کاروانسرایی در برهوت

گروه تاریخ و اقتصاد: کاروانسرای مرنجاب در کنار دریاچه نمک در قلب کویر ساخته شده است. درباره دلیل ساخت این قلعه و کاروانسرا در کنار دریاچه نمک، نقل است که شاه‌عباس با وجود ایجاد کاروانسرا و قلعه‌های متعدد در سراسر کشور، در این منطقه تاسیسات دفاعی تعبیه نکرده بود؛ چون تا آن زمان دشمنان به‌خاطر دریاچه نمک و گستره کویر، از این سوی به پایتخت هجوم نبرده بودند. حمله ازبک‌ها و افغان‌ها از طریق دریاچه نمک به کاشان که تا اصفهان پیش رفتند، شاه عباس را به صرافت انداخت تا در سال ۱۰۱۲ قمری سریعا یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کند و جلوی تهدید را بگیرد. بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیده‌بانی است و ذکر شده که همیشه ۵۰۰ نگهبان مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بر عکس را در این منطقه تامین می‌کردند.

نقشه کاروانسرای مرنجاب مربع شکل است. کاروانسرا از چندین اتاق و شاه‌نشین تشکیل شده که به دور حیاطی در ابعاد ۳۰×۲۰ متر قرار دارند. کاروانسرا با گچ و آجر ساخته شده و دارای اتاق‌ها و اصطبل‌های متعدد و ۶ برج است. در ضلع جنوبی کاروانسرا استخر آبی در ابعاد تقریبی ۱۰×۴ متر قرار دارد. آب این استخر از چشمه‌ای که در زیر خود آن وجود دارد پر می‌شود که آب مصرفی کاروانسرا نیز از همین چشمه است. وجود چنین چشمه پرآب و زلالی به همراه چند درخت بلند قامت در میان کویری خشک، شگفت انگیز است که موجب حیرت و تعجب مسافرانی است که به این کاروانسرا می‌آیند. کاروانسرای مرنجاب یکی از مهم‌ترین رصدگاه‌های ایران است که عاشقان آسمان را از نقاط مختلف کشور به سوی خود جلب می‌کند. گروه‌های نجومی در بام کاروانسرا مستقر می‌شوند و تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دوچشمی‌شان را به سوی آسمان نشانه می‌روند تا بتوانند زیبایی‌های آسمان را در سکوتی زیبا رصد کنند. دمای هوای منطقه در نیمه دوم سال به صفر درجه و به ندرت به یکی، دو درجه زیر صفر هم می‌رسد. در فاصله تقریبا ۱۲ کیلومتری از شرق کاروانسرا، تپه‌های روان شنی وجود دارد که از جاذبه‌های بسیار زیبای کویر مرنجاب است. این تپه‌های شنی در محدوده‌ای تقریبا وسیع و با شیب‌های تند مکان بسیار مناسبی برای آن دسته از عکاسانی است که به سوژه‌های بدیع و جذاب در طبیعت علاقه‌مندند. البته در فصل تابستان، مارهای غیر سمی و گهگاه سمی در این تپه‌های شنی دیده می‌شوند که ممکن است برای آنها مشکل آفرین شود. از تپه‌های شنی به سمت شمال شرقی، جاده خاکی‌ای وجود دارد که از شرق دریاچه بزرگ نمک می‌گذرد و به کاروانسرای قصربهرام در شمال دریاچه می‌رسد. عرض جاده بسیار باریک است و گاهی اوقات بر اثر وزش بادهای کویری قسمت‌هایی از جاده به‌طور کامل ناپدید می‌شود. از این مسیر تنها خودروهایی همچون جیپ می‌توانند عبور کنند. در طول مسیر هیچ نشانی از تمدن وجود ندارد و تنها چیزی که به چشم می‌خورد خاک و شن است.