مهتاب نوروزی، مادر سوزن‌دوزی ایران

۲۴ تیرماه سالروز درگذشت مهتاب نوروزی، مشهورترین زن سوزن‌دوز ایرانی است. آثار بسیاری از این زن بلوچ هنرمند در مجموعه سعدآباد تهران نگهداری می‌شود. لباس‌های درباری که او به همراه دیگر سوزن‌دوزان بلوچ به سفارش زنان دربار در دهه ۵۰ خورشیدی دوخته ‌بود، از جمله این آثار است.

سوزن‌دوزی یکی از صنایع دستی و هنرهای ایرانی است که پیشینه آن به ۸ هزار سال پیش برمی‌گردد و در روایت تاریخچه این هنر بی‌بدیل و بسیار اصیل، استان سیستان و بلوچستان در صدر است. مهتاب نوروزی از کودکی تحت آموزش مادرش سوزن‌دوزی می‌کرد و در ۱۶‌سالگی هم استاد بی‌همتای این هنر شد.

مهتاب هیچ‌وقت ازدواج نکرد و همیشه تنها بود. او در این باره می‌گفت: وقتی خواستگار برایم می‌آمد یک تکه پارچه برمی‌داشتم و می‌رفتم توی یک اتاق سوزن‌دوزی می‌کردم. هیچ وقت هم عاشق نشدم چون آن زمان رسم نبود که شوهر را ببینی. فقط باید به حرف خانواده‌ گوش می‌کردی، اما من هیچ وقت دل به هیچ مردی ندادم! خانواده‌ام هم که وقتی فهمیدند دلم نمی‌خواهد ازدواج کنم دیگر کاری به کارم نداشتند.

با این حال می‌گفت که همه دختران روستا فرزندانش هستند و به همه آنها سوزن‌دوزی یاد می‌داد.

او نزدیک به ۵۰ سال روی پارچه‌ها، نقش بلوچ زد تا آنجا که در سال‌های پایانی عمرش به‌خاطر دیسک کمر و آلزایمر از ادامه کار باز ایستاد.

اداره میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان از سال ۱۳۸۶ برای او ۱۶ سال سابقه کار در نظر گرفت و بر اساس آن به او حقوق بازنشستگی می‌پرداخت.

پس از تقدیری که فرهنگستان هنر از مهتاب نوروزی و ۱۳ هنرمند دیگر در برنامه «گنجینه‌های از یاد رفته هنر ایرانی» در سال ۱۳۸۶ انجام داد به سال‌ها تلاش او در اداره‌های مختلف استان سیستان و بلوچستان برای دریافت حقوق بازنشستگی و بیمه‌شدن پایان داده شد و مقرری در پنج سال آخر عمر مهتاب نوروزی که به دلیل کهولت سن و کم‌بینایی دیگر قادر به سوزن‌دوزی نبود، پرداخت شد.

دست آفریده‌های این بانوی سوزن‌دوز در نمایشگاه‌های داخل و خارج از ایران بارها به نمایش درآمده و نظر همگان را به خود جلب کرده‌است و مورد استقبال قرار گرفته است. کارهای او بارها به فرانسه رفته و در مزون‌های مختلف آنجا به‌عنوان کار تکمیلی لباس‌های فاخر مورد استفاده قرار گرفته‌است.

این بانو به جز سوزن‌دوزی در پریواردوزی، سیاه‌دوزی، آینه‌دوزی، سکه‌دوزی و رودوزی نیز در منطقه سیستان و بلوچستان سرآمد همگان بود و اکثر دختران این خطه از هنر و دانش وی بهره‌مند شدند.