سالروز نطق تاریخی مصدق در لاهه

۱۹ خرداد سال ۱۳۳۱ (۹ژوئن ۱۹۵۲) روزی است که دکتر مصدق رئیس دولت وقت، در دادگاه جهانی لاهه با نطق تاریخی خود وجدان جهانیان را متوجه حقوق ملت‌ ایران و دیگر ملت‌های ضعیف کرد. دکتر مصدق در این نطق گفت که وجدان جهانیان نباید اجازه دهد که حقوق ملل ضعیف پایمال شود؛ جهانیان باید از ملل کوچک که برای احقاق حقوق خود و استفاده از حاکمیت ملی و استقلال بپا می‌خیزند در برابر دول دارای قدرت نظامی، تبلیغاتی و نفوذ سیاسی وسیع دفاع کنند. ما کاری جز گرفتن حق مسلم خود نکرده‌ایم. دکتر مصدق قضات دادگاه لاهه را از آلوده کردن خود به سیاست برحذر داشت و اشاره کرد که قاضی باید حق را از زورگو و غاصب آن بگیرد نه جانب طرف برتر را.

مصدق پس از ایراد نطق طولانی خود، دفاع قضایی از حقوق ایران در برابر شکایت انگلستان را به پروفسور رولن ــ حقوقدان بلژیکی که به وکالت از ایران انتخاب شده بود- سپرد.

مصدق سپس در یک مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به پرسش یک روزنامه نگار درباره میزان امید او به سازمان‌های بین‌المللی از جمله دادگاه لاهه، خواستار اصلاح منشور ملل و واگذاری تصمیم‌گیری از شورای امنیت به مجمع عمومی سازمان ملل شد و گفت که سازمان ملل باید تنها دموکراسی‌ها را به عضویت بپذیرد نه هر کشور را. کشورهای غیردموکراتیک می‌توانند عضو ناظر باشند، نه صاحب رای و دموکراسی جدا از رعایت حقوق انسان نیست.