هشتم اکتبر سال ۱۷۴۶ (۱۶ مهر) دولت عثمانی به‌دنبال شکست ارتش آن کشور در سال ۱۷۴۵ در منطقه «قارص» از ارتش ایران به نادرشاه پیشنهاد کرد که یک پیمان صلح دائم برای حل همه اختلافات دو دولت تنظیم و امضا شود. نادرشاه در آگوست ۱۷۴۳ بغداد و بصره را از دست عثمانی خارج و پادگان نظامیان این دولت در کرکوک را گلوله باران کرده بود. عثمانی‌ها قبلا و در چند مورد شرایط صلحی را که میان آن دولت و دولت صفویه امضا شده بود، نقض کرده بودند. در پی عملیات نظامی نادرشاه در بین النهرین، دولت عثمانی که یارای مقابله با نادرشاه را نداشت پیشنهاد صلح داد و قرارداد مربوط در سال ۱۷۴۷ میان دو دولت به امضا رسید، نادر از بغداد صرف نظر کرد و عثمانی حاکمیت ایران بر سلیمانیه و ایروان را به‌رسمیت شناخت و متعهد شد که نسبت به قفقاز ایران نظر نداشته باشد. شاه عباس یکم قبلا در یک مصالحه، قسمتی از سرزمینی را که اینک کشور عراق است به عثمانی‌ها داده بود تا نسبت به ارمنستان و سراسر قفقاز ادعا نداشته باشند. در این دو مصالحه به منطقه بصره اشاره نشده و به همین دلیل کریمخان زند برایش حکمران تعیین کرد و فرستاد و صدای اعتراض عثمانی را با گلوله خاموش کرد. انگلیسی‌ها در ۱۹۱۷ و در جریان جنگ جهانی اول وارد بین‌النهرین شدند و پس از شکست عثمانی در جنگ، سه ایالت عثمانی را از آن جدا کردند و از ترکیب این سه، ایالت عراق را ساختند و تحت نظر خود یک امیرزاده حجاز را پادشاهش کردند و در سال ۱۹۳۲ تحت فشار روحانیون شیعه، با حفظ نیروهای نظامی خود در عراق و پس از ترسیم مرزهای آن به این کشور تازه‌ساز استقلال دادند. در آگوست ۱۹۴۱ نیروهای انگلیسی از خاک عراق به ایران تعرض و آن را پس از خیانت چند افسر ارشد و سیاستمدار، اشغال نظامی کردند.

برگرفته از روزنامک