیت بالا نرفته است، نباید افزایش تعرفهای صورت گیرد، چرا که وضعیت فعلی اینترنت آزاردهنده است.»
سیتنا: سرپرست دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی رگولاتوری گفت: «تامین منابع پشتیبان در سایتها و مراکز مخابراتی از سوی دارندگان پروانه خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات ضرورت دارد و اطلاعرسانی قبلی به اپراتورها در مورد قطع برق و همچنین عدم قطع برق مراکز مخابراتی و سایتهای حساس و پر اهمیت نیز ضروری است.» محمد عمادی در ادامه گفت: «کارگروه مشترک حفظ پایداری شبکه ارتباطی کشور با محوریت رگولاتوری با حضور نمایندگان شرکت توانیر، شرکت مخابرات ایران و اپراتورهای همراه اول، ایرانسل و رایتل تشکیل شد و با توجه به اینکه قطعیهای مستمر و طولانی مدت برق میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به شبکه ارتباطی کشور وارد کند، در نشست اعضای کارگروه راهکارهای مواجهه با این موضوع بررسی شد.»
سیتنا: وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: «با توجه به موافقت دولت با رجیستری آیفونهای بالای ۱۳، در زمینه آیفونهایی که قبلا وارد کشور شده است نیز تمهیدی خواهیم داشت.» عبدالناصر همتی ادامه داد: «طبق برآوردها حدود یک میلیون از این نوع گوشیها دست مردم است و جزو دارایی مردم قلمداد میشود که عملا بلااستفاده شده است. بنابراین باید تمهیدی برای استفاده از این گوشیها بشود. رجیستر کردن گوشیهای در دست مردم ضمن اینکه از بابت حقوق ورودی و مالیات ارزش افزوده درآمد مناسبی برای دولت ایجاد میکند، فعال کردن آنها موجب استفاده صاحبان آنها از داراییشان میشود و از نظر ما باید به نحوی تحقق یابد.»
دنیای اقتصاد: مرکز مبادله ارز و طلای ایران اعلام کرده که از سوم دیماه ۱۴۰۳، تمام واردکنندگانی که از ارز نیمایی استفاده نمیکنند، ملزم به دریافت ارز از سامانه ارز توافقی خواهند بود.
هفته گذشته وزیر ارتباطات درباره فیبر نوری به موضوع اولویت اتصال بر پوشش تاکید و اعلام کرد خط قرمز ما در پروژه توسعه فیبر نوری، حرفهای خلاف واقع است. طبق اعلام ستار هاشمی اکنون در توسعه فیبر، ۸ میلیون خانوار تحت پوشش قرار گرفتهاند، اما وزیر ارتباطات مساله اتصال را مشکل اصلی استفاده نهایی از فیبر نوری میداند و کارشناسان در این باره آمار پایین اتصالها را مطرح میکنند که موانع آن طی سالهای گذشته برطرف نشده و با وجود اینکه پیشرفت ۴۰ درصدی در زمینه پوشش صورت گرفته است، اما اکنون تنها حدود ۵۰۰ هزار اتصال در کشور وجود دارد. کارشناسان همچنین هدف ۲۰ میلیونی برای اتصال تا پایان برنامه توسعه هفتم (سال ۱۴۰۷) را بلندپروازانه میدانند و معتقد هستند که کشور هنوز زیرساختهای بیشتری برای رسیدن به این هدف لازم دارد.
رئیسجمهور آرژانتین در گفتوگو با «اکونومیست» دیدگاههای اقتصادی خود را تشریح کرد
بسیاری از آمریکاییها امیدوار هستند که دولت جدید ترامپ با کاهش هزینهها و مقرراتزدایی به جنگ با دولت «متورم» و «سلطهگر» برود. پرسش اساسی برای آمریکا و جهان آن است که آیا بعد از دو دهه افزایش سرسامآور بدهیهای دولتی به دنبال بحران مالی جهانی ۲۰۰۹-۲۰۰۷ و همهگیری کرونا، تحقق این هدف ممکن است؟ برای پاسخ به این پرسش و بررسی یک نمونه از مهار هیولای غیرقابل کنترل دولت، اکونومیست به ۵هزار مایلی جنوب واشنگتن و جایی که یک تجربه خاص در جریان است، سر زده است.
