مقررات محدوده 25 ساله

در هشتم اسفند ماه سال ۱۳۴۷ مقررات مربوط به محدوده ۲۵ ساله تهران به اجرا درآمد و ایجاد ساختمان و دادن خدمات شهری در خارج از محدوده ممنوع شد. به همین سبب بهای این اراضی (خارج از محدوده) تا حد سقوط آزاد ارزان شد و این سقوط بها ثابت کرد که به‌رغم قانون معاملات بازرگانی که معاملات مستغلات را از ردیف این معاملات خارج ساخته بود، خرید و فروش مستغلات در ایران وارد معاملات بورس شده بود. پس از پیروزی انقلاب در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، این مقررات نادیده گرفته شد و گروهی از فرصت به‌دست آمده استفاده کردند و بدون کسب پروانه، حتی در ساعات شب در اراضی خارج از محدوده از جمله اراضی متعلق به غیر به ساختن خانه سرگرم شدند و بدون مجوز، آب و برق دولتی به این ساختمان‌ها وصل کردند و مشکلات شهری تهران و گسترش بی‌رویه شهر از همان زمان آغاز شد. محدود کردن جمعیت تهران و ایجاد منطقه مجاز برای ساختن مسکن در آن، ده‌ها سال پیش از طرح محدوده ۲۵ ساله توجه دولت‌ها را به خود جلب کرده بود. یک مورد از این تلاش مربوط به نتایج سرشماری ۱۱ اسفند ۱۳۱۸ است. به تهرانی‌ها دستور اکید داده شده بود تا در این روز از خانه‌های خود خارج نشوند تا سرشماری (شمارش یکایک افراد توسط کارکنان اداره سرشماری) دقیق باشد. پس از انجام این سرشماری اعلام شد که جمعیت تهران ۵۴۰ هزار نفر است. این رقم مورد تحلیل کارشناسان و استادان دانشگاه تهران قرار گرفت و هشدار آنان نگرانی دولت وقت را برانگیخت زیرا که اشاره به مساله تغذیه و بهداشت این جمعیت در صورت بروز جنگ و نیز سیل و زلزله شده بود که تهران در معرض هر دو خطر است و تاکید شده بود که تهران هرچه بزرگ‌تر شود نقطه ضعف دولت هم ابعاد بیشتری پیدا می‌کند. در پی این بحث قرار شد که به منظور جلوگیری از افزایش جمعیت تهران و حومه آن طرحی با ضمانت اجرایی سخت تهیه شود که ۱۸ ماه بعد ایران به اشغال نظامی متفقین درآمد و موضوع منتفی شد.

منبع: روزنامک