مرگ حسن پیرنیا، نخست‌وزیر قاجار

حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله در سال ۱۲۵۱ ش در تهران به دنیا آمد. وی پس از آنکه تحصیلات خود را در فرانسه و روسیه به اتمام رساند، در سفر اول مظفرالدین شاه به اروپا، مترجم روسی شاه بود. وی در سال ۱۲۸۱ ش به سمت وزیر مختار ایران در روسیه منصوب شد و در هنگام مشروطیت، مامور تدوین نظامنامه مجلس شد.

پیرنیا پس از قتل اتابک اعظم، در کابینه مشیرالسلطنه به وزارت عدلیه رسید و پس از مدتی لقب مشیرالدوله گرفت. پس از فتح تهران و تشکیل دولت جدید، وی به وزارت عدلیه دست یافت و از آن به بعد در کابینه‏های متوالی، وزیر بود. پیرنیا در ۱۲۹۳ به نخست‏وزیری رسید و اتفاقاتی نظیر قیام شیخ محمد خیابانی و غائله آذربایجان، آغاز نهضت جنگل و گردنکشی‏های رضاخان پهلوی برای به دست‏گیری قدرت، از جمله رویدادهای نوبت‏های دیگر نخست‏وزیری اوست.

حسن پیرنیا علاوه بر اینکه در ادوار دوم،سوم، چهارم، پنجم و ششم نماینده مردم تهران در مجلس شورای ملی بوده، همچنین چهار مرتبه نخست‌وزیر و بیست و چهار بار وزیر بوده است. وی در ۱۰ سال آخر عمر خود، غالبا به کارهای فرهنگی و علمی اشتغال داشت و آثاری همچون ایران باستان، نوشت. مشیرالدوله در زمینه امور قضایی کشور پس از مشروطه نقش مهمی داشت و بیشتر قوانینی که پس از مشروطه ملاک کار قرار گرفت، توسط او تهیه شد. همچنین وی سازمان دادگستری را پی‏ریزی کرد و علاوه بر تشکیل دیوان کشور و دادسراها، قانون محاکمات حقوقی و جزایی را به تصویب رساند. مشیرالدوله سرانجام در ۲۹ آبان ۱۳۱۴ در ۶۳ سالگی درگذشت.