نطق مصدق درشورای امنیت

۱۳ اکتبر ۱۹۵۱ شورای امنیت برای رسیدگی به شکایت انگلستان از ایران تشکیل جلسه داد و نماینده انگلستان در نطق خود گفت که مساله نفت تنها مربوط به ایران نیست و نفت به دلیل نیاز عمومی به آن، یک مساله جهانی است زیرا تنها در چند کشور وجود دارد و برهم خوردن نظم استخراج و توزیع آن، صلح جهان را به مخاطره می‌افکند و به همین لحاظ است که دولت انگلستان موضوع ملی شدن نفت ایران را که تحت تاثیر تعصبات ملی و احساسات ناسیونالیستی ایرانیان صورت گرفته به این مرجع حافظ صلح (شورای امنیت) ارجاع داده و برای آسان شدن حل مساله در پیشنهاد قبلی خود به شورا تجدید نظر کرده است. دکتر مصدق رئیس دولت وقت که شخصا برای دفاع از حقوق ایران در این جلسه حضور یافته بود، در پاسخ به نماینده انگلستان در نطقی به زبان فرانسه گفت: نفت یک کالا و امری داخلی است و به شورای امنیت ارتباط ندارد. در مورد نفت، ایران مطالبه حقوق خود را کرده و نفتش را که یک ثروت و میراث ملی است از چنگ استثمارگر خارج ساخته تا از درآمد آن صنایع خود را توسعه دهد، ترقی کند و در رفاه به سر برد که مستحق آن است. ۵۰ سال بود که انگلستان این نفت را می‌برد. برای مثال: در سال ۱۹۴۸ (۱۳۲۷ و دو سال پیش از ملی شدن) تنها یک شصت و یکم از درآمد نفت نصیب ایران شده بود که یک ظلم است. انگلیسی‌ها حتی اجازه ندادند که ایرانیان در رشته نفت کارشناس شوند و نفت خود را اداره کنند و اینک ما از این بابت دچار مشکل هستیم. در خوزستان مردم ما با شکم گرسنه روی ذخایر نفت می‌خوابند. این یک بی‌انصافی تاریخی بود که به آن پایان دادیم. نقض حقوق ملل کوچک‌تر و استثمار توسط دول بزرگ است که باعث برهم خوردن صلح و امنیت جهان و انواع عصیان می‌شود و اگر شورای امنیت همچنان در دست این دول فاتح جنگ جهانی دوم قرار داشته باشد، معلوم نیست که بتواند صلح را که همانا احقاق حقوق ملل ضعیف است برقرار و حفظ کند. این دولت‌ها این سازمان را به‌وجود آوردند تا از طریق بازوی اجرایی‌اش ـ شورای امنیت ـ منافع‌شان را حفظ کند. اگر یک دولت بزرگ عضو شورای امنیت که از امتیاز (حق وتو) برخوردار است بخواهد موضوعی را که در صلاحیت این شورا نیست، برای رسیدگی به آن قبولاند نظیر مورد مساله جاری نفت ایران، در این صورت شورا چیزی جز یک آلت دست و یک ابزار برای مداخله در کشوری ضعیف و به‌پاخاسته و بی حق ساختن آن نخواهد بود و نخواهد توانست ماموریت حفظ صلح و امنیت درجهان را به انجام برساند. اگر اعمال نفوذ دولت‌های دارنده حق امتیاز (وتو) که این امتیاز را خودشان برای خود قائل شده‌اند ادامه یابد، اعتماد ملل به‌تدریج از شورای امنیت سلب خواهد شد، نسبت به آرای آن بی اعتنا خواهند شد و نظم در جهان پایدار نخواهد بود و.... دولت انگلستان اخیرا برخی صنایع داخلی خود را ملی کرد، چرا به شکایت معترضین به این عمل در شورای امنیت رسیدگی نمی‌شود؟!

دکتر مصدق آنگاه به سابقه تاریخی مداخلات و ظلم دولت لندن نسبت به ایران که از دهه‌های یکم و دوم قرن ۱۹ آغاز شده بود اشاره کرد و در یک مورد گفت: دولت مسکو که مدت‌ها رقیب استعماری انگلستان در ایران بود از انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، همه امتیازات خود در ایران را لغو کرد ولی دولت انگلستان بیش از پیش به فشردن گلوی ما ادامه داده است، چرا؟ ما را که به‌پاخاسته‌ایم تا با چنگ و دندان از منافع، آزادی، استقلال و حاکمیت ملی مان دفاع کنیم با کشتی جنگی و چترباز تهدید می‌کند و....

دکتر مصدق در نطق خود پیش بینی کرد که وضعیت جهان از سال ۱۹۴۵ به این سو تغییر کرده و دوره تاریخی تازه‌ای آغاز شده و در این دوره ملل حقوقشان را مطالبه خواهند کرد.

دکتر مصدق از نطق طولانی خود نتیجه گرفت که شورای امنیت صلاحیت مداخله در امور داخلی یک کشور را ندارد و مساله نفت یک موضوع داخلی ایران است. با وجود این، ایران آماده هر گونه مذاکره منطقی و منصفانه و بر پایه حیثیت و شئون برابر با دولت انگلستان در خارج از شورای امنیت است.