گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه انتظارش می‌رفت، پیش آمد. تبلیغات عثمانی‌ها و آلمانی‌ها برای برانگیختن مسلمانان دارد نتیجه می‌دهد. بحران در حال شکل گرفتن است. هنوز اعلامیه‌ای رسمی به‌عنوان حکم ورود مسلمین به جنگ علیه ما صادر نشده، ولی موجی از خشم در عثمانی برپا خاسته و می‌توانیم اثراتش را در ایران حس کنیم. بیشترین اثر این موج در مرکز و جنوب و جنوب غربی دیده می‌شود.

سفیر ما در تهران در حال تحت فشار قرار دادن دولت ایران برای جلوگیری از تاثیر این موج است. دولت ایران ناتوان از پذیرش فشار ماست. دولت ایران با توجه به این وضع سِر تاونلی را تنها امیدوار به بی طرف ماندن می‌کند و برای نگه داشتن ما در کنار خود برای کوتاه کردن دست متحد ما، روسیه، از سرزمین خود بالاخره رسما اعلام بی طرفی کرده است. اعلام بی طرفی ایران، عثمانی را آزرده و برای برهم ریزی ایران و وادار شدنش به ورود به جنگ، کردها را به میدان کشیده و این سبب ورود واحدهایی از ارتش روسیه به شمال غربی ایران به‌منظور جلوگیری از آشوب برانگیزاننده ایران برای کنار نهادن بی طرفی و ورود به جنگ به نفع عثمانی شده است. دگرگونی اوضاع در تهران به سرعت جنوب ایران را تحت تاثیر قرار داده و خبرهای رسیده همه دلالت بر پدید آمدن زمزمه‌های ناخرسندی در میان مردمی است که تاکنون خاموش بوده‌اند و گذشته نشان داده که پا نهادن شان به صحنه، نتایج خوبی نخواهد داشت. باید هرچه زودتر به اوضاع تهران برای آرام ساختن این مناطق سر و سامان داد. (شنبه ۲۱ اکتبر ۱۹۱۴)

گزارش کنسول انگلیس در جنوب از اوضاع ایران در جنگ جهانی دوم، ترجمه دکتر افشین پرتو، به نقل از پژوهشنامه خلیج‌فارس (دفتر ششم)