در هفتهای که گذشت نرخ دلار آزاد در کانالهای قیمتی ۶۸ تا ۷۰ هزارتومانی نوسان کرد. اخبار سیاسی مهمی در نخستین هفته آذر ماه منتشر شد که نرخ ارز را تحت تاثیر قرار داد. از جمله مهمترین این اخبار میتوان به اعلام از سرگیری مذاکرات هستهای با اروپا و همچنین آتشبس در مرز لبنان اشاره کرد. اما واکنش بازار به هریک از این اخبار چگونه بود؟
خاویر میلی، رئیسجمهور لیبرتارین آرژانتین معتقد است که دولتها نباید در فرآیندهای اقتصادی دخالت کنند و باید تنها نقش نظارتی داشته باشند. میلی از لیبرالیسم اقتصادی پیروی میکند و باور دارد که رشد و شکوفایی اقتصادی تنها از طریق کاهش مداخلات دولتی و اجازه دادن به بازارها برای تعیین قیمتها و منابع امکانپذیر است. نگاهی به کارنامه یکساله او بهعنوان رئیسجمهور آرژانتین نیز نشان میدهد که او به حرفهای خود عمل میکند. برای مثال او در اولین روز کاری خود بهعنوان رئیسجمهور، نیمی از وزارتخانههای این کشور را تعطیل کرد و از تمام اختیارات خود در زمینه کاهش مخارج دولت استفاده کرد. در نتیجه اقدامات او تورم ماهانه این کشور به کف ۳ساله خود رسید. میلی بر این باور است که اقتصاد باید مانند یک «ماشین خودکار» عمل کند که بدون دخالت دولت بهطور طبیعی پیش برود. به گفته او، دولتها نباید تلاش کنند که بازارها را مهار کنند، بلکه باید به این بازارها اجازه دهند که خود تنظیم شوند و منابع را بهطور موثر تخصیص دهند. او در مصاحبهای با اکونومیست گفته است: «اقتصاد باید مانند یک ماشین عمل کند که خود به خود حرکت کند. هیچگونه دخالت دولتی نباید در این ماشین باشد؛ زیرا هرگونه دخالت، مانند روغنکاری دستگاه، موجب مختل شدن فرآیند خواهد شد.»
دنیای اقتصاد: تورم منطقه یورو از هدف ۲ درصدی بانک مرکزی اروپا بالاتر رفت، اگرچه بعید است که مقامات از ادامه کاهش نرخ بهره در ماه آینده و پس از آن منصرف شوند. شاخص قیمت مصرفکننده این منطقه در ماه نوامبر ۲.۳ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافته است. پیشبینی اقتصاددانان حاکی از آن است که تورم منطقه یورو در ماههای آتی بالاتر خواهد رفت.
با گسترش بازار خدمات آنلاین و نفوذ بیشتر آنها به زندگی روزمره مردم، بازیگران بیشتری هم به این حوزه ورود میکنند. درست از همین جاست که موضوع انحصارگرایی در میان پلتفرمهای دیجیتال به دغدغهای مهم و تاثیرگذار در رشد و بقای آنها تبدیل میشود. طی هفتههای اخیر با شکایت دو پلتفرم که سهم کمتری از بازار سفارش آنلاین غذا دارند از بازیگر اصلی توجه بیشتری به این موضوع جلب شده است. در این راستا، موسسه مطالعات توسعه و رقابت هفته گذشته نشست خبری در این باره برگزار کرد. کارشناسان این مرکز معتقدند که این پلتفرم مسلط در بازار سفارش آنلاین از همان بدو شکلگیری رفتارهایی زیرکانه در انعقاد قراردادهای خود داشته که در نهایت به ایجاد انحصار در این بازار منجر شده است.
صنعت سلامت دیجیتال بهعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد دیجیتال با چالشهای جدیدی از سوی نهادهای سنتی بهخصوص سازمان تامین اجتماعی دست و پنجه نرم میکند. این سازمان با اتخاذ رویکردهای جدید فشار قابلتوجهی به کسب و کارهای این حوزه وارد کرده و احضار آزمایشگاهها و اعمال فشار برای قطع همکاری با پلتفرمهای سلامت دیجیتال بخشی از اقدامات تامین اجتماعی در هفتههای اخیر است. به اعتقاد فعالان حوزه این رویکرد که فعالیت کسب و کارها را محدود میکند، تهدیدی جدی برای دسترسی کاربران به خدمات نوین سلامت ایجاد خواهد کرد.
در دنیای امروز، صنعت بانکداری به سرعت در حال تحول است و فناوریهای نوین، مدلهای سنتی را به چالش کشیدهاند. یکی از این تحولات مهم، ظهور بانکداری باز است که به بهاشتراکگذاری دادههای مالی مشتریان میان بانکها و موسسات مالی مختلف از طریق APIها میپردازد. بانکداری باز میتواند با تسهیل دسترسی به اطلاعات مالی شامل اطلاعات حساب بانکی، تراکنشهای مالی و الگوهای رفتاری مشتریان، انقلابی در شیوههای ارزیابی اعتبار و ارائه خدمات اعتباری ایجاد کند. فناوری اعتباری (لندتک) نیز در این مسیر نقش مهمی ایفا میکند، زیرا با کمک دادههای بیشتر و پیشرفتهتر، میتواند ارزیابیهای دقیقتر و خدمات مالی مناسبتری را به مشتریان ارائه دهد.