تلگرافخانه باید محل اسرار مردم باشد

گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز پنج‌شنبه ۲۸ خرداد ۱۲۸۷ شمسی: دو ساعت قبل از غروب مجلس به‌طور سرى منعقد شد پس از مدتى مذاکرات سه ربع قبل از غروب علنى شده شرحى که از طرف عموم انجمن‌ها به مجلس مقدس عرضه شده بود از قرار ذیل قرائت گردید. عرض حال نمایندگان انجمن‌هاى ملى

حضور محترم اعضای کمیسیون رئیسه مجلس مقدس شوراى ملى شیدالله ارکانه سه روز است که تلگراف‌هاى کثیره از طرف اعضای انجمن‌ها و سایر اشخاص به اداره مرکزى تلگرافخانه فرستاده‌اند که به ولایات مخابره شود تاکنون مخابره نکرده همه را توقیف کرده‌اند، چون سد راه مخابرات خصوص در این موقع و وضع حالیه به کلى مخالف آزادى و حریت و مواد قانون اساسى است علی‌هذا از اعضای کمیسیون رئیسه استدعا می‌شود که باید درمقام رد مانع و انسداد ابواب مخابرات لطفا برآمده که رفع وحشت عامه ناس از این فقره بشود یا اجازه فرمایند که صاحبان تلگراف خود مستقیما به اداره تلگرافخانه مرکزى رفته تلگرافچیان را مجبور نمایند که تلگرافات مخابره و متعاطیه بشود استدعاى ثانى آنکه بذل مرحمت فرموده زودتر جوابى صادر شود که تکلیف معلوم شود.

گروه تاریخ و اقتصاد: آنچه می‌خوانید مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی است در روز پنج‌شنبه ۲۸ خرداد ۱۲۸۷ شمسی: دو ساعت قبل از غروب مجلس به‌طور سرى منعقد شد پس از مدتى مذاکرات سه ربع قبل از غروب علنى شده شرحى که از طرف عموم انجمن‌ها به مجلس مقدس عرضه شده بود از قرار ذیل قرائت گردید. عرض حال نمایندگان انجمن‌هاى ملى

حضور محترم اعضای کمیسیون رئیسه مجلس مقدس شوراى ملى شیدالله ارکانه سه روز است که تلگراف‌هاى کثیره از طرف اعضای انجمن‌ها و سایر اشخاص به اداره مرکزى تلگرافخانه فرستاده‌اند که به ولایات مخابره شود تاکنون مخابره نکرده همه را توقیف کرده‌اند، چون سد راه مخابرات خصوص در این موقع و وضع حالیه به کلى مخالف آزادى و حریت و مواد قانون اساسى است علی‌هذا از اعضای کمیسیون رئیسه استدعا می‌شود که باید درمقام رد مانع و انسداد ابواب مخابرات لطفا برآمده که رفع وحشت عامه ناس از این فقره بشود یا اجازه فرمایند که صاحبان تلگراف خود مستقیما به اداره تلگرافخانه مرکزى رفته تلگرافچیان را مجبور نمایند که تلگرافات مخابره و متعاطیه بشود استدعاى ثانى آنکه بذل مرحمت فرموده زودتر جوابى صادر شود که تکلیف معلوم شود.

آقا سیدحسن تقى‌زاده: دو سه روز است که این مساله در بین مردم خیلى شهرت داشته است ولى امروز به منتهى درجه رسیده و این فقره اسباب هیجان فوق‌العاده مردم خواهد شد و به موجب قانون اساسى نمی‌شود جلو مخابرات را گرفت، علاوه بر جلوگیرى نمودن پول مردم را هم می‌گیرند و مردم هم لابد به جهت رسانیدن مطالب خود نمی‌توانند قاصد از اینجا به کرمان بفرستند. به عقیده بنده اگرچه نقض قانون اساسى شده اما مجلس شوراى ملى به اقتدارات خود برقرار است و می‌تواند حفظ قوانین را نماید پس مجلس باید مستقیما در این کار اقدام نموده و به وزارت داخله اکیدا بنویسند که رفع این مانع را نمایند، زیرا که محتمل است آشوب بزرگى بشود و علاوه بعد از تحقیق ما متفقا از شخصى که مرتکب این کار شده اظهار نفرت نموده و او را خارج از این ملت می‌دانم.

آقا میرزا مرتضى قلیخان: بنده از این بابت خیلى چیزها شنیده‌ام بعد خواستم تحقیقات کنم آنچه تحقیق کرده‌ام چنین نیست تلگراف را هیچ مخابره نکنند یا تلگرافات را توقیف نمایند. مقصود این است که تلگراف امروز را فردا یا پس فردا مخابره می‌کنند و عمده چیزى که محل اشکال است این است که اگر کسى بخواهد تلگرافى بنماید و در آن اشعار به بعضى از مطالب داشته باشد آن تلگراف را افشا می‌کنند و در صورتى که تلگرافخانه باید محل اسرار مردم باشد و همیشه آن مطلب مستور بماند. این مساله اسباب اشکال شده اما اینکه هیچ تلگراف را مخابره نکنند و توقیف نمایند این مطلب گویا حقیقت ندارد، تلگراف می‌شود ولى پس از چند روز.

سیدالحکما: اصل بیست و سیم قانون اساسى که راجع به این مطلب است در اینکه تلگرافات آزاد است نقض شده و این جماعت کرارا آمده‌اند و اظهار شکایت کرده‌اند که هر چه تلگراف می‌دهیم مخابره نمی‌شود. البته در این خصوص لازم است که مجلس اقدامى نماید.

آقا شیخ حسین: بنده عرض می‌کنم آنچه آقاى میرزا مرتضى قلیخان گفتند صحیح است ولى وقتى که این قانون اساسى نوشته می‌شد خیلى در این ماده گفت‌وگوها شد و شخصى در موقع لزوم می‌خواهد تلگراف نماید وقتى که در آن موقع آن تلگراف مخابره نشد موقع آن گذشته دیگر فایده ندارد. پس خود این تاخیر نقض قانون است و همان‌طور که جناب تقى‌زاده گفتند باید به وزارت داخله نوشته شود که رفع این معذورات بنمایند.

آقا سیدحسین: این هیجان ملت چند روز است که هست و هر روز می‌آیند در اینجا که ببینند چه خبرى شده و تلگرافات هر روز از ولایات آمده و می‌آید و هیچ جوابى از آنها داده نشده است. خود این ندادن جواب اسباب اضطراب و تشویش و هیجان آنها خواهد شد و این تلگرافاتى که از ولایات براى وکلا یا به عنوان مجلس مى‌آید براى این است که تمام وکلا بدانند و مسبوق به آن مطلب شوند و باید تمام آن تلگرافات در مجلس قرائت شود. استدعا می‌کنم که اجازه بفرمایید آن تلگرافات قرائت بشود تا اینکه وکلا و ملت بدانند.