تصویب قرارداد رسمی بین ایران و شوروی

در جلسه ۲۳ آذر ۱۳۰۰ ش. قرارداد رسمی بین دولتین ایران و شوروی در مجلس شورای ملی به تصویب رسید. این قرارداد ۲۶ ماده دارد و در اثر تلاش مشاورالممالک سفیر ایران در شوروی در دولت سپهدار رشتی تنظیم شد. به موجب این قرارداد بانک استقراضی روس با نقود و اشیاء و محاسبات و اموال منقول و غیرمنقول به ایران واگذار شد و تمام امتیازاتی که دولت روسیه تزاری و اتباع آن از ایران گرفته بودند از درجه اعتبار ساقط شد.

دولت شوروی راه شوسه انزلی - تهران، قزوین - به تهران و همه متعلقات آن و همچنین اسکله و وسائل نقلیه در راه ارومیه و تمام خطوط تلگرافی را به ایران بخشید. دولت شوروی از تمام مطالبات خود صرف‌نظر و کاپیتولاسیون را لغو کرد. در برابر این امتیازات دولت شوروی این حق را برای خود محفوظ کرده است که در صورت دخالت مسلحانه یک کشور ثالث در ایران و تهدید سرحدات شوروی قشون خود را وارد ایران کند. علت تاخیر تصویب قرارداد در مجلس هم همین قسمت بود که با توضیحات از طرف دولت شوروی رفع نگرانی شد